Yaşlı Köpeklerde En Sık Görülen Sağlık Sorunları

Yaşlı köpekler de mutlu, sağlıklı ve merak güdülerinin teşvik edildiği bir yaşam sürebilirler. Yine de dostlarımız yaşlandıkça yavaş yavaş eski sağlıklarını kaybederler. Bu süreç ne yazık ki durdurulamaz, yaşlılık tüm canlılarda olduğu gibi köpeklerde de etkisini hissettirecektir. Yaşlı köpeklerde en sık görülen sağlık sorunları bizler ne yaparsak yapalım, zaman içerisinde ortaya çıkabilir. En basitinden geçen zaman enerjilerini ve egzersiz dayanıklılıkları azaltır, çeviklikleri ve hareketlilikleri geçmiş dönemlerle kıyaslandığında belirgin ölçüde düşer. Zaman zaman yaşadıkları bu fiziksel değişimler onlarda davranışsal değişimleri de beraberinde getirebilir. Biz ne kadar uğraşsak da en çok sevdikleri aktiviteler artık onların ilgisini çekmeyebilir. Geçirdikleri dönüşüm çoğu zaman göz ardı edilemez seviyeye ulaşabilir; hiç eğitim almamış gibi eve çiş yapmaya başlayabilirler mesela, mesane kasları eskisi kadar güçlü değildir çünkü. Yaşlı köpeklerde geçirilen bu değişimler her daim doğal yaşlanma süreci ile de ilişkili olmayabilir, bazı sağlık sorunları köpeklerde yaşlılık hastalığı olarak sıklıkla görülebilmektedir. Bu yazımızda yaşlı köpeklerde en sık görülen sağlık sorunları hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Yaşlı Köpeklerde Artrit

Köpekler de yaşları ilerledikçe insanlar gibi artrit geliştirme ihtimalleri yüksek olan canlılardır. Yaşlı köpeklerde en sık görülen artrit şekli dejeneratif eklem hastalığı olarak da bilinen osteoartrittir. Ağırlık taşıyan eklemleri etkileyen, eklemlerde sıvı kaybına, sıvı kaybına bağlı olarak kıkırdak aşınmasına ve kemik büyümesine neden olabilen osteoartrit köpeklerin hareketlerinin kısıtlanmasına ve kronik ağrı yaşamalarına neden olabilir. Hastalık zamanla ilerler, ağırlaşır. Her ne kadar kesin bir tedavisi bulunmasa da hastalığın kontrol altına alınmasını sağlayan ve köpeklerin konforunu stabil tutan çeşitli yöntemler bulunur. 

Artrit; köpeklerde topallama, yürürken zorlanma, merdiven çıkma veya zıplamada isteksizlik, dinlenme sonrası kaslarda sertlik ve eklem bölgelerinde hassasiyet gibi farklı belirtilerle de kendini gösterebilir. Tedavi, veteriner hekim tarafından reçete edilen ilaçlarla ağrı yönetimini sağlamayı, glukozamin ve kondroitin gibi köpek vitamin ve ek besinleri ile eklem sağlığını güçlendirmeyi ve kontrollü egzersiz ile kilo yönetimini içerir.

Yaşlı Köpeklerde Böbrek Hastalığı

Yaşlanma ile böbrekler de etkilenmeye başlar. Böbrek hastalıkları bu nedenle yaşlı köpeklerde görülen hastalıklar arasında yer alır. Kronik böbrek hastalıkları genellikle böbrek yetmezliği olarak başlayan ve tam böbrek yetmezliğine uzanan aşamalı bir süreçtir. Tedavisi yoktur, ancak kronik böbrek hastalığı olan köpeklerin semptomlarını hafifletip yaşam kalitelerini ve sürelerini artıracak çeşitli tedavi yöntemleri olduğu bilinir. Zamanında müdahale edilebilmesi için köpeklerin gösterdikleri semptomların erken fark edilmesi ve veteriner hekim ziyaretlerinin aksatılmaması önemlidir. Erken dönemdeki böbrek hastalıkları idrar tahlilleri ile teşhis edilebilir. Teşhis edilen sorun doğrultusunda köpeklerin beslenmelerinin değiştirilmesi mümkündür. Yaşlarına, genel sağlık durumlarına ve kilolarına uygun beslenme önerileri veteriner hekimlerden alınabilir. 

Yaşlı Köpeklerde Sağırlık

Yaşlı köpeklerde sık görülen sağlık sorunları arasında sağırlık da yer alır. Sinirlerin işlevini kaybetmeye başlaması ile çoğunlukla yavaş yavaş gelişen bir sağırlık, dostlarımızı etkilemeye başlar. Yaşlılığa bağlı sağırlık oluşumunun ne yazık ki durdurulması mümkün olmadığından köpeğin duyularındaki bu düşüşe adapte olması sağlanmalıdır. Sağırlığın demans ile karıştırılmaması gerekir. Sağır köpeklerin yeni yaşantılarına alıştırılmaları adına onunla yeni iletişim yöntemleri oluşturulmalı ve evden tek başına çıkmamasına özen gösterilmelidir. Sesleri duyamadıkları için dış dünya onlar için oldukça tehlikeli olabilir. 

Yaşlı Köpeklerde Körlük

Sağırlık gibi körlük de yaşlı köpekleri en çok etkileyen hastalıklar arasında yer alır. Birçok yaşlı köpek kademeli olarak görme yetisini kaybetmeye başlar. Gözdeki dejeneratif değişiklikler veya katarakt gibi bir hastalık nedeniyle körlük ortaya çıkabilir. Görme kaybı yaşadığı düşünülen köpeklerin veteriner hekimler tarafından mutlaka kontrol edilmesi gerekir. 

PetMD’de yer alan içerikte belirtildiği gibi yaşlılık kaynaklı görme kaybı nedenlerinden bazılarının geri döndürülmesi mümkün olmayabilir. Ancak katarakt gibi bir hastalığın yol açtığı etkilerin geriye döndürülmesi mümkün olabilir. Görme kaybı yaşayan köpeklerin yeni yaşantılarına adapte edilmesi için ebeveynlerine büyük bir sorumluluk düşer. Her zaman tasma ile gezdirilmeleri, evdeki mobilyaların yerlerinin değiştirilmemesi ve köpeğin adaptasyon sürecinde pozitif yaklaşımlarla desteklenmesi önemlidir. Köpeklerde ani bir körlük gelişiyorsa bu acil bir durum olabileceği için her zamanki gibi veteriner hekimler ziyaret edilmelidir.

Yaşlı Köpeklerde Demans

Köpekler yaşlandıkça bilişsel fonksiyonlarında zayıflamalar meydana gelir. Köpeklerde demans belirtileri başlangıç aşamasında çok hafif olabilse de zaman ilerledikçe şiddetlenme eğilimindedir. Yönelim bozukluğu, kafa karışıklığı, açılan kapının ters tarafına yönelme, idrar veya dışkı kazaları, aile bireyleriyle etkileşimde kısıtlanma, uyku düzeninde değişiklik gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Bilişsel işlev bozukluklarının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte bazı durumlarda sürecin ilerlemesini durdurup köpeklerin yaşam kalitesini artıracak çeşitli ilaçlar veya takviyelerin etkili olabileceği bilinmektedir. 

Yaşlılık kaynaklı demans; köpeklerde kafa karışıklığı, oryantasyon bozukluğu, gece huzursuzluğu, aşırı havlama ve idrar ya da dışkı kontrolünün kaybı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. 

Köpeklerin evde tanıdık yerlerde bile kaybolması, sahiplerini tanımakta zorlanması veya olağandışı saatlerde aktif hâle gelmesi yaygın belirtilerdendir. Bu durum tamamen iyileştirilemese de veteriner hekim tarafından önerilen ilaçlar belirtilerin şiddetini azaltabilir.

Zihinsel uyarıcı oyuncaklar, düzenli bir rutin ve sevgi dolu bir ortam sağlamak da demansın ilerlemesini yavaşlatmada etkili olabilir. Ayrıca, köpeğinizin güvenliğini sağlamak için çevresel düzenlemeler yapmak ve olası kazaları önlemek önemlidir.

Yaşlı Köpeklerde İdrar Kaçırma

Yaşlı köpeklerde görülen hastalıklar arasında idrar kaçırma da yer alır. Yaşın ilerlemesi organların, kasların ve sinirlerin eski fonksiyonlarını kaybetmesine neden olabilir. Köpeklerde idrar kaçırma birçok farklı hastalığın göstergesi olabileceği için veteriner hekimlerin muayenesi oldukça önemlidir. Ancak bu durum tek başına da ortaya çıkabilir. 

Yaşlı köpeklerde idrar kaçırma genellikle pelvik kasların zayıflaması, hormon seviyelerindeki değişiklikler ve sağlık sorunlarıyla ilişkilidir. Özellikle kısırlaştırılmış dişi köpeklerde östrojen seviyesinin düşmesi idrar kontrolünü zorlaştırabilir. Ek olarak idrar yolu enfeksiyonları, böbrek hastalıkları, diyabet ve sinir sistemi rahatsızlıkları da bu durumu tetikleyebilir. Köpeklerde İdrar Yolu Enfeksiyonu Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri içeriğimizde konu hakkında önemli bilgiler bulabilirsiniz. 

Bazı durumlarda mesane taşı veya tümörler gibi fiziksel problemler de köpeklerde idrar kaçırmaya yol açabilir. Sorunun nedenini doğru teşhis etmek için veteriner muayenesi ve idrar analizi şarttır. Tedavi, altta yatan nedene bağlı olarak antibiyotik, hormon takviyesi ya da mesane kaslarını güçlendiren ilaçlarla yapılabilir. 

Köpeğin ideal kilosunu koruması, düzenli tuvalet molaları sağlanması ve gerekirse idrar pedleri kullanılması da yönetimi kolaylaştırır.

Yaşlı Köpeklerde Obezite

Köpeklerde obezite yaştan bağımsız olarak ortaya çıkabilen kronik bir hastalık olsa da yaşlılık dönemine özgü şartlar nedeniyle yaşlı köpeklerde sık görülen sağlık sorunları arasında yer alır. Yaşlanan köpeklerde eklem rahatsızlıkları ve eklem sorunlarına bağlı olarak ağrı ve hareket kısıtlılığı yaşanması dostlarımızın hareket düzeyinde azalmaya neden olabilir. Bilişsel kapasitenin azalması ile onları çevreleyen dünyaya karşı ilgilerinin azalması da hareketsizliklerinin dozunu artırabilir. American Kennel Club’da da Obezite hem başlı başına ciddi bir hastalıktır hem de diğer kronik hastalıkların nedeni olabilir. Bu nedenle yaşlı köpeklerin beslenmesine özen gösterilmeli ve onların yeterince egzersiz yaptığından emin olunması önemlidir. Onların ilgilerini çekebilmek adına köpek oyuncakları büyük bir fayda sunacaktır, buraya tıklayarak yaşlanan dostunuzu harekete geçirecek oyuncaklar arasından seçim yapabilirsiniz.

Yaşlı köpeklerde görülen hastalıkların birçoğunun önlenmesi ya da iyileştirilmesi mümkün değildir. Ancak bu hastalıkların gelişiminin yavaşlatılması, ötelenmesi ve yol açtıkları şikayetlerin azaltılması için atılabilecek çeşitli adımlar bulunur. 

Yaşlı köpeklerde kilo artışının dengelenmesi ve ideal kilonun korunması adına atılması gereken adımlar şöyle sıralanabilir:

• Metabolizmaları yavaşladığı için düşük kalorili, yüksek lifli mamalar tercih edilmeli ve porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir. Bu noktada yaşlı köpek maması çeşitleri arasından seçim yapılması tercihten ziyade gereklilik hâline gelebilir.
• Köpeklere verilen ödül maması miktarı sınırlanmalıdır. Verilen ödül mamalarının günlük kalori ihtiyacının maksimum %10’u olması gerekir. 
• Yavaş yemeyi teşvik eden mama kapları kullanılmalıdır. 
• Hafif ama düzenli egzersizlerle hareketliliği desteklemek, hormonal sorunlar gibi kilo alımını tetikleyen durumları erken teşhis ederek yönetmek gereklidir. 

Yaşlı köpeklerde egzersiz hem fiziksel hem de zihinsel sağlık için önemlidir; ancak aşırı zorlanmadan yapılması gerekir. Kısa ve düzenli yürüyüşler, yaşlı köpekler için ideal bir egzersiz şeklidir. Zorlanmayı önlemek adına düz zeminlerde yürümeyi tercih etmek faydalı olur. 

Hafif tempolu oyunlar veya düşük etkili aktiviteler, köpeğinizin eklem sağlığını desteklerken aşırı yorulmalarını engeller. Yüzme, özellikle artrit veya eklem problemleri olan köpekler için eklemlere yük bindirmeden yapılan etkili bir egzersiz seçeneğidir. 

Egzersiz sırasında köpeğinizin nefes alışı, enerji seviyesi ve hareket kabiliyeti yakından izlenmelidir. Ek olarak yaşlı köpeklerin egzersiz süresi ve yoğunluğu veteriner hekim tarafından önerilen bir plana uygun şekilde düzenlenmelidir. Aşırı sıcak veya soğuk havalarda egzersizden kaçınılmalı, mutlaka köpeklere dinlenecek zaman tanınmalıdır.

Yaşlı Köpeklerde Sık Görülen Sağlık Sorunları Hakkında Sık Sorulan Sorular

Yaşlı köpeklerin sağlık durumlarını anlamak ve bu süreçte karşılaşılan zorlukları yönetmek, onların yaşam kalitesini artırmak için oldukça önemlidir. Bu bölümde, yaşlı köpeklerde sık görülen sağlık sorunlarıyla ilgili merak edilen soruların yanıtlarını bulabilirsiniz. 

Yaşlı köpeklerde en sık görülen sağlık sorunları nelerdir?

Yaşlı köpeklerde artrit, diş hastalıkları, böbrek sorunları, görme ve işitme kaybı gibi sağlık problemleri sıkça görülür. Hareket zorluğu, iştahsızlık, aşırı su tüketimi gibi belirtiler bu sorunlara işaret edebilir. Ayrıca, demans belirtileri, obezite ve cilt problemleri yaşlanmanın getirdiği diğer yaygın durumlar arasında yer alır. Bu sorunların erken teşhisi ve veteriner hekim desteği, köpeğinizin yaşam kalitesini artırabilir.

Köpeğim yaşlandıkça böbrek hastalığı riski artar mı? Belirtileri nelerdir?

Ne yazık ki evet, yaşlı köpeklerde kronik böbrek hastalığı riski artar ve bu durum genellikle aşırı su içme, sık idrara çıkma, iştahsızlık, kilo kaybı, kusma ve ağız kokusu gibi belirtilerle kendini gösterir. 

Yaşlı köpeklerde körlük ve sağırlık nasıl fark edilir? Ne yapılmalıdır?

Yaşlı köpeklerde körlük; mobilyalara çarpma, merdivenlerde zorlanma ve çevresine karşı isteksiz davranışlarla kendini gösterebilir. Sağırlık ise komutlara yanıt vermeme, çok fazla uyuma ve çevredeki seslere tepki vermeme gibi belirtilerle fark edilir. 

Bu tür değişiklikler ortaya çıktığında köpeklerin veteriner hekimce muayene edilmesi gerekir. Görme ve işitme kaybı durumunda, köpeğinizle iletişim kurmak için görsel sinyaller ve dokunsal iletişim yöntemleri öğrenmek, onların hayat kalitesini artırabilir. Evdeki eşyaların düzenini sabit tutmak ve köpeğinize güvenli bir ortam sağlamak da oldukça faydalıdır.

Yaşlı köpeklerde mide ve sindirim sorunları sık görülür mü? Belirtileri nelerdir?

Evet, yaşlı köpeklerde mide ve sindirim sorunları sıkça karşılaşılan bir durumdur. Sindirim sisteminin yavaşlaması, mide hassasiyetleri ve bağırsak hareketlerindeki düzensizlikler bu sorunların temel nedenlerindendir. Belirtiler arasında iştahsızlık, kusma, ishal, kabızlık ve karın şişliği bulunur.

Yaşlı köpeğim eve çiş yapmaya başladı, bu bir hastalık belirtisi mi?

Yaşlı köpeğinizin eve çiş yapmaya başlaması, bir hastalığın belirtisi olabilir ancak bu durum yaşlanma sürecine bağlı doğal değişikliklerden de kaynaklanabilir. İdrar kaçırma genellikle pelvik kasların zayıflaması, hormonal değişiklikler veya mesane kontrolünün azalmasıyla ilişkilidir. Ancak idrar yolu enfeksiyonları, böbrek hastalıkları, diyabet, mesane taşları, sinir sistemi bozuklukları veya artrit gibi sağlık sorunları da bu davranışı tetikleyebilir. 

Yaşlı köpeklerde cilt ve tüy problemleri neden artar? 

Köpeklerde yaşlanma süreci, hormon seviyelerinde değişiklikler ve vücut fonksiyonlarında yavaşlama ile birlikte gelir. Bu durum, cilt ve tüy sağlığını doğrudan etkiler. Özellikle yaşlı köpeklerin cildinde yağ üretiminin azalması cilt kuruluğuna, kaşıntıya ve döküntülere yol açabilir. Dahası tüy dökülmesi ve matlaşma gibi problemler de sıkça gözlemlenir. 

Benzer belirtiler gözlemlendiğinde köpeklerin veteriner hekimlerce kontrol edilmesi, gerektiği takdirde beslenmelerinin değiştirilmesi ve takviye kullanmaları gündeme gelir. Cilt ve tüy bakımı da beslenme kadar önemlidir. Tarama ve banyo rutini ile ölü tüylerin uzaklaştırılması ve cildin nefes alması sağlanabilir.

Yaşlı köpeklerin diş sağlığı nasıl korunur? Diş problemleri yaşlanınca artar mı?

Yaşlı köpeklerde diş eti hastalıkları, tartar ve plak birikimi daha sık görülür. Düzenli veteriner hekim kontrolleri ve profesyonel diş temizliği bu sorunları önlemeye yardımcı olabilir. Evde bakım için köpeklere özel ağız ve diş sağlığı ürünleri, diş sağlığını destekleyen mamalar ve çiğneme oyuncakları kullanılmalıdır. Ağız kokusu, diş kaybı ve iştahsızlık gibi belirtiler fark edildiğinde mutlaka tedbir alınmalıdır. 

Kaynaklar:
https://www.aspca.org/pet-care/dog-care/common-dog-behavior-issues/behavior-problems-older-dogs
https://www.smalldoorvet.com/learning-center/seniors/health-issues-senior-dogs
https://www.petmd.com/dog/general-health/health-issues-look-when-you-have-older-dog
https://www.akc.org/expert-advice/health/caring-for-older-dog/
https://veterinarypartner.vin.com/default.aspx?pid=19239&id=9776221