Sevda Papağanı Özellikleri, Bakımı ve Beslenmesi

Canlı renkleri, oyuncu doğaları ve sosyal karakterleriyle kuş severler arasında oldukça popüler olan sevda papağanları, küçük papağan türlerindendir. Sevimlilikleri ve göz alıcı tüyleri ile birçok kuş severin gönlünü fethetmeleri rastlantıdan ibaret değildir. Hem yalnız yaşayan hem de çift olarak beslenebilen bu güzel kuşlar, doğru bakım ve ilgiyle buluştuklarında sahipleriyle güçlü bağlar kurarlar. Eğer siz de egzotik bir evcil hayvan sahibi olmak istiyorsanız, sevda papağanları için evinizin en özel köşesini ayırabilirsiniz. Bu yazımızda sevda papağanlarının kökeninden bakımlarına, beslenmelerinden karakterine kadar pek çok detayı bulabilirsiniz. 

Sevda Papağanı Kökeni ve Tarihçesi

Sevda papağanları, diğer adıyla Lovebird (Agapornis), küçük ve renkli papağan türleri arasında yer alır. Bu tür, Afrika kökenlidir ve genellikle Tanzanya, Namibya, Zambiya, Zimbabwe, Kenya ve Etiyopya gibi ülkelerde doğal olarak bulunur. Tropikal bölgelerdeki ormanlar ve açık alanlar, bu kuşların doğal yaşam alanlarıdır. 

Sevda papağanları dokuz farklı türden oluşur ve bu türlerin çoğu Afrika'nın çeşitli bölgelerine dağılmıştır. Bazı türler, Afrika'nın dışında yer alan Madagaskar adasında da bulunur. Dayanıklılıkları ve ilgi çekici renkleriyle dikkat çeken sevda papağanlarının enerjik doğaları ve sosyal yapıları onları dünya genelinde popüler kılmıştır.

Sevda papağanlarının evcil hayvan olarak beslenmesi oldukça eskiye dayanır. İlk olarak 19. yüzyılın başlarında Avrupa'ya getirilmişlerdir. Özellikle İngiltere ve Almanya'da hızla popüler hâle gelen sevda papağanları, kısa sürede evcil kuş besleyenler arasında yaygınlaşmıştır. Çiftler hâlinde beslenmesi gereken kuşlar olarak bilinir. Eşlerine olan bağlılıkları, onların “Lovebird” ismini almalarının nedenidir. Sevda papağanlarının eşlerine duydukları sevgi ve bağlılık, kuş gözlemcileri ve hayvanseverler arasında hayranlık uyandırmıştır.

Sevda Papağanı Özellikleri ve Görünümü

Sevda papağanları, küçük boyutları ve canlı renkleriyle dikkat çeken kuşlardır. Bu sevimli kuşlar, sosyal ve neşeli doğalarıyla da bilinirler. İşte sevda papağanlarının bazı belirgin özellikleri:

Boyut: Ortalama 12-15 cm uzunluğundaki bu kuşlar, küçük ama enerjik bir yapıya sahiptir. Boyutları onları apartman daireleri gibi daha küçük yaşam alanlarında beslemek için ideal kılar.

Ağırlık: Yaklaşık 40-60 gram arasında değişen ağırlıkları ile oldukça hafiflerdir. Hafif olmaları uçuş yeteneklerini artırır ve çevik hareket etmelerini sağlar.

Renk: Genellikle yeşil tüylerle kaplı olsalar da yüz ve kuyruk bölgeleri farklı renklerde olabilir. En yaygın türü olan şeftali yüzlü sevda papağanı, adını yüzündeki şeftali renginden alır. 

Ömür: Uygun bakım koşulları sağlandığında ortalama 10-15 yıl yaşarlar. Yaşam süreleri onlarla uzun süreli bir bağ kurma fırsatı verir ve sahiplerine sadık bir dost olurlar. 

Sevda Papağanı Karakteri

Sevda papağanları; aktif, meraklı, enerjik ve tam anlamıyla oyuncu canlılardır. Sosyal yapıları sayesinde sahipleriyle derin bağlar kurabilirler. Eğer küçük yaşlardan itibaren düzgün bir şekilde evcilleştirilmez ve sosyalleştirilmezlerse bölgesel, kıskanç ve hatta saldırgan davranışlar sergileyebildikleri bilinir. Sosyal hayvanlar oldukları için genellikle çiftler hâlinde beslenmeleri önerilir. Çift olmak onların mutluluğunu artırır ve daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olur.

Onlarla ilgili öne çıkan özelliklerden biri çok gürültülü olmamalarıdır. Dikkat çekmek istediklerinde tiz ve yüksek bir çığlık atabilirler. Günlük hayatlarında genellikle çok yüksek sesler çıkarmazlar ama cıvıldamayı oldukça severler. Hem dişiler hem de erkekler kendi tarzlarında iletişim kurabilirler. Dişiler, genel olarak erkeklere kıyasla ses taklit etmede daha iyidirler. 

İşte sevda papağanlarının öne çıkan karakteristik özellikleri:

• Oldukça sosyal olan bu kuşlar, sahipleriyle ve diğer kuşlarla zaman geçirmeyi severler. Yalnız bırakıldıklarında depresif olabilirler. Bu nedenle, onlara yeterli sosyal etkileşim sağlamak çok önemlidir.
• Gün boyu aktif olan sevda papağanları, oyun oynamaktan ve keşfetmekten büyük keyif alırlar. Bu nedenle onlara çeşitli kuş oyuncakları sunmak ve yeni aktiviteler denetmek önemlidir. 
• Kolayca çeşitli numaralar ve kelimeler öğrenebilirler. Eğitim sırasında sabırlı ve tutarlı olmak önemlidir. Onlara kraker ve ödül vermek ve olumlu pekiştirme kullanmak öğrenmelerini hızlandırır.
• Sevda papağanları, sosyal yapıları gereği, birbirleriyle etkileşimi severler. Bu nedenle, birden fazla kuş beslemek, onların mutluluğunu artırabilir.

Sevda Papağanı Bakımı ve İpuçları

Sevda papağanlarının ihtiyacı olan bakımı sağlamak, onların sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürdürmeleri için önemlidir. Sevda papağanı bakımı kapsamında dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

Kafes Seçimi: Sevda papağanları için en az 60 cm genişliğinde, 60 cm uzunluğunda ve 60 cm yüksekliğinde bir kuş kafesi gerekli olsa da daha geniş bir kafes her zaman daha iyi olacaktır. Kafesin genişliği, papağanınızın rahatça kanatlarını açabilmesi ve içinde uçabilmesi için önemlidir. Kafesin çubuk aralıkları 1,25 cm ile 1,6 cm arasında olmalı ve yatay yerleştirilmelidir, böylece kuş kafesin kenarlarına tırmanabilir. 

Temizlik: Kafesin temiz tutulması kuşun sağlığı için kritik öneme sahiptir. Kuşların sağlıklı bir yaşam sürdürebilmesi için, kafesin hijyenik bir ortamda bulunması da gerekmektedir. Yem ve su kapları gibi kuş kafesi ekipmanları günlük olarak temizlenmeli ve değiştirilmelidir. Kafes tabanı da düzenli olarak temizlenmelidir. Düzenli temizlik kuşların enfeksiyon kapma riskini azaltmaya ve daha sağlıklı bir yaşam sürmelerine yardımcı olunur.

Etkileşim: Sevda papağanları, zihinsel ve fiziksel olarak aktif kalmak için oyun oynamalı ve keşfetmelidir. Onlara çeşitli kuş oyuncakları sunarak sıkılmalarını önleyebilirsiniz. Tüm papağanlar gibi sevda papağanları da son derece aktif kuşlardır ve fiziksel olarak en iyi durumda kalabilmek için bolca egzersize ihtiyaç duyarlar. 

Tırnak Bakımı: Sevda papağanlarının tırnak bakımı ihtiyaç duyuldukça yapılmalıdır. Bakım rutini birkaç haftadan birkaç aya kadar değişen aralıklarla tekrar edilmelidir. Tırnak kesimi, yalnızca kuş bakımında eğitimli profesyoneller veya bu konuda uzman kişiler tarafından yapılmalıdır, aksi takdirde yaralanmalara neden olabilir.

Sevda Papağanlarında Yaygın Görülen Hastalıklar

Sevda papağanları, zaman zaman bazı sağlık sorunlarıyla karşılaşabilirler. İşte en yaygın görülen hastalıklar ve belirtileri:

Psittacin Gaga ve Tüy Hastalığı

Psittacin Gaga ve Tüy Hastalığı, ciddi ve genellikle ölümcül olan viral bir hastalıktır. Bu hastalığa Circovirus adı verilen bir virüs neden olur ve özellikle genç papağanlarda sık görülür. Hastalık; kuşların tüylerinde dökülme, tüylerin anormal şekilde çıkması, gagada şekil bozuklukları ve aşırı büyüme gibi belirtilerle kendini gösterir. Bağışıklık sistemini zayıflatarak kuşları diğer enfeksiyonlara karşı savunmasız hâle getirir.       

Hastalık; enfekte kuşların tüyleri, dışkısı ve salgılarıyla doğrudan temas veya kontamine olmuş yüzeyler aracılığıyla bulaşır. Ne yazık ki bu hastalığın kesin bir tedavisi yoktur. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve belirtileri hafifletmek için veteriner hekim bakımına ihtiyaç duyulur. Enfekte kuşların yaşam kalitesini artırmak için bağışıklık sistemini destekleyen takviyeler kullanılabilir. 

Solunum Yolu Enfeksiyonları

Solunum yolu enfeksiyonları sevda papağanlarında sık karşılaşılan ve ciddi olabilen sağlık sorunlarından biridir. Belirtileri arasında zor nefes alma, hapşırma, burun ve göz akıntısı, ses kısıklığı, iştahsızlık ve hâlsizlik yer alır. Bu enfeksiyonlara genellikle bakteriler, virüsler, mantarlar veya parazitler neden olur. Özellikle kötü hijyen, yetersiz havalandırma, stres ve soğuk hava gibi çevresel faktörler, sevda papağanlarının solunum yollarını zayıflatarak enfeksiyon riskini artırır. Hastalıkların tedavisi veteriner tarafından planlanmalıdır. Tedavi antibiyotikler, antifungal ilaçlar veya buhar tedavisi gibi yöntemlerle yapılır. Enfeksiyonları önlemek için kuşun yaşadığı ortamın hijyenik tutulması, yeterli havalandırma sağlanması, stresten uzak bir ortamda bulundurulması ve dengeli beslenmesi büyük önem taşır.

Vitamin Eksiklikleri

Sevda papağanlarında vitamin eksikliği olması genel sağlığı ciddi şekilde etkileyebilir: Bağışıklık sistemlerinin zayıflamasına, tüy dökülmesi, deri problemleri ve kemik gelişim sorunlarına yol açabilir. A vitamini eksikliği; göz ve solunum yolu enfeksiyonlarına, tüy ve deri sorunlarına neden olabilir. D vitamini eksikliği, yeterli güneş ışığı alamayan kuşlarda kemik deformasyonlarına ve kalsiyum eksikliğine yol açabilir. E vitamini üreme sağlığı ve kas gücü için önemlidir, eksikliği kas zayıflamasına neden olabilir. K vitamini eksikliği ise kan pıhtılaşma sorunları yaratabilir. Vitamin eksikliklerini önlemek için dengeli bir beslenme düzeni sağlanmalı. Beslenme taze meyve ve sebzeler ile kaliteli yemlerle desteklenmeli. Kuşların düzenli olarak güneş ışığına maruz kalmaları sağlanmalıdır.

Sevda Papağanı Ne Yer, Nasıl Beslenmeli?

Sevda papağanlarının beslenmesi kapsamlı bir şekilde planlanmalıdır. Sadece tohum ve su ile beslenmeleri yetersizdir. Tohumlar besleyici olmakla birlikte tek başına yeterli değildir ve fazla yağ içerir. Bu nedenle papağanların diyetinin %75-80'ini peletler oluşturmalı, meyve ve sebzeler ise %20-25 oranında olmalıdır. Meyve ve sebzeler temizlenmeli, küçük parçalara bölünmeli ve bozulmamaları için kafeste kısa süre tutulmalıdır. Taze ve temiz su her zaman hazır olmalıdır. Sevda papağanları pelet bazlı diyete kademeli olarak alıştırılmalıdır.  Veteriner hekim önerileri doğrultusunda ek vitamin ya da mineral takviyeleri verilebilir. 

Sevda Papağanı Eğitimi

Sevda papağanları, zeki ve öğrenmeye açık kuşlardır. İşte sevda papağanlarını eğitmek için bazı ipuçları:

• Eğitim sırasında sabırlı ve tutarlı olmak önemlidir. Sevda papağanları, kısa süreli eğitim seansları ile daha iyi öğrenirler.
• Sevda papağanlarının doğru davranışlarını ödüllendirmek, eğitim sürecini hızlandırır. Küçük ödüller veya sevgi gösterileri etkili olabilir.
• Sevda papağanları, sesli komutlara yanıt verebilir. Temel komutlarla başlayarak, daha karmaşık komutlara geçilebilir.

Sevda Papağanı Sahiplenirken Bilinmesi Gerekenler

Sevda papağanı sahiplenmek isteyenler için dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. Sevda papağanı sahiplenirken bilinmesi gerekenler şunlardır:

• Sevda papağanları sosyal, meraklı ve enerjik kuşlardır. Günlük ilgiye ve etkileşime ihtiyaç duyarlar.
• Mümkünse çiftler hâlinde bakılmaları önerilir. Tek başına yaşayan sevda papağanları yalnızlıktan strese girebilir.
• Kuşun kanatlarını rahatça açabileceği ve uçabileceği geniş bir kafes tercih edilmelidir. Kafesin yatay çubukları ve dar aralıkları bulunmalıdır.
• Kafeste çeşitli boyutlarda doğal dallardan yapılmış tünekler, oyuncaklar ve kemirme materyalleri bulunmalıdır. Zihinsel ve fiziksel uyarım önemlidir.
• Sadece tohumla beslemek yerine pelet bazlı diyetler tercih edilmeli ve meyve, sebzelerle desteklenmelidir. Taze su her zaman hazır olmalıdır.
• Sevda papağanları ilgi ve sabır gerektirir. Sahiplerinin onlarla zaman geçirmesi ve onları eğitmesi, kuşun mutluluğu için elzemdir.
• İyi bakıldıklarında 10-15 yıl yaşayabilirler, bu nedenle uzun süreli bir sorumluluk alındığının farkında olunmalıdır.

Sevda Papağanı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Sevda papağanı sahiplenmek isteyenlerin sık sordukları soruları ve yanıtlarını içeriğimizin bu kısmında bulabilirsiniz.

Sevda papağanı akıllı mıdır?

Evet, sevda papağanları oldukça zekidir. Öğrenmeye açık yapıları sayesinde çeşitli numaralar ve kelimeler öğrenebilirler. Bu sevimli kuşlar, sosyal hayata da oldukça uyum sağlayarak insanlarla etkileşimde bulunmayı severler. Özellikle sahipleriyle kurdukları bağ, onların öğrenme süreçlerini daha da hızlandırır. Aynı zamanda zekâ oyunları ve oyuncaklar aracılığıyla zihinsel olarak uyarılmayı da çok severler. Onlarla oynarken hem eğlenceli vakit geçirebilir hem de onların zekâ seviyelerini artırabilirsiniz.

Sevda papağanı apartmanda yaşayabilir mi?

Sevda papağanları apartmanda yaşayabilseler de bazı faktörlere dikkat edilmelidir. Sesli oldukları için komşuları rahatsız etmemek adına ilgi görmeleri ve oyuncaklarla meşgul edilmeleri önemlidir. Enerjik yapıları nedeniyle geniş bir kafes ve kafes dışında güvenli bir uçuş alanı sağlanmalıdır. Detaylı bilgi için Evcil Kuşlar İçin Evdeki Tehlikelere Dikkat içeriğimizi okuyabilirsiniz. Ayrıca sosyal olduklarından yalnız kalmamaları için onlarla düzenli zaman geçirmek veya çift hâlinde beslemek faydalı olacaktır. Apartman gürültüsü ve cereyan gibi çevresel etkenler de stresi artırabileceğinden kafesin sessiz ve huzurlu bir bölgede olması tercih edilmelidir. 

Sevda papağanı çok konuşur mu?

Sevda papağanları, diğer bazı papağan türleri kadar konuşkan olmasalar da çeşitli sesler ve melodiler öğrenebilirler. Dikkat çekmek istediklerinde tiz çığlıklar atabilirler. 

Sevda papağanı kaç yıl yaşar?

Uygun bakım koşulları sağlandığında sevda papağanları ortalama 10-20 yıl yaşayabilirler.

Sevda papağanı çok tüy döker mi?

Sevda papağanları düzenli tüy dökebilir. Aşırı tüy dökülmesi bir sağlık sorununun belirtisi olabilir. Bu gibi bir durumda veteriner hekimlere danışılması en doğrusu olacaktır.

Sevda papağanı ısırır mı?

Sevda papağanları bazen ısırabilir. Bu genellikle kendilerini tehdit altında hissettiklerinde veya sahipleriyle iletişim kurmak istediklerinde olur.

Sevda papağanı bakımı çok maliyetli midir?

Sevda papağanlarının bakımı belirli maliyetler gerektirebilir. Kuş yemi, oyuncak ve veteriner hekim ziyaretleri gibi masraflar düzenli olarak ortaya çıkabilir.

Sevda papağanı evde bakılabilir mi?

Evet, sevda papağanları evde rahatlıkla bakılabilir. Düzenli bakım ve ilgi gerektirdiklerini unutmamak önemlidir. Az önce belirttiğimiz şartların karşılanması ile sevda papağanlarının evlerde mutlu ve uzun bir ömür sürmesi mümkündür.

Kaynak:

https://www.mspca.org/pet_resources/bird-care-guide-lovebirds/
https://www.thesprucepets.com/facts-about-lovebirds-390823
https://www.petmd.com/bird/lovebirds-care-sheet
https://lafeber.com/vet/basic-information-sheet-for-the-lovebird/
https://pangovet.com/pet-breeds/birds/lovebird-species/
https://www.thesprucepets.com/lovebirds-1236921
https://vcahospitals.com/know-your-pet/lovebirds-feeding