Muhabbet Kuşları Neden Kusar?

Minik dostlarımız muhabbet kuşlarının sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalması onların sorumluluğunu üstlerinde taşıyan evcil hayvan sahipleri için son derece üzücü bir durum. Özellikle ilk defa muhabbet kuşu besleyen kişiler ile muhabbet kuşlarının belirli bir semptomu ilk defa gösterdiğini fark edenler doğal olarak bu durumun nedenini merak ederler. Muhabbet kuşu kusması da hem endişe yaratan hem de nedenleri bilinmesi gereken sağlık sorunlarından biridir.  “Muhabbet kuşu neden kusar?” sorusunun yanıtını sizler için hazırladığımız yazımızın devamında bulabilirsiniz.

Bir hastalık belirtisi olan ve vakit kaybetmeden bir veteriner hekime danışılması gereken kusma ile genellikle normal bir davranış olan regürjitasyon, birbirlerine çok benzer şekilde gerçekleşir. Bu yüzden bu iki davranışı birbirinden ayırmak çoğu zaman zor bir süreçtir. 

Daha çok bir tükürme eylemi olan kusma; proventrikulus, ventrikül ya da bağırsak içeriğinin dışarı atılmasıdır. Muhabbet kuşları kusma sırasında başını kontrolsüz ve hızlı şekilde bir yandan diğer yana sallar, kusulan yiyecekler yarı sindirilmiş, köpüklü ve sıvımsı bir görünüme sahiptir. Muhabbet kuşu kusarken vücudunu kontrol edemediği için yiyecekler her yere dağılabilir, kuşun tüylerine yapışabilir. Bununla birlikte, kusmaya gevşek dışkı ya da ishal, kusmukta kan, hâlsizlik, tüylerde karışık bir görünüm, uyuşukluk ve kuşun ruh hâlindeki değişimler eşlik edebilir.

Regürjitasyon ise ağız, yemek borusu ve kursak içeriğinin kuş tarafından bilinçli olarak ağızdan çıkarılmasıdır. Birçok muhabbet kuşu düzenli bir davranışsal eylem olan regürjitasyonu günde iki ya da üç kez yapabildiği için muhabbet kuşu sahipleri bu eylemle sık olarak karşılaşabilirler. Muhabbet kuşları regürjitasyon sırasında başını aşağı ve yukarı sallar ve boynunu uzatır; yiyecekler henüz kursaktan sindirim sistemine ulaşmadı için dışarı atılan yiyecekler sindirilmiş gibi gözükmez. Kusmadaki gibi dışarı atılan yiyecekler etrafa saçılmaz çünkü muhabbet kuşu ağzından çıkardığı yiyecekleri genellikle başka bir muhabbet kuşunun ağzına koyar. Ayrıca sevgiden dolayı oyuncaklarına ya da parmağınız gibi diğer objelere de bu davranışı gerçekleştirebilir.

Sindirim Sorunları ve Tıkanıklık

Sindirim sisteminde sorun olan muhabbet kuşları bu duruma bağlı olarak kusabilir. Ayrıca sindirim sistemine baskı uygulayan, göğüs ya da karında oluşabilecek sorunlar da kusmayı tetikleyebilir. Bunlar;

• Guatr,
• Mide asit seviyesinde yükselme,
• Hava yutma,
• İmpaksiyon, staz, kursak yanması gibi kursak problemleri,
• Yumurtlayamama,
• Yabancı bir cisim yutulmasına bağlı olarak oluşan tıkanıklıklar,
• İntususepsiyon, bağırsak düğümlenmesi, stenoz, bağırsak tıkanıklığı, kum çarpması gibi diğer sindirim sistemi tıkanıklıkları,
• Fıtık,
• Ülser,
• Yemek borusu darlığı,
• Papillom, leiomyom, adenom, fibrom gibi sorunlar olarak sıralanabilir.

Guatr ve ağızdaki papillomlar, muhabbet kuşu kusmasının yaygın nedenleridir. Kursak problemleri ise genç ve elle beslenen yavru kuşlarda daha sık görülür.

Yeme Alışkanlıkları ve Diyetteki Değişiklikler

Özellikle yavrular olmakla birlikte tüm muhabbet kuşları yiyeceklerin sıcaklığına, kıvamına ve diyetteki değişikliklere karşı hassastır. Ayrıca bir defada ne kadar yem yedikleri gibi yeme alışkanlıkları da kuşlarda kusma davranışını tetikleyebilir. Bu yüzden muhabbet kuşunuzun yemini değiştirmeniz gerekirse uzmanlar bunu dikkatli ve yavaş bir geçişle yapmanızı öneriyorlar. Bunların dışında kalan ve kuşların kusmasına neden olabilecek durumlarıysa şöyle sıralayabiliriz:

• Yüksek proteinli diyet
• Hipervitaminoz D
• Hipovitaminoz A
• Hipovitaminoz E ya da selenyum eksikliği
• Yüksek demir seviyeleri
• Gıda alerjisi

Stres ve Sağlık Problemleri

Stres ve sağlık problemleri muhabbet kuşu kusmasının diğer nedenleri arasında yer alır. Stresin de yer aldığı ve kusmayı tetikleyebilecek davranışsal etmenleri şöyle örneklendirebiliriz:

• Taşınmadan kaynaklı mide bulantısı
• Kur
• Heyecan ya da stres

Muhabbet kuşları diğer kuşlara, aynalara, oyuncaklara ve hatta sahiplerine karşı kur yapma davranışında bulunabilirler. Kur yapma sırasında yaşadıkları duygusal durum, onlarda kusmaya yol açabilir.

Muhabbet kuşlarında kusma ile sonuçlanabilecek çok sayıda sağlık problemi vardır. Bunların bir kısmına önceki bölümlerde değinmiş olmakla birlikte geriye kalan hastalıkların önemli olanları aşağıda bulabilirsiniz:

• Bakteri, mantar, parazit gibi enfeksiyonlar
• Travma
• Kalp hastalığı
• Karaciğer hastalığı
• Pankreatit
• Böbrek hastalığı
• Şeker hastalığı
• Peritonit
• Septisemi
• Elektrolit dengesizlikleri
• Zehirlenme

Bir parazit olan trikomonas, muhabbet kuşlarında kusmanın yaygın nedenidir. Karaciğer yağlanması başta olmak üzere karaciğer hastalıkları özellikle muhabbet kuşlarında sıklıkla kusmaya yol açar. Ayrıca başka bir hayvanın ısırmasına ya da bir travmaya bağlı olarak oluşan iç kanama ya da enfeksiyon da kusmayı tetikleyebilir. Kuşunuzda herhangi bir sağlık sorunu olduğundan şüpheleniyorsanız veteriner hekiminize danışmayı ihmal etmemelisiniz.