Köpeklerde Serotonin Sendromu

Serotonin hormonu vücut tarafından üretileni bir nörotransmitterdir. Serotoninin vücutta çok farklı etkileri bulunur. Ruh hali, uyku, vücut sıcaklığı, ağrı algısı, gastrointestinal fonksiyon, kan damarları ve hatta kan pıhtılaşması üzerinde etkilere sahiptir. Köpeklerde serotonin sendromu, serotoninin aşırı etkileri ile ortaya çıkmaktadır. Serotonin reseptörlerinin aşırı uyarılması sonucunda serotonin sendromu adı verilen zihinsel değişiklikler, nöromüsküler anormallikler ve vücut işlevinde değişiklikler meydana çıkar.

Köpeklerde Serotonin Sendromu Neden Olur?

Serotonin sendromu aşırı miktarda serotonerjik yani serotonin salgılatan ilaç alınması sonucunda ortaya çıkar. İnsanların ya da köpeklerin kullandığı çok sayıda serotonerjik ilaç bulunmaktadır. Köpekler için anksiyete önleyici trisiklik antidepresanlar, seçici serotonin geri alım engelleyicileri, monoamin oksidaz inhibitörleri, serotonin salıverici ajanlar ve serotonin öncülleri gibi serotonerjik ilaçlar bulunur.

Köpeklerde serotonin sendromu genellikle kendi ilaçlarını ya da sahiplerinin ilaçlarını aşırı miktarda sindirmeleriyle ortaya çıkar. Serotonerjik ilaç kullanan köpeklerin sahiplerinin serotonerjik ilaçlarını sindirmesi ile beraber ilaçların etkisi artar. Nadiren de olsa köpekler aynı anda iki farklı serotonerjik ilaç kullanabilmektedir. Bu durum genellikle veteriner hekimin köpeğin serotonerjik ilaç kullandığını bilmeden başka bir ilaç önermesiyle ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle herhangi bir sebepten köpeğiniz ilaç kullandığında bunu gittiğiniz veteriner hekime söylemeniz gerekmektedir. Birden fazla veteriner hekime giden köpeklerde bu duruma daha sık rastlanmaktadır.

Köpeklerde Serotonin Sendromu Belirtileri

Serotonin sendromu belirtileri köpeğin aldığı ilaca ve ilacın miktarına göre değişiklik gösterir. Gastrointestinal sistemde aşırı serotonin etkisi ishal, kusma ve iştah kaybı olarak kendisini gösterir. Serotoninden etkilenen köpeklerde kalp ritmi artar, kas spazmları ya da rijitleri meydana gelir. Serotonin sendromu huzursuzluk, nefes nefese kalma ya da heyecanlı bir tempoyla hareket etme gibi belirtilere de neden olur. Ayrıca oryantasyon bozukluğu ya da kafa karşılıklığı gibi zihinsel belirtiler de ortaya çıkabilmektedir. Aşırı miktarda serotonin içeren ilaç alan köpeklerde nöbet geçirme gibi durumlarla karşılaşılabilmektedir.

Serotonin sendromu belirtileri serotonerjik ilaçların alınmasından yaklaşık bir saat sonra ortaya çıkabilmektedir. Alımın sürekli olması durumunda serotonin sendromunun kümülatif etkilerinin ortaya çıkması birkaç gün sürebilir.

Serotonin Sendromu Tanısı Nasıl Konur?

Serotonin sendromu genellikle klinik belirtilere bakılarak ve serotonerjik ilaçların kullanımından yola çıkılarak konur. Nöromüsküler anormalliğin olup olmadığının anlaşılması için fiziksel muayene gerekmektedir.

Bir ilaç tüketiminin bağlı olup olmadığı bilinemeyen serotonin sendromu durumlarında kan ya da idrar tahlili gerekebilmektedir. Bu testlerin sonucunun çıkması birkaç gün sürebilmektedir. Bu süreçte veteriner hekimler genellikle varsayımsal tedaviye başlamayı tercih edebilirler.

Serotonin Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?

Serotonin sendromu tedavisi büyük ölçüde köpeğin belirtilerine bağlıdır. Hafif belirtilere sahip olan köpeklerde serotonerjik ilaç alımının azaltılması ya da tamamen kesilmesi belirtilerin yavaş yavaş ortadan kalkmasını sağlayabilmektedir. Ancak alınan ilacının dozunun düşürülmesi ya da tamamen alımın kesilmesi veteriner hekimin önerisiyle yapılmalıdır. Çünkü serotonerjik ilacın bir anda kesilmesinin köpek üzerinde büyük zararları olabilmektedir.

Belirtilerin şiddetli olması durumunda gastrointestinal dekontaminasyon uygulanmaktadır. Bu sayede köpeğin sindirim sisteminde henüz sindirilmemiş olan serotonerjik ilacın dışarı atılması sağlanmaktadır. Gastrointestinal dekontaminasyonda köpeğin kusabilmesi için aktif kömür kullanılır. Dekontaminasyon sonrasında köpekler gözlem altına alınmaktadır. Mide bulantısı önleyici, ishal önleyici, kas gevşetici ya da nöbet önleyici ilaçlar kullanılabilmektedir.

Tedavi Sonrası İyileşme Dönemi

İyileşme dönemi de benzer bir şekilde sindirilen serotonerjik ilaç miktarına ve köpekte görülen belirtilere göre değişiklik gösterir. Ne kadar kısa sürede müdahale edildiği ve köpeğin genel sağlık durumu da iyileşme süresi açısından önemlidir. Orta seviyede belirtileri olan köpekler tedavi sonrasında kısa sürede iyileşir. Bu süre genellikle 36 - 48 saat arasında değişir. Durumun daha ciddi olduğu durumlarda ise iyileşme süresi uzayabilmektedir.