Köpeklerde Kuduz Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Kuduz, köpekler ve insanlar dahil olmak üzere tüm memelileri etkileyebilen ve en yıkıcı hastalıklardan biri olma niteliğine sahip olan viral bir hastalıktır. Gelişmiş tıp sayesinde kuduz aşıları ile önlenebilir. Köpeklerde kuduz belirtileri ortaya çıktığında ne yazık ki ölümcül sonuçlarla karşılaşılabilir. Bu nedenle köpeklerin yakından gözlemlenmesi, kuduz aşılarının tamamlanması ve köpeklerde kuduz bulaşma ihtimalinin minimize edilmesi gerekir. Bu yazımızda köpeğin kuduz belirtileri dahil olmak üzere köpeklerde kuduz hakkında bilinmesi gerekenlere değineceğiz.

Kuduz Nedir?

Her yıl dünya genelinde 50 binden fazla insanın ve milyonlarca hayvanın hayatını kaybetmesine neden olan kuduz, memelilerin beyin ve omuriliğini etkileyebilen bir virüstür. Semptomları ortaya çıktığında ölümcül seyreden bu virüs enfekte olmuş bir hayvan tarafından ısırılma sonucu salya yolu ile bulaşır. Diğer bir bulaşma şekliyse açık yaraya enfekte olmuş hayvanın salyasının bulaşmasıdır. 

Köpeklere Kuduz Nasıl Bulaşır?

Az önce de belirttiğimiz gibi enfekte bir hayvan başka bir hayvanı ısırdığında, ki bu yazı için ısırılan hayvanları köpekler olarak ele alıyoruz, virüs salyadan kan dolaşımına karışır. Virüs köpeğin periferik sinirlerine girer, çoğalır ve tükürük bezlerine yayılır. Isırılmayan ancak açık bir yarası olan ve enfekte hayvanın salyası ile yara bölgesi temas eden köpekler de benzer bir bulaş ile karşı karşıya kalır. Kuduz genellikle köpeklerden köpeklere geçen bir hastalık olarak düşünülse de kuduz kapan birçok köpeğin tilkiler, rakunlar ve yarasalar tarafından ısırıldıkları için bu virüsü kaptıkları bilinmektedir. Aynı bulaş yolu kedilerde de geçerlidir. Kedilerde Kuduz Hakkında Bilinmesi Gerekenler adlı içeriğimizde konu hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz. Kuduz virüsünün hayatta kalabilmesi için memeli vücuduna ihtiyacı vardır, vücut dışında bu virüsün yaşayamadığı bilinmektedir.

Kuduzun Kuluçka Süresi Ne Kadardır?

Kuduzun kuluçka süresi, diğer bir deyişle klinik belirtilerinin ortaya çıkması için geçen süre 10 gün ila 1 sene arasında değişiklik gösterebilir. Köpeğin kuduz belirtileri görülme zamanı ise virüs kapıldıktan sonra 2 hafta ila 4 ay arasında değişebilir. Klinik belirtilerinin gelişme hızı enfeksiyon bölgesine, ısırığın şiddetine ve ısırık sırasında vücuda geçen virüs miktarına göre değişiklik gösterebilir. Isırılan nokta beyne ya da omuriliğe ne kadar yakınsa virüs sinir dokularına o kadar hızlı ulaşır ve köpeğin kuduz belirtilerinin daha erken dönemde ortaya çıkmasına neden olur.

Köpeklerde Kuduz Belirtileri Nelerdir?

Köpeklere kuduz bulaştıktan ve kuluçka süresi sona erdikten sonra başlangıç olarak davranış farklılıkları ile karşılaşılır. Enfekte olan köpek huzursuz ve rahatsız davranışlar sergilemeye ve saldırganlaşmaya başlar. Kuduz bulaşan hayvanlarda karakteristik olmayacak şekilde sıcakkanlı davranışlara da rastlanabilir. Genellikle mutlu ve heyecanlı tavırlara sahip olan köpekler ilgisizleşebilir. Köpeklerde kuduzun yol açtığı fiziksel belirtiler arasında ateş, yutma güçlüğü, aşırı salya akması, sendeleme, nöbet geçirme ve felç gibi durumlar yer alabilir. 

Virüs, vücutta ilerledikçe köpeklerde aşırı uyarılma sonucu ortaya çıkan davranışlar meydana gelebilir. Her zamanki hareketler ve sesler köpekleri rahatsız edebilir; saklanma ve saldırganlık davranışları göstermelerini tetikleyebilir. Bu dönemdeki köpekler mümkün olduğunca karanlık ve sessiz ortamlarda zaman geçirmeyi ister.

Köpeğin kuduz belirtileri arasında en dikkat çekici olanlardan biri de ağızda köpürme meydana gelmesidir. Bazı köpeklerin ağzında köpürme olmayabilir, sadece aşırı tükürük veya salya üretimi ile de karşılaşılabilir. Bu belirtiler kuduzun ilerlediğine işaret eder. Son evrelerde köpekler sıklıkla nöbet geçirmeye ve felç belirtileri sergilemeye başlarlar. Bu dönemdeki köpekler özellikle baş ve boğaz bölgelerindeki kasları kontrol edemezler, yutmakta zorlanırlar ve ne yazık ki solunum kaslarını da kontrol edemediklerinden nefes alamazlar. 

Köpeklerde kuduz belirtileri ortaya çıktıktan sonra bu hastalığın tedavisi yoktur. Bu nedenle ısırılan köpeklerin mutlaka zaman kaybetmeden veteriner hekimlere götürülmesi gerekir. 

Köpeğin Kuduz Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Köpeğin kuduz olduğunun anlaşılması erken dönemde tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi adına kritik derecede önemlidir. Ancak bu hastalığın teşhisi, hayatta olan köpeklerde, kan testleri ile başarılı bir şekilde yapılamaz. %100 doğrulukta teşhis edilebilmesi için beyin dokusundan biyopsi alınması gerekir.

Isırılma sonrası erken dönemde anti kuduz serumu kullanımıyla enfeksiyonun ilerlemesinin durdurulması sağlanabilir. Bu antiserum virüse karşı spesifik bağışıklık antikorlarını içerir. Kuduzun ilerlemesini önlenmesinin en etkili yöntemi 1 doz kuduz aşısının yapılmasıdır. Aşı, ısırılan hayvanın kuduz virüsüne karşı nötralize edici antikorların geliştirilmesini sağlar. 

Köpeklerde Kuduz Nasıl Tedavi Edilir?

Kuduzun tedavisi bulunmamaktadır. Bu nedenle önleyici tedbirlerin alınması şarttır. Köpekler için onaylı çeşitli kuduz aşıları bulunur. Tüm köpeklere 12 - 16 hafta aralığında oldukları yavruluk döneminde kuduz aşısı yapılmalı ve kuduz aşısı her sene tekrarlanmalıdır. 

Köpeklerle yaşamaya başlayan kişileri en çok korkutan hastalıkların başında gelen kuduzla ilgili çeşitli soru işaretleri bulunuyor. Yavru köpeklerde kuduz olur mu ya da yavru köpeklere kuduz bulaşır mı? gibi sorular haklı olarak akıllarda yer ediyor. Bu soruların yanıtı ne yazık ki “evet”.

Yavru köpekler kuduz virüsü taşıyor olabilirler, aşılanmadan önce kuduz virüsü taşıyan bir hayvan tarafından ısırılmış olabilirler. Kuduz virüsü yalnızca yetişkin köpekleri etkilemez, yavru köpekleri de etkileyebilir. Bu nedenle yavru köpeklerin kuduz aşısı dahil olmak üzere erken dönemdeki temel aşıları tamamlanmadan evden çıkarılmaması önerilmektedir. Yavru ve Yetişkin Köpeklerde Aşılama Takvimi içeriğimize buradan ulaşabilirsiniz.

Köpeklerin hayatını riske atan en tehlikeli hastalıklardan biri olan kuduz, insanları da tehdit eder. Köpekler henüz yavruluk dönemindeyken tüm diğer temel aşılarla birlikte kuduz aşılarının da tamamlanması önemlidir. Kuduzun toplumsal sağlığı etkileyebileceği, istenmeyen sonuçlar doğurabileceği unutulmamalıdır.