Köpeklerde Kist Hidatik (Kistik Ekinokokkoz)

Kist hidatik olarak da bilinen ekinokok hastalığı echinococcus cinsi tenyanın bulaşması sonucunda ortaya çıkan bir enfeksiyondur. Kuzey yarım kürede bu tenya E. multiocularis’dir. Bu parazit temel olarak çakalları ve tilkileri etkiler ancak yaşam döngüsünün bir kısmını kemirgenlerde geçirir. Kemirgenler E. multiocularis paraziti için bir ara konak görevi görür. Enfekte olmuş sincap, fare ya da tavşan gibi küçük memelilerin köpek tarafından yenmesi durumunda parazit köpeğe de bulaşır. 

Kistik ekinokokkoza yol açan parazit zoonoz bir parazittir. Yani bu parazit hayvanlardan insanlara ya da insanlardan hayvanlara geçebilir. Farkında olmadan enfekte olan hayvanların dışkılarında bulunan E. multiocularis yumurtasının yutulması durumunda enfeksiyon insanlara bulaşır.

E. multiocularis, insanlarda karaciğer ve akciğerde oldukça büyük boyutlu kistlerin oluşumuna neden olur. Hatta kist organın işlevini yerine getirememesine sebebiyet verecek kadar büyük boyutlara ulaşabilir. Bu durum kist hidatik enfeksiyonunu insanlar için en ciddi zoonoz hastalıklardan biri hâline getirmektedir. Tedaviye hatta ameliyata rağmen bu enfeksiyon insanlar için ölümcüldür. 

Kist Hidatik Teşhisi Nasıl Konur?

Kist hidatik olan köpeklerin önemli bir kısmı asemptomatiktir. Yani hastalığa dair herhangi bir belirti göstermezler. Çoğu durumda gastrointestinal sistemle sınırlı kaldığı için bu hastalığın köpekler üzerinde tipik olarak çok az etkisi vardır. Kist hidatik enfeksiyonunun asıl endişe kaynağı insanlara bulaşabilmesidir. 

Çok nadir olarak enfeksiyona yol açan tenyaları köpeğin rektumunda görebilmek mümkündür. E. multiocularis yumurtaları köpek dışkısında sadece mikroskop altında görülebilmektedir. Ancak bu yumurtalar diğer tenya türlerinin yumurtaları ile karıştırılabilir. Kesin olarak tanı konabilmesi için özel bir test uygulanmalıdır. Bunun için köpeğin dışkısının yetkin bir laboratuvarda incelenmesi gerekir. Ancak tüm tenya türleri için geçerli tek bir tedavi yöntemi vardır. Bu durum E. multiocularis için de geçerlidir. 

Tedavi Yöntemi

Türünden bağımsız olarak tüm tenya türlerinin tedavisinde praziquantel kullanılır. Bu ilaç ağız yolundan tablet olarak verilir ya da enjeksiyon şeklinde deri altına uygulanır. Bu enfeksiyonda çok nadir olarak enfeksiyona bağlı kistler görülür. Bu tarz bir kiste rastlanılması durumunda ilaç tedavisinin yanı sıra kistin de ameliyat ile alınması gerekir. 

Köpekler için iyileşme süreci oldukça iyi geçer. Çoğu köpekte sadece sindirim sistemi problemleri görülür. Klinik belirtilerin görülmesi ya da eksiksiz bir parazit tedavisine ihtiyaç duyulması çok nadirdir. E. multiocularis’e bağlı kist gelişen köpeklerde ameliyat ile kist alınır. Tek bir kistin meydana geldiği durumlarda tedavinin başarı şansı oldukça yüksektir. Ancak birden çok kist görülmesi durumunda tedavinin başarı şansı genellikle düşüktür. 

Nasıl Önlenir?

Köpeklerde kistik ekinokokkoz enfeksiyonunu engellemenin en kolay yolu köpeğin ölü ya da canlı sürüngen yememesini sağlamaktır. Ayrıca köpeği dışkısında ekinokokkoz bulunma ihtimali olan koyun, domuz ya da sığır gibi hayvanlardan uzak tutmak gerekir. Köpeğin düzenli olarak ayda bir praziquantel kullanması ekinokokkoz ya da diğer tenyaların görülme riskini minimuma indirir. 

Köpeğizinde E. multiocularis olması durumunda dikkat etmeniz gereken en önemli nokta tenyanın insanlara bulaşmasını önlemektir. İnsanlar için ölümcül bir enfeksiyon olması nedeniyle köpeği enfekte olan kişilerin oldukça dikkatli olması gerekir. Yeterli hijyen sağlanmadığı takdirde tenyalar insanlara çok kolay bir şekilde bulaşabilir.

Köpeğiniz tamamen iyileşene ve dışkısında E. multiocularis yumurtası kalmadığından emin olana kadar köpeğinizin dışkısını ortadan kaldırırken ellerinizle temas etmemesine özen göstermelisiniz. Sonrasında ise ellerinizi sabunlu suyla detaylı bir şekilde yıkamalı, ellerinizi yıkayana kadar yüzünüze dokunmamalısınız. Elleri bol sabunla yıkamak ekinokokkoz ve diğer iç parazit türlerine karşı oldukça etkili bir korunma yöntemidir. Bunun yanı sıra köpeğinizin burnuna ve tüylerine parazit yumurtalarının bulaşma riski olduğunu da göz ardı etmemelisiniz. Köpeklerin dışkısını güvenilir bir şekilde izole etmeye yardımcı olabilecek köpek tuvalet ürünlerini buradan inceleyebilirsiniz.