Köpeklerde Hidrosefali

Beyin içerisinde sıvı birikmesi olarak bilinen hidrosefali, kafatası içerisinde aşırı miktarda serebropinal sıvı bulunması durumudur. Bu durum baskıya neden olur ve beyinde şişmeye yol açar. Köpeklerde yürümede zorlanma, basit terimleri öğrenmede güçlük çekme, davranış değişiklikleri ve daha birçok belirtiye neden olabilir. Hidrosefali köpeklerde doğuştan görülebildiği gibi sonradan da meydana gelebilmektedir. Özellikle brekisefali olan küçük ırk köpeklerde sık görülen bir rahatsızlıktır. Chiuahua, Boston Terrier, Pomerian, Pug, Yorkshire Terrier gibi köpek ırklarında doğuştan hidrosefali sık görülen bir problemdir. Bu durum genellikle köpek 12 haftalık olmadan ortaya çıkmaya başlar. Hidrosefali oldukça ciddi ve hayati tehlikeye neden olabilecek bir rahatsızlıktır. Durumun ciddiyetine ve nedenine bağlı olarak tedavi edilebilmektedir. 

Normalde serebrospinal sıvı beyin ile omurilik arasında yer değiştirerek hem bu hassas yapılar için koruma sağlar hem de sinir sistemi hücrelerini besler. Sıvının akışının doğuştan gelen bir gelişim bozukluğu, tümör ya da enflamasyona bağlı olarak şişlik nedeniyle kafatası içerisinde birikmesi sonucunda hidrosefali ortaya çıkar. Hidrosefali çok nadir olarak aşırı miktarda serebrospinal sıvı üretimi sonucunda meydana gelir. Kapalı bir alanda çok fazla sıvı birikmesi köpeğin beyni üzerinde baskıya neden olur. Bu baskı biriken sıvı miktarıyla doğru orantılı bir şekilde artar ve tedavi edilmediğinde beyin hasarına hatta can kaybına neden olabilir. 

Hidrosefali Belirtileri

Beynin içerisinde sıvı birikmesi çeşitli belirtilere yol açar. Köpeklerde hidrosefali çok farklı belirtilere neden olsa da en sık görülenleri normal bir şekilde yürümede zorlanma ya da davranışsal değişikliklerdir. Hidrosefali olan köpeklerde yaygın görülen belirtiler arasında; 

• Kubbe tipli kafa şekli, 
• Sert ya da dengesiz yürüyüş, 
• Bir tarafa devrilme,
• Yürürken yuvarlak çizme, 
• Alnı duvar ya da diğer eşyalara bastırma, 
• Nöbet geçirme,
• Davranışsal Değişiklikler, 
• Öğrenmede zorlanma, 
• Görme problemleri,
• Kayıtsızlık,
• Huzursuzluk bulunur. 

Hidrosefali Nedenleri Nelerdir?

Hidrosefali, serebrespinal sıvının normal akışını engelleyen bir blokaj ya da tıkanıklık sonucu ya da serebrospinal sıvının normalden daha fazla üretilmesi sonucu ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Normalden fazla serebrospinal sıvı üretimi çok nadir görülür ve genellikle bir beyin tümöründen kaynaklanır. Sıvının akışını engelleyen tıkanıklık doğuştan gelen bir gelişim bozukluğu olabildiği gibi sonradan da oluşabilmektedir. Her ne kadar nedenler farklı olsa da sonuçlar aynıdır. 

Hidrosefali görülen köpeklerin birçoğunda bu duruma yol açan tıkanıklık doğuştan gelmektedir. Sonuç olarak kafatası içerisinde çok miktarda sıvı birikir ve henüz yavru köpeğin gelişmekte olan beyninin üzerinde baskıya yol açar. Hatta serebrospinal sıvı beynin içerisine sızarak şişliğe neden olabilmektedir. Hastalığın etkileri doğumdan sonraki birkaç gün içerisinde kendini göstermeye başlar ve genellikle köpek 8 - 12 haftalık olduğunda belirtiler ortaya çıkar. 

Doğuştan gelen hidrosefali özellikle küçük ve brakisefali olan köpeklerde görüldüğü için genetik yatkınlığa bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir. Her ırktan köpekte hidrosefali görülme riski bulunsa da yatkın ırklar dışındaki köpeklerde oldukça nadir rastlanır. En sık hidrosefali görülen köpek türleri arasında;

• Chihuahua,
• Cavalier King Charles Spaniel, 
• Boston Terrier,
• Maltese,
• Pomerian,
• Yorkshire Terrier,
• English Bulldog,
• Pug, 
• Toy Poodle, 
• Lhasa Apso,
• Pekingese yer alır. 

Köpeklerde Hidrosefali Teşhisi

Doğuştan gelen hidrosefali çoğu zaman yavru köpeğin ayırt edici kafa şekli ve hastalığın belirtileri ile teşhis edilir. Bununla birlikte tanının doğrulanması için ultrason ya da bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerinden yararlanılmaktadır. Sonradan gelişen hidrosefali vakalarında ise kesin teşhis için görüntüleme yöntemleri kullanılır. Yetişkin köpeklerde edinilmiş hidrosefaliye yol açabilecek enfeksiyonları, kronik hastalıkları ya da diğer durumların teşhis edilmesi için daha fazla test gerekebilmektedir. 

Tedavi Yöntemleri

Doğuştan gelen hidrosefali tedavisinde iki farklı tedavi yöntemi bulunmaktadır. Köpeğin beynindeki serebrospinal sıvı miktarını düşürmek, enflamasyonu ve şişliği hafifletmek için ilaç tedavisi tercih edilir. Kısa vadeli ilaç tedavisi oldukça etkilidir. Nedeni bilinmese de antasid omeprazol ilaçlar serebrospinal sıvı miktarını %25’ten fazla oranda düşmesini sağlamaktadır. Prednizon gibi kortikostreoidler şişliği kontrol altına almak için en sık tercih edilen ilaç türleridir. 

Bir diğer hidrosefali tedavisi ise ameliyattır. Ameliyat ile köpeğin beyninden karın boşluğuna kadar uzanan ince bir tüp yerleştirilir. Fazla sıvı şant adı verilen bu tüpten karın boşluğuna akar. Şant yerleştirme oldukça etkili bir yöntemdir ancak oldukça hassas yapılması gereken bir işlemdir. Hidrosefalinin erken dönemde teşhis edilmesi durumunda şant yerleştirme her ne kadar bazı riskler taşısa da başarı oranı tedavinin başarı oranı %80’den fazladır.