Köpeklerde Alerji: Nedenleri, Belirtileri, Ne İyi Gelir?

Alerji bağışıklık sisteminin alerjen adı verilen belirli kimyasallara aşırı reaksiyon vermesidir. Bu alerjenlerin büyük bir çoğunluğu bitkilerdeki, böceklerdeki, hayvanlardaki ya da gıdalardaki proteinlerdir. Köpeklerde alerji de insanlardakine oldukça benzerdir. Aylar hatta yıllar boyunca alerjene maruz kalmak bağışıklık sistemini hassaslaştırır ve zaman içerisinde aşırı reaksiyona neden olur. Normalde köpeğin bağışıklık sistemi köpeği enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı korur. Ancak alerji durumunda bağışıklık sisteminin verdiği tepki vücuda zarar verir. Alerjiler temelinde yabancı bir kimyasala verilen gereksiz aşırı tepkidir. 

Bağışıklık sisteminin alerjilere verdiği tepkiler oldukça karmaşıktır. Birçok durumda kandaki antikorlar ile birleşen alerjen protein molekülleri kanda gezer ve mast hücresi adı verilen bir hücre tipine bağlanır. Bu hücreler vücuttaki birçok dokuda bulunmaktadır. Antijen ve antikor, mast hücreleri ile reaksiyona girdiğinde mast hücreleri kızarıklık, şişme ya da kaşıntı gibi lokal enflamasyona neden olan histamin gibi güçlü kimyasallar salgılar. Bu durum alerjik reaksiyon ile ilişkili çeşitli belirtilere neden olur. 

Köpeklerde Alerji Belirtileri Nelerdir?

Köpeklerde en sık karşılaşılan alerji belirtisi ciltte kaşınmadır. Kaşınma vücudun sadece belirli bir bölümünde olabildiği gibi aynı zamanda tüm vücutta da meydana gelebilmektedir. Bazı durumlarda solunum yollarında da semptomlar meydana gelir ve öksürme, hapşırma ya da hırıltılı nefes alma gibi ek belirtiler de görülmektedir. Alerjinin türüne göre burundan ya da gözden akıntı gelmesi veya sindirim sisteminin etkilediği durumlar iştahsızlık, kusma ve ishal gibi belirtiler meydana gelebilmektedir. 

Alerjiler köpeklerde oldukça yaygındır ve üstelik tüm türleri etkilemektedir. Alerjilerin büyük bir çoğunluğu ilk 6 aydan sonra görülmeye başlanır. Genel olarak en çok 1 - 2 yaşındaki köpekler alerjilerden etkilenir. Atopi ya da polenlere ve bitkilere karşı olan alerjiler gibi bazı alerjiler kalıtsaldır. 

Köpeklerde Alerji Türleri

“Köpeklerin neye alerjisi vardır?” sorusunun birçok farklı cevabı vardır. Çünkü birçok kimyasal alerjen etkisi gösterebilir. Genellikle böcek, bitki, hayvan tabanlı proteinler ile beraber bazı kimyasal moleküller de alerjiye neden olabilmektedir. En sık rastlanan alerjiler polen, küf sporu, toz akarı, ölü deri, pire salgısı gibi alerjilerdir. Köpekler bazı ilaçlara karşı da alerjik reaksiyon gösterebilir. 

Köpeklerde alerjileri sınıflandırmanın birkaç farklı yolu vardır.

• Alerjene göre sınıflandırma - pire alerjisi, gıda alerjisi vb.
• Alerjenin vücuda giriş yolu ile sınıflandırma - uçucu, temasla ya da beslenme yoluyla vb.
• Meydana gelme şekli ile sınıflandırma - anaflaksi ya da şok adı verilen ani tipli aşırı hassasiyet vb.
• Klinik belirtilerle sınıflandırma - alerjik dermatit ya da alerjik bronşit vb.
• Kalıtsal forma göre sınıflandırma - atopi ya da mevsimsel alerjiler vb.

Köpeklerde Böcek Alerjisi Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

“Köpeğim alerji oldu ne yapmalıyım?” sorusunun cevabı alerjiye göre değişiklik göstermektedir. Böcek ısırığı alerjisi bir böceğin ısırmasına ya da sokmasına vücudun aşırı enflamatuar yanıt vermesidir. Örümcek ya da kene gibi araknidler ve pire, karasinek, at sineği, sivrisinek, karınca, arı, eşek arısı ve yaban arısı gibi böceklerin ısırması ya da sokması köpeklerde alerjik reaksiyona neden olabilmektedir. 

Pire salyası köpeklerde böcek alerjisine en çok neden olan alerjendir. Buna pire alerjik dermatiti adı verilir. Pire ısırıklarının olduğu bölgede ufak bir irritasyon olur. Ancak tek bir ısırığa bile aşırı kaşınma ile tepkisi verilebilir. Pire alerjik dermatiti olan köpekler genellikle o bölgeyi ısırarak ya da kaşıyarak çok fazla miktarda kıl yolabilir. Bu durum özellikle kuyruk ve çevresinde meydana gelmektedir. Buradaki cilt dokusunun tahriş olması ile beraber ikincil enfeksiyonlar görülebilmektedir. 

Tek bir pire bile böylesine aşırı tepkiye neden olduğu için pirelere karşı ciddi önlemler almak gerekir. Pirelerin yaşam döngüleri göz önünde bulundurulduğunda bu oldukça zor olabilir. Ancak modern pire önleyiciler sayesinde köpekler için piresiz bir ortam oluşturmak mümkün hale gelmektedir. Alerji durumunda veteriner hekimler aşırı kaşınmayı önlemek için anti histamin ya da kortikostreoid ilaçları verebilmektedir. İkincil bakteriyel enfeksiyonlar olduğunda ise genellikle antibiyotik tedavisi gerekmektedir. 

Köpeklerde Atopi Alerjileri Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

Hava yoluyla, nefes almayla bulaşan alerjiler genellikle atopi alerjileri olarak isimlendirilir. Sedir ağacı, dişbudak ağacı ya da meşe ağacı gibi ağaçların polenleri köpeklerde alerjiye neden olabilir. Bununla beraber çim polenleri, yabani ot polenleri, küfler, pas ya da evdeki toz akarları da hava yoluyla bulaşan alerjilere neden olmaktadır. Kanarya otu, sedir ve çim polenlerinin neden olduğu alerjiler genellikle mevsimliktir. Diğer taraftan küf, pas ya da toz akarları yaklaşık 1 sene  maruz kalındığında alerjiye yol açar. 

İnsanlar bu alerjenleri soluduğunda genellikle üst solunum yollarında problemler meydana gelir. Göz ve burun akıntısı, hapşırma gibi belirtiler ortaya çıkar. Halk arasında bu durum saman nezlesi olarak da bilinmektedir. Bu alerjiler bazı durumlarda ise alerjik rinit ya da bronşite neden olur. Köpeklerin çoğunda ise hava yoluyla bulaşan alerjiler ciltte kaşınma yapar. Bu nedenle hava yoluyla bulaşan alerjilere inhalan alerjik dermatit adı da verilmektedir. Bu alerjiler köpeklerde yüzünü sürtme, ayağını yalama ya da kol altlarını kaşımaya neden olur. 

Atopi alerjileri genellikle 1 - 3 yaş aralığında kendini göstermeye başlar. Bu köpekler genellikle pire ya da gıda alerjisi gibi diğer alerjilere de daha yatkındır. Cilt testi ya da kan tahlili gibi testlerde bu alerjenlere rastlandığında köpeklerin bu alerjenlerden korunması önemlidir. Çünkü bu alerjenlerin geneli çevreseldir. Ancak çevresel nedenlere karşı köpeğin sürekli korunması zordur ve bu nedenle alerjiler sık sık tekrarlar. Belirtiler kontrol altına alınabilmektedir ancak kalıcı bir tedavisi bulunmamaktadır. Tedavi yöntemleri ise alerji döneminin uzunluğuna göre değişiklik göstermektedir. Tedavide anti-enflamatuvar ilaçlar, özel şampuanlar, hiposensitizasyon ya da desensitizasyon terapileri tercih edilmektedir. 

Köpeklerde Gıda Alerjisi Nedir ve Nasıl Tedavi Edilir?

Gıda alerjisi ya da gıda hassasiyeti gıdanın hemen hemen tüm protein veya karbonhidrat bileşenlerine karşı gelişebilmektedir. Genel olarak bir proteine verilen aşırı hassas tepki olarak ifade edilir. Süt ürünleri, sığır eti, buğday gluteni, tavuk, tavuk yumurtası, kuzu eti ve soya sıkça köpeklerde gıda alerjisine neden olabilmektedir. 

Gıda alerjisi kaşıntı, sindirim sistemi bozuklukları ve solunum sıkıntısı gibi çeşitli belirtilere neden olabilmektedir. Ayrıca bir köpekte hem gıda alerjisi hem de atopi alerjisi gibi farklı alerji türleri aynı anda görülebilmektedir. Bu da köpeğin kaşınmasının teşhisini koymayı oldukça zorlaştırır. 

Gıda alerjisi genellikle kortikostreoidlere ya da diğer tıbbi tedaviler ile tedavi edilemez. Bu noktada gıdada alerjiye neden olan alerjeni bulmak ve içeriği beslenmeden çıkarmak gerekmektedir. Gıda alerjilerinin test etmenin en kolay yolu hipoalerjenik bir diyet ile eliminasyon diyetinin denenmesidir. Tüm gıda ürünlerinin vücuttan atılması en az 8 hafta sürer bu nedenle özel diyetin en az 8 - 12 hafta sürmesi gerekir. Köpeğin belirtilerinde olumlu bir yanıt ve iyileşme meydana geldiğinde ise veteriner hekim bundan sonraki sürecin nasıl ilerleyeceği konusunda bilgi vermektedir. 

Köpeklerde Temas Alerjisi Nedir ve Tedavisi Nasıldır?

Temas alerjisi köpeklerde en az rastlanan alerji türüdür. Köpeğin alerjik reaksiyon vermesi için direkt olarak alerjene temas etmesi gerekmektedir. Pire tasmalarında bulunan piretrin, bahçede kullanılan böcek ilaçları çimenleri yataklarda ya da halılarda kullanılan yün ya da sentetik materyaller alerjiye neden olabilmektedir. Temas alerjisi köpeklerde herhangi bir yaşta meydana gelebilmektedir. 

Köpek bu kimyasallardan birine alerjik reaksiyon verdiğinde genellikle temas alanında kaşınma ve rahatsızlık hissi olur. Bu temas bölgesi genellikle patiler ya da karında görülmektedir. Alerjen belirlendikten sonra ortamdan uzaklaştırıldığında alerjik reaksiyonun kendisi de geçer.