Köpeklerde Eklem İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Köpeklerde oldukça yaygın görülen, özellikle de yaşla birlikte her 4-5 köpekten 1’inde olduğu düşünülen eklem iltihabı patili dostlarımızın yaşam kalitesini düşüren bir sağlık sorunudur. Köpeklerde eklem iltihabı en basit günlük hareketlerin bile acı verici bir eyleme dönüşmesine neden olabilir. Köpeklerin eklem iltihabı yaşamasının önüne geçmek, mevcut durumu kontrol almak ve önleyici adımları öğrenmek için ihtiyacınız olan bilgileri yazımızda bulabilirsiniz. 

Köpeklerde Eklem İltihabının Tanımı ve Nedenleri

Eklemlerde meydana gelen dejenerasyona bağlı oluşan eklem iltihabı yavaş ilerleyen bir durumdur. Eklemlerde iltihaplanma sonucunda eklemi hareket ettirmek zorlaşır ve ağrılı bir hâl alır. Buna bağlı olarak köpeklerin davranışlarında değişimler meydana gelir. 

Eklem iltihabı, köpeklerin sağlığını uzun vadede olumsuz etkileyen enflamatuar bir sorundur. İki eklem arasındaki kıkırdak doku hasar aldığında ve yapısında bozulmalar meydana geldiğinde eklemler birbiri ile sürtünmeye başlar. Sürtünmenin devamında eklemler sertleşir, iltihaplanır ve şişer. Tüm bunlar köpeğinizin eklem ağrısı yaşamasına ve hareket ederken acı çekmesine neden olur. 

Birçok köpeğin eklem iltihabı yaşlanmaya bağlı ortaya çıkar. Eklemlerde yaşla birlikte meydana gelen aşınma ve yıpranma eklem iltihabının en yaygın nedenidir ancak farklı nedenleri de olabilir. Eklem iltihabının sebepleri;

• Yaşlanma,
• Travma kaynaklı bağ hasarı ya da kemiklerde kırık,
• Kalça ve dirsek displazisi,
• Yavruluk döneminde yanlış egzersiz planı sebebiyle oluşan eklem anomalileri, 
• Genetik yatkınlık ve
• Fazla kilo olarak sıralanabilir. 

Özellikle yaşlı köpekler için mama değişiminin yapılmaması, azalan aktivite seviyesine uygun bir beslenme planına geçilmemesi köpeklerin kilo almasına neden olur. Hem yaş hem kilo faktörü bir araya geldiği zaman köpeklerde eklem iltihabının ortaya çıkma ihtimali de artmış olur. 

Köpeklerde Eklem İltihabının Belirtileri

Eklem iltihabı yavaş ilerleyen ve semptomları zamanla şiddetlenen bir sağlık sorunudur. Patili dostunuzun hareketlerinde farklılaşma olduğunu düşündüğünüz zaman onu yakından gözlemlemeniz eklem iltihabının erken teşhisi için önemlidir.

Köpeklerde eklem iltihabının en yaygın belirtileri; 

• Oyun oynamaya karşı isteksizlik, 
• Aktive seviyesinde azalma, 
• Hareketlerin yavaşlaması, her zaman gittiği mesafeyi daha yavaş katetme,
• Vücutlarında belirli bir bölgenin sık yalanması ve/veya ısırılması,
• Oturma ya da ayakta durma pozisyonları arasında geçiş yaparken zorlanma, 
• Duruşta ve yürüyüşte değişimler, 
• Belirli bir bacağını uzatarak yatma ya da oturma ve
• Topallama şeklinde sıralanabilir.

Köpeğinizde yukarıdaki belirtilerden bir ya da birkaçını, 2-3 günden uzun süre gözlemlediğiniz takdirde bir veteriner hekiminiz ile görüşmeniz gerekir. 

Köpeklerde Eklem İltihabı Nasıl Teşhis Edilir? 

Köpeklerde eklem iltihabının teşhisi için farklı yöntemler kullanılabilir. Erken teşhis her zaman tedavi süreci açısından çok değerli olduğundan belirtiler fark edildiği zaman vakit kaybetmeden köpeğin muayeneye götürülmesi gerekir. 

İlk olarak köpeğin genel sağlık durumu ve fark edilen belirtiler ile ilgili veteriner hekime bilgi aktarılır. Hekimler eklem iltihabı teşhisinde köpeğin yürüyüşünü gözlemler. Tekrarlayan uzuv hareketlerinin yakından gözlemlenmesi sonrasında fiziksel muayene yapılır. Fiziksel kontrol esnasında eklemlerde şişlik, sıvı birikmesi gibi durumların bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Eklem çevresinde kalınlaşma, kas boyutlarında farklılıklar, kemik ve kıkırdak sürtünmesi olarak da tanımlanan krepitus gibi sorunların teşhisi için fiziksel muayene olmazsa olmazdır. Eklem iltihabı ilerlediyse ve köpeğinizin eklem ağrısı fazlaysa fiziksel muayene hafif sedasyon ile de gerçekleştirilebilir.

Fiziksel muayene tamamlandıktan sonra durumun daha detaylı anlaşılması ve tedavi planlamasının doğru şekilde yapılabilmesi adına radyografi ile iltihabın ne kadar ilerlediği görüntülenir. Ancak eklem iltihabı erken aşamalarında röntgende görülmeyebilir. Bu noktada MR ya da bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir.

Köpek hareketsiz dururken ya da yürürken patisi ile zemin arasında oluşan kuvveti ölçen bir yürüyüş analizi de teşhis sürecinde kullanılabilen bir yöntemdir. Eklem iltihabından etkilenen kemiklere endoskopi yapılabilir. Eklem sıvısı analizi ile kanser gibi ihtimaller değerlendirilebilir. İlaç tedavisine başlanacaksa kan tahlilleri de yapılabilir. Tüm tetkikler sonrasında hastalığın ilerlememesi ve köpeğin yaşam kalitesini düşürmemesi için tedavi planlaması yapılır.

Tedavi Seçenekleri 

Köpeklerde eklem iltihabı ilerleyen bir sağlık sorunudur. Eklem iltihabının %100 tedavisi olmasa da yönetilebilir bir sağlık sorunu olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle tedavi seçeneklerini bütünsel olarak değerlendirmek gerekir. Köpeklerin eklem ağrısını azaltmak ve/veya ortadan kaldırarak yaşam kalitesini artırmaya odaklanmak tedavi sürecinin temel amacıdır. 

Son yıllarda cerrahi tedavi yöntemleri gelişmiş olsa da pek çok eklem iltihabı hastası için cerrahi müdahale faydalı değildir ama belirli durumlarda tavsiye edilmektedir, bu noktada öneri yapması gereken otorite veteriner hekiminizdir. İlerleyen dönemlerde kök hücre tedavisi gibi yeni tedavilerin insanlarda olduğu gibi evcil dostlarımız için de kullanılabilir olması mümkündür.

Eklem İltihabı Olan Köpekler İçin Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Eklem iltihabı yönetilebilir bir sağlık sorunu olduğundan hastalığın ilerlemesinin önüne geçilmesi patili dostlarımızın yaşam konforu açısından çok değerlidir. 

Beslenme: Köpeklerde eklem iltihabına neden olan unsurlar arasında obezite de önemli bir yere sahiptir. Doğru beslenme planı ile vücut ağırlığının ideal seviyeye getirilmesi birçok köpeğin eklem iltihabının neden olduğu etkileri azaltmaya yardımcı olur. Köpeklerde eklem iltihabı meydana geldiğinde aktivite seviyeleri de azalır. Bu durum, beslenme planında bir değişim yapılmadığı takdirde, kilo artışına da neden olacaktır. Özetle fazla kilo, eklem iltihabı sorununun artması anlamına gelir. 

Köpeklerde eklem iltihabı meydana geldiği zaman zayıflama veya kilo kontrolü amacıyla light köpek mamaları beslenme planına dâhil edilmelidir. N&D Ancestral Grain Light Ata Tahıllı Köpek Maması çeşitleri küçük, orta ve büyük ırk köpeklerin beslenmesi için özelleştirilen formülleri ile dostlarınıza sağlıklı bir beslenme planı oluşturmanıza yardımcı olur. 

Egzersiz Planlaması: Eklem iltihabı olan köpeklerde kasların güçlü olması son derece önemlidir. Kaslar güçsüzleştiği zaman eklemlere daha az destek sağlar bu da eklemlerin daha fazla baskı altında kalıp hasar görmesiyle iltihaplanabileceği anlamına gelir. Yapılan araştırmalar köpeklerin eklem sağlığının korunması adına günde en az iki kez 30 dakikalık egzersiz yapılması gerektiğini göstermektedir. Köpek bir nedenle egzersiz yapamıyorsa veteriner hekim tarafından köpeğin hareketliliğini artıracak kademeli bir egzersiz planı yapılması gerekir. 

Eklem iltihabının şiddetine göre çok ağır ve hızlı hareketlerden kaçınılması önerilir. Koşma, top yakalama gibi hareketler köpeklerin eklemleri üzerinde fazla baskıya neden olabilir. Bu nedenle köpeğin eklemlerini çok yormayacak ama hafif seviyede hareket etmesini sağlayacak egzersizler tercih edilebilir. Yüzme, köpeklerin çok sevdiği bir aktivite olmasının yanı sıra eklem hastalıklarına iyi gelir. Uygun şartlarda köpekler yüzmeye teşvik edilebilir. 

Çevresel Değişiklikler: Eklem iltihabı olan köpekler zıplama, merdivene veya kanepeye çıkma gibi hareketleri yaparken zorlanırlar. Bu tür hareketler eklem üzerinde baskıya neden olur. Köpeklerin rahat hareket edebilmesi için çıkmayı sevdikleri kanepe ve yatakların yanına rampa koyulması önerilir. Ahşap ya da fayans gibi kaygan yüzeylerin üzerine, köpeklerin rahat hareket edebilmesi amacıyla, kaymayı önleyecek halı ya da kilimler koyulabilir.

Köpeklerin mama ve su kaplarını dirsek hizasında konumlandırmak, yumuşak bir yatakta uyumalarını sağlamak evdeki hareketliliklerini kontrollü şekilde desteklemek için eğitim ve zekâ oyuncaklarıyla oynatmak yaşam kalitesini artırabilecek diğer değişikliklerdir.  

Kış aylarında köpeklerde eklem iltihabına bağlı belirtilerinin durumu gözlemlenebilir. Yaygın inanış kış aylarında eklem iltihabının kötüleşeceği yönünde olsa da bu durum her vakada gerçekleşmeyebilir. Eğer kış aylarında belirtiler kötüleşiyorsa köpeğin uzun süre soğukta kalmasına, dışarıda ıslanmasına izin verilmemelidir. Egzersiz planı ağırlıklı olarak evde gerçekleştirilmelidir. 

İlaçlar: Ağrıyı azaltmak ve köpeklerin yaşam kalitesini artırmak amacıyla ağrı kesici ve kas gevşetici ilaçlar kullanılabilir. İltihap karşıtı ilaçlar da bazı köpekler için reçete edilebilir. İlaçların sadece veteriner hekim önerisiyle, hekimler tarafından belirlenen dozlarda kullanılması gerektiği unutulmamalıdır.  

Köpeklerde Eklem İltihabını Önleme 

Köpeklerde eklem iltihabının kesin bir tedavisi olmadığı için eklem iltihabının önlenmesi odağında hareket edilmesi en doğrusu olacaktır. Yavruluk döneminden itibaren doğru adımların atılması eklem iltihabını önlemeye yardımcı olur. 

• Yavruluk döneminde özellikle büyük ve dev ırk köpeklerde büyümenin kontrollü sağlanması gerekir. Hızlı büyüme köpeklerde eklem sorunlarına davetiye çıkarır. 
• Yavruluk döneminde merdiven çıkmak ya da kanepeye atlamak gibi davranışlar kısıtlanabilir.
• Yaşam evresine uygun beslenme tüm canlılarda olduğu gibi köpeklerde de genel sağlığı desteklemek açısından büyük öneme sahiptir. Yavruluk, yetişkinlik ve yaşlılık dönemleri için farklılaşan beslenme planları ile köpeklerin eklem sağlıkları için gerekli bileşenleri ideal oranlarda almaları sağlanabilir. 
• Omega-3, Omega-6, glukozamin gibi eklem sağlığını destekleyecek takviyeler veteriner hekimlerin de önerisiyle köpeklerin beslenme planına dâhil edilebilir.