Köpeklerde Dirsek Displazisi Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Yavru köpeğinizin büyümesini izlerken fark edeceğiniz şeylerden bir tanesi de onun ne kadar hızlı büyüdüğüdür. Orta, büyük ve dev ırklar neredeyse beş aylık olduktan sonra hızlı bir büyüme dönemine girer. Ancak bu dönemde köpeğinizin ön ayaklarından birisinde topallama görebilirsiniz. 4 - 8 aylık köpeklerin yürüyüşünde aksama ve anormal yürüme dirsek dizplazisinin belirtisi olarak ortaya çıkabilir. 

Özellikle orta ve büyük ırklarda dirsek dizplazisi sıkça görülür. Labrador Retriever, Golden Retriever, Alman Çoban Köpeği, Bernese Dağ Köpeği, Rottweiler, Ternöv, Bassett Tazısı ve İngiliz Springer Spaniel dirsek displazisinin en sık görüldüğü türlerdir. Risk grubunda olan ve hızlı büyüyen ırklara mensup yavruların özel beslenmeye ihtiyacı vardır ve bu yavruların büyük ırk köpek yavruları için özel olarak hazırlanmış mamaları tüketmesi gerekir. Yavru köpeklerin ırkları özelinde gereksinimlerine cevap verecek mama çeşitlerini burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz. Özel mamalar kalça dizplazisi, dirsek displazisi ya da diğer eklem problemlerine yol açan iskelet sistemi bozukluklarını önlemek için aşırı hızlı büyümeyi engeller. Orta ve büyük ırk yavrularının yavaş büyümesini sağlamak büyüme sürecinde onların eklemlerine aşırı yük binmesini önleyerek dirsek displazisi gibi rahatsızlıkların ortaya çıkmasını engeller. 

Köpeklerde Dirsek Displazisi Nedir?

Köpeklerde dirsek displazisi, büyük ırk yavru köpeklerin hızlı büyümesi sonucu dirsek ekleminin anormal gelişmesidir. Buna kemik büyümesi, kıkırdak gelişimi ve eklemlere aşırı yük binmesi dahildir. Köpeklerin dirsekleri radius, ulna ve humerus adı verilen üç farklı kemikten oluşur. Bu üç kemiğin büyüme anormallikleri nedeniyle birbirine doğru bir şekilde oturmaması durumunda vücut kilosunun dağılımı dengesizleşir. Bu da bir ekleme daha fazla yük binerken diğerinin daha az stres altında olması anlamına gelir. Bunun sonucunda eklem ağrısı, topallama ve tedavi edilmediği durumlarda eklem iltihabına yol açar. 

Eklem displazisi farklı şekillerde oluşabilmektedir. Ulna kemiğinin sonunda iki küçük kemik çıkıntısı bulunur. Bu çıkıntı ekleme binen aşırı yük nedeniyle kırılır ve kemiğin kalanından ayrılır. Dirsek ekleminde medial humerus kondilinin osteokondriti de dirsek displazisine yol açabilir. Yavru köpekler büyürken kıkırdak dokular kemiğe dönüşür. Dirseği oluşturan kemiklerin sonunda ise bir tane kıkırdak kalır. Kemik gelişmediğinde dirsekte kalın bir kıkırdak dokusu kalması durumu meydana gelir. Bu da osteokondrite neden olur. 

Eklem displazisinin üçüncü ve son nedeni de birleşmemiş ankoneal süreçtir. Büyüme plakaları kemiklerin uç kısmında bulunur ve köpek ergenliğe ulaştığında bu plakalar kapanarak kemiğin parçalarını birleştirir. Ulna üzerindeki kemiğin ankoneal projeksiyonu, ulnanın kalan kısmıyla kaynaşmadığında birleşmemiş ankoneal sürece bağlı eklem displazisi görülür. 

Köpeklerde Dirsek Dizplazisi Belirtileri

Köpeklerde dirsek dizplazisi belirtileri arasında topallama, sorunlu dirseğin hareketinde azalma hatta dirseğin gerdirilmesinde acı ve rahatsızlık yer alır. Köpekler dirsek displazisinin bulunduğu dirseği vücudundan uzak tutmaya çalışır. Günlük yürüyüşler ile beraber topallama giderek kötüleşir ve gözle görülür hale gelir. Bununla beraber dinlendikten sonra ilk kez ayağa kalkarken köpeğin zorlandığını görebilirsiniz. Displazi ilerledikçe eklemde sıvı birikmesine ve bölgede şişmeye neden olabilir. 

Ön ayaklarda yer alan dirseklerin dışa bakarken patilerin içe dönük olması, eklemin sıkışık gözükmesi ve rahatça hareket etmemesi, eklem oynadığında çıtırtı gelmesi ve köpeğin hareket etmekten kaçınması da en yaygın displazi belirtileri arasında yer alır. 

Dirsek Displazisi Tanısı Nasıl Konur?

Köpeklerde dirsek dizplazisinin erken teşhis edilmesi son derece önemlidir. Bu sayede displazi daha eklemde osteoartrite neden olmadan tedavi edilebilmektedir. Bazı durumlarda dirsek displazisinin erken teşhis edilmesi zor olmaktadır çünkü köpek nadiren seker ya da topallar. Displazinin belirtileri arasında topallamanın yer alması tanı koymayı kolaylaştırır.

Dirsek displazisi tanısı için fiziksel muayenenin yanı sıra derinlemesine bir ortopedik muayene de gerçekleştirilir. Problemin meydana geldiği eklemin röntgeni çekildikten sonra veteriner hekim hastalığın durumunu belirleyebilir. Özellikle büyüme plakalarının açık kalması, uyuşumsal bozukluklar ya da rahatsızlığa neden olan kemik parçaları röntgen ile kolay bir şekilde tespit edilebilir. Röntgen ile tanı konulamadığında ise ultrason, MR ya da bilgisayarlı tomografi gibi gelişmiş görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. 

Nadiren kesin tanı koyabilmek için daha ileri seviyede testler gerekmektedir. Bu durumlarda eklemden örnek sıvı alınarak iltihap ya da enfeksiyon için test edilir. Bölgeden alınan sıvının testi köpeğin durumu hakkında detaylı bilgi sunar. 

Köpeklerde Dirsek Displazisi Tedavisi

Köpeklerde dirsek displazisi tedavisi, rahatsızlığın durumuna göre değişiklik gösterir. Displazi hafif seviyedeyse koruyucu sağlık önlemleri alınabilmektedir. Ancak rahatsızlığın daha ciddi olduğu durumlarda ameliyat gerekebilmektedir. En yaygın cerrahi operasyon ise artroskopidir. Fiberoptik kablo ile ekleme girilerek rahatsızlığa neden olan flaplar, kıkırdak parçaları ya da kemik parçaları çıkarılır. Çok nadiren artroskopi yerine açık eklem ameliyatı tercih edilir. 

Rahatsızlığın belirtileri steroid içermeyen antiinflamatuar ilaçlar ile kontrol altına alınabilmektedir. Ayrıca glukozamin ya da kondroitin destekleri ile beraber esansiyel yağ asidi içeren gıda destekleri eklemin kayganlaşmasına ve enflamasyonun düşürülmesine yardımcı olur. Dirsek displazisi teşhisi konan köpeklerde sağlıklı egzersizler rehabilitasyon görevi görebilmektedir. Özellikle yüzme hem eklemin üzerine binen ağırlığın ortadan kalkmasını sağlar hem de eklemin ağrısız bir şekilde hareket ettirilmesine ve çalıştırılmasına yardımcı olur.