Köpeklerde Demans Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Tıpkı insanlarda olduğu gibi, köpeklerde de yaşın ilerlemesine bağlı olarak demans gibi ileri yaş hastalıkları ortaya çıkabilir. En kısa şekilde, bir tür bilişsel gerileme şeklinde tanımlanabilen bu rahatsızlık “bilişsel işlev bozukluğu sendromu” veya köpek bunaması şeklinde de adlandırılabilmektedir. Köpeklerde demans belirtileri genellikle 9 yaşında ortaya çıkar. Bu belirtilerin dikkatle takip edilmesi ve belirtilere yol açabilecek diğer potansiyel nedenlerin sorgulanması için veteriner hekimlerin ziyaret edilmesi gerekir. Bu yazımızda köpeklerde demans, köpeklerde demans belirtileri ve köpeklerde demans tedavisi hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Köpeklerde Demans Nedir?

Köpeklerde demans, yaşın ilerlemesi ile ortaya çıkan ve insanlarda görülen Alzheimer hastalığına çok benzer şekilde hafıza, kafa karışıklığı, kaygı ve oryantasyon bozukluğu ile ilgili sorunlara yol açan bir rahatsızlıktır. Köpeklerde demansa yol açan kesin neden henüz bilinmemekle birlikte bu rahatsızlığın yaşlanmaya bağlı olarak meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişimlerle ilişkili olduğu kabul edilmektedir. 

Köpeklerde Demans Belirtileri Nelerdir?

Yaşlı köpeklerin hareketlerinde, alışkanlıklarında ve davranışlarında farklılıklar oluşabilir. Yaşa bağlı meydana gelen değişimlerin tümü demans ile ilgili olmayabilir. Bu nedenle az sonra detaylandıracağımız belirtilerin görülmesi halinde veteriner hekimlerin teşhisine başvurulması gerekir. Köpeklerde demans tedavisi mümkün olmasa da bu hastalığın semptomlarının hafifletilmesi ve köpeklerin yaşam kalitesinin artırılması mümkündür. En sık görülen demans belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

Oryantasyon Bozukluğu

Köpeklerde demans belirtileri arasında en sık görülenlerden biri oryantasyon bozukluğudur. Demans hastalığı köpeklerin aşina oldukları ortamlarda veya çevrelerde yönlerini şaşırmalarına neden olabilir. Örneğin arka bahçede zaman geçiren bir köpek içeri girmek için yanlış bir kapıya yönelebilir, uykuya giderken yatağını bulamayabilir ya da mekânsal farkındalığı zorlaşabilir. 

İlişkileri Değişebilir 

Köpeklerde demans dostlarımızın ilişkilerini ve davranışlarını etkileyebilir. Aile bireylerine ya da diğer evcillere farklı davranmaya başlayabildikleri bilinmektedir. Normal şartlarda sosyal yapıya sahip olan bir köpek demans nedeniyle izole kalmayı tercih edebilir ve hatta hiç huyu olmasa dazaman zaman saldırganlaşabilir. Demans teşhisi konan bazı köpeklerin aileleri ile vakit geçirmekten ve her zaman keyif aldıkları aktivitelerden kaçındıkları bilinmektedir.

Uyku Düzenleri Bozulabilir

Köpeklerin uyku düzenlerinde meydana gelen değişiklikler ya da sirkadiyen ritimlerindeki bir bozulma bilişsel işlev bozukluğu yaşadıklarının spesifik göstergelerindendir. Geçmişte tüm gece kesintisiz uyuyan bir köpek demans nedeniyle tüm gece uyanık kalmaya başlayabilir, gündüzleri yaptığı aktiviteleri gece yapmayı tercih edebilir.

İdrar ve Dışkı Alışkanlıklarında Değişme 

Normalde eve idrar ya da dışkı yapmayan yaşı ilerlemiş bir köpeğin ihtiyaçlarını evde karşılamaya başlaması tipik bir demans belirtisidir. Köpeklerde bu değişimin nedeni tuvaletlerinin geldiğini haber vermeleri gerektiğini unutmaları ya da idrar veya dışkı kontrollerini kaybetmeleri olabilir. Bu nedenle sorunun nedeninin her zamanki gibi veteriner hekimler tarafından belirlenmesi gerekebilir. Mesane kaslarındaki zayıflama ya da idrar yolu sorunları da benzer semptomlara yol açabilmektedir. Semptomların kaynağının belirlenmesi doğru tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi anlamına gelecektir.

Aktivite Seviyesinde Azalma 

Köpeklerde demans onları çevreleyen dünyaya, insanlara ve durumlara karşı ilgilerini kaybetmelerine, aktivite seviyelerinde azalmaya ve depresyon benzeri davranışlar sergilemelerine neden olabilir. Yaşlı köpeklerde aktivite azalması artrit gibi hastalıklar neticesinde ağrı kaynaklı da olabileceği için veteriner hekimlerin teşhisi önemlidir.

Yeme ve İçme Zorlukları 

Demans teşhisi konulan bazı köpekler mama yerken ya da su içerken zorluk yaşamaya başlayabilirler, bazıları mama ve su kaplarını bulamayabilir. Bu nedenle yaşı ilerleyen ve bilişsel fonksiyonlarında farklılaşma gözlemlenen köpeklerin mama ve su kaplarının kolay erişilebilir bir yerde konumlandırılması gerekir.

Tekrarlayan Hareketler

Demans köpeklerin kafa sallama, bacak sallama, yürürken daireler çizme gibi tekrarlayan hareketler sergilemelerine neden olabilir. Bu semptomların farklı durumlarla karıştırılmaları daha zordur ve bu belirtileri gösteren köpeklerin zaman kaybetmeden veteriner hekimlere muayene olmaları önerilir. 

Köpeklerde Demans Tedavisi

Köpeklerde demans belirtileri gözlemlenmeye başlandığında muayene ve konsültasyon için veteriner hekimlerin ziyaret edilmesi atılması gereken ilk adımdır. Veteriner hekimler köpeklerin sağlık öyküsünü dinleyecek ve kapsamlı bir muayene gerçekleştireceklerdir. Farklı sağlık sorunları nedeniyle de ortaya çıkabilecek belirtilerin nedenlerini araştırmak için BT taraması, röntgen, MRI, kan tahlili ve idrar analizi istenebilir. 

Köpeklerde demans, ne yazık ki tamamen tedavi edilebilen bir hastalık değildir. Köpeklerde demans tedavisi kapsamında temel amaç yaşanan semptomların hafifletilmesi ve köpeklerin hayat kalitelerinin artırılmasıdır. Köpeklerde demans belirtilerinin hafifletilmesi adına bazı ilaçların yazılması, günlük beslenme planlarının revize edilmesi, egzersiz programlarının yeniden yapılandırılması ve hatta evdeki bazı eşyaların konumlarının değiştirilmesi önerilebilir. Köpeklerde demans ilerleme seyrinin yavaşlatılması için ek besinlere ve vitaminlere başvurulması da söz konusu olabilir. Köpek vitamin ve ek besin ürünlerine buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz. En doğru karar, köpeğin genel sağlık durumu ve semptomlarının şiddeti doğrultusunda veteriner hekimlerin değerlendirilmesi sonucunda verilebilir.