Köpeklerde Dalak Büyümesi

Köpeklerin yaşamsal faaliyetlerinde önemli işlevlere sahip olan tüm organlarda olduğu gibi dalakta da problemler yaşanması, endişeleri beraberinde getirir. Karın bölgesinde şişlik, lenf düğümlerinde belirginleşme, kusma, hâlsizlik ve kilo kaybı gibi semptomlara yol açabilen dalak büyümesi, köpeklerde dikkate alınması gereken sağlık sorunlarından biridir. Bu yazımızda köpeklerde dalak büyümesi hakkında bilgi bulabilirsiniz.  

Köpeklerde Dalak Ne İşe Yarar?

Dalak köpeklerin bağışıklık sistemi için oldukça önemli bir organdır. Vücutta filtre görevi görmekle birlikte aynı zamanda en büyük lenfoid organ olma özelliği taşır. Başlıca görevleri arasında;

• Yabancı istilacıların fagositoz adı verilen bir süreçle vücuttan uzaklaştırılması, 
• Yaşlanan, ölmek üzere olan ya da anormal kan hücrelerinin kan dolaşımından uzaklaştırılması,
• Lenfositler ve plazma hücreleri de dahil olmak üzere çeşitli bağışıklık hücrelerinin üretimi, 
• Kırmızı kan hücresi üretimi,
• Kırmızı kan hücresi ve trombosit depolama,
• Demir metabolizması yer alır. 

Çeşitli nedenlere bağlı olarak dalak büyümesi görülebilmektedir. Büyüme sıklıkla ishal, iştahsızlık ve kollaps gibi belirtilere yol açar. Dalak büyümesi çoğunlukla büyük ırk köpeklerde görülen bir problemdir. Dalak büyümesinin altında inflamatuar bağırsak hastalığı gibi başka sağlık problemleri bulunabilir. Köpeklerde dalak büyümesi belirtileri fark edilmesi halinde vakit kaybetmeden veteriner hekim ile iletişime geçilmesi tavsiye edilmektedir. 

Dalak Büyümesi Nedenleri

Dalak büyümesinin temel olarak dört genel nedeni vardır. Bu nedenler kısaca infiltrasyon, enflamasyon, reaktif değişiklikler ve tıkanıklık olarak sıralanabilir. 

İnfiltrasyon

Sızma olarak da adlandırılan bu durum hücrelerin ya da diğer çeşitli maddelerin dalak dokusuna sızması sonucu ortaya çıkan dalak büyümesi nedenidir. Dalak dokusuna sızan yabancı maddeler organın normalden daha fazla büyümesine yol açar. İnfiltratif splenomegalinin en yaygın nedeni kanserdir. İyi huylu tümörlerin gelişmesi de dalak büyümesine yol açabilir. İnfiltratif süreç diffüz ya da nodüler olmaktadır. Diffüz infiltratif splenomegalinin yaygın nedenleri arasında, 

• Lenfoma, 
• Mastositoz,
• Multipl miyelom, 
• Lösemi,
• Amiloidoz,
• Histiyositoz, bulunmaktadır. 

Öte yandan nodüler infitrasyonun bazı iyi huylu nedenleri arasında ise hematom, granülom, apse, hemjiyomlar ve miyelolipomlar yer alır. Nodüler infiltrasyon kanserleri ise daha yaygın görülmektedir. Dalak tümörleri arasında yaygın olarak; 

• Hemanjiyosarkom, 
• Histiositik sarkom,
• Leiomyosarkom,
• Fibrosarkom,
• Osteosarkom,
• Farklılaşmamış sarkomlar yer alır. 

Enflamasyon

Bakteriler, virüsler, protozoalar ve mantarlar da dahil olmak üzere çeşitli bulaşıcı hastalıklar dalağın boyutunun büyümesine yol açar. Bu tarz büyümeler enflamasyon kaynaklı büyümelerdir. 

Reaktif Değişiklikler 

Dalak, lenfosit ve plazma hücreleri gibi bağışıklık hücrelerini biriktirdiğinde büyümeye başlayabilir. Bu birikim, özellikle bağışıklık aracılı hemolitik anemi olmak üzere belirli hastalıklarla ilişkili bağışıklık sisteminin uyarılmasının bir sonucu olarak ortaya çıkar. 

Tıkanıklık

Dalak damarları normal bir şekilde boşalamadığında dalakta kan birikir ve bu durum şişmeye yol açar. Dalakta bozulmuş venöz drenajın olası nedenleri arasında kalp yetmezliği, bazı karaciğer hastalıkları, dalak torsiyonu ya da vücutta bulunan belirli ana damarların tıkanması yer alır. 

Köpeklerde Dalak Büyümesi Belirtileri Nelerdir?

Dalak büyümesi olan köpeklerde belirtiler oldukça değişkendir. Bazı durumlarda herhangi bir klinik belirti görülmezken, bazı durumlarda semptomlar son derece şiddetli olabilir ve köpeklerin hastalanmasına yol açabilir. Belirtiler temel olarak büyümenin altında yatan hastalığa bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Splenomegali ile ilişki potansiyel belirtilerin arasında, 

• Yorgunluk ve zayıflık,
• Baygınlık,
• Diş etlerinde solgun renk,
• İştah kaybı,
• Kusma ve ishal,
• Anormal kalp ritmi,
• Hızlı ya da zorla nefes alma, 
• Gözlerin beyaz bölümünde sararma bulunur. Bu belirtilere sahip olan köpeklerin vakit kaybetmeden muayene için veteriner hekime götürülmesi gerekmektedir. 

Teşhis ve Tedavi Yöntemleri

Dalak büyümesi fiziksel muayene ile kolay bir şekilde teşhis edilebilmektedir. Alman kurdu ya da Scottish Terrier gibi bazı köpek ırklarında dalak normalden daha büyüktür. Dalak büyümesi şüphesi oluştuğunda büyümeye yol açan durumu anlamak için daha detaylı muayene gerekebilmektedir. Detaylı tetkiklerin yapılabilmesi için kan ve idrar tahlili, biyopsi ve görüntüleme yöntemlerinden yararlanılır. 

Dalak büyümesinin tedavi edilebilmesi için büyümeye yol açan hastalığın tedavi edilmesi gerekir. Enfeksiyon kaynaklı büyümelerde enfeksiyonun tedavi edilebilmesi için ilaç tedavisi özellikle antibiyotik tedavisi tercih edilmektedir. Köpeklerde Antibiyotik Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler adlı içeriğimizden konu hakkında detaylı bilgi edinebilirsiniz. Bağışıklık sisteminden kaynaklanan bir problem sonucunda meydana gelen dalak büyümesi durumunda ise bağışıklık sisteminin işlevini düzenleyici tedaviler uygulanır. Dalak tümörü olan köpeklerde ise genellikle dalağın alınması gerekir. Bu ameliyata splenektomi adı verilmektedir.