Köpeklerde Böbrek Yetmezliği

Sağlıklı bir köpekte böbrekler birçok farklı işleve sahip olurlar. Vücudun su dengesini sağlarlar, kırmızı kan hücrelerinin üretimi için gerekli hormonları salgılarlar, vücuttan toksinleri atarlar ve vücudun elektrolit dengesinin devamlılığında görev yaparlar. Bir köpekte böbrek yetmezliği oluştuğunda ise böbrekler sağlığın devamı için gerekli fonksiyonları yerine getirememeye başlarlar. Köpeklerde böbrek hastalıkları genel sağlığı tehdit edebilen, belirtileri yakından gözlemlenmesi gereken ve zaman kaybetmeden veteriner hekimlere danışılması önerilen hastalıklar olarak kabul edilir. Köpeklerde böbrek yetmezliği farklı sorunlar neticesinde ortaya çıkabilir ve akut ya da kronik olarak meydana gelebilir. Bu yazımızda köpeklerde böbrek yetmezliği sebepleri ve köpeklerde böbrek yetmezliği tedavisi hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Köpeklerde Akut Böbrek Yetmezliği Sebepleri

Köpeklerde akut böbrek yetmezliği genellikle köpeklerin toksinlere maruz kalması sonucu oluşur. Evde kullanılan temizlik malzemeleri, kimyasallar ya da tüketilmemesi gereken besinlerin yenmesi akut böbrek yetmezliğine neden olabilir. Problemlerin idrar tıkanıklığı nedeniyle ortaya çıkması da mümkündür. Tıkanıklığa bağlı olarak böbreklere kan akışı azalabilir ve böbreklere ulaşan oksijen miktarının düşmesi böbreklerde enfeksiyon oluşumuna yol açabilir. Köpeklerde böbrek yetmezliği akut tipte meydana gelmesinde şiddetli dehidrasyon, sıcak çarpması, yılan ısırıkları ve bakteriyel enfeksiyonlar da önemli risk faktörleri arasında yer alır. Hızlı ve etkin bir tedavi uygulanmadığında; böbrek hasarının artmasına bağlı olarak akut durum kronikleşebilir.

Köpeklerde Kronik Böbrek Yetmezliği Sebepleri

Köpeklerde kronik böbrek yetmezliği genellikle yaşlı köpeklerde görülen ve kesin nedeninin belirlenmesi oldukça zor olan bir hastalıktır. Kronik böbrek yetmezliğinin erken dönemdeki semptomlarının fark edilmesi ne yazık ki çok kolay olmamaktadır. 

Kronik nitelik taşıyan böbrek yetmezliğinin en sık görülen nedenlerinden biri diş hastalıklarıdır. Köpeklerin ağız ve diş bakımları ihmal edildiğinde bakteriler dişlerde plaklaşır ve yemek yerken ya da su içerken sindirim sistemine doğru hareket eder. Köpeklerin böbrekleri atıkları süzme fonksiyonuna sahip olduğundan sistemlerine bakterilerin girmesi zaman içerisinde böbreklerin fonksiyonlarına zarar verir.

Köpeklerde akut ve kronik böbrek yetmezliği sebeplerinin ayrışması mümkündür. Ancak genel olarak köpeklerde böbrek yetmezliği nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz.

• Yaşın ilerlemesi: Köpeklerin yaşları ilerledikçe böbrek hücreleri yıkıma uğramaya ve ölmeye başlar. Bu durum böbrek fonksiyonlarına zarar vererek köpeklerde böbrek yetmezliği ile sonuçlanır. Böbreklerin mikroskobik yapı birimleri nefron olarak adlandırılır. Genç ve sağlıklı köpeklerde binlerce nefron bulunur ancak bu nefronlardan bazıları yedekte tutulur. Köpeklerin yaşı ilerledikçe ve böbrekler hasar aldıkça bazı nefronlar ölür ve yedekte tutulanlar fonksiyonlarını yerine getirmeye başlar. Yedekte nefron kalmadığında ve böbrek hasar almaya devam ettiğinde köpeklerde kronik böbrek hastalığı olarak da bilinen kronik böbrek yetmezliği belirtileri ortaya çıkmaya başlar. 
• Doğumsal hastalıklar: Anormal gelişimin köpeklerde böbrek hastalıkları ile sonuçlanabileceği bilinmektedir. 
• Bakteriyel enfeksiyonlar: İçilen sudan ya da tüketilen besinlerden geçen bakteriler köpeklerde enfeksiyon oluşumuna neden olabilir. Bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle böbrek hücreleri zarar görebilir.
• Zehirlenme: Az önce de belirtildiği gibi zehirlenme köpeklerde böbrek yetmezliği ile sonuçlanabilen tehlikeli durumlardan biridir. Köpeklere zararı olan çikolata gibi yiyecekler de evlerde kullanılan temizleyici kimyasallar da zehirlenmeye yol açabilir. Zehirlenme olasılığını minimize edebilmek adına Köpeklerinizi Daima Uzak Tutmanız Gereken 8 Yiyecek adlı içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Köpeklerde Böbrek Yetmezliği Belirtileri

Köpeklerde böbrek yetmezliği tipi, köpeğin ne zamandır böbrek yetmezliği yaşadığı, böbrek yetmezliğine neden olan temel faktör, böbrek yetmezliğine ek olarak altta yatan diyabet gibi farklı hastalıkların varlığı köpeklerde böbrek yetmezliği belirtilerini ve bu belirtilerin şiddetini değiştirebilir.

Köpeklerde böbrek yetmezliği belirtileri arasında şu semptomlar yer alır; ciddi kilo kayıpları, kusma, solgun diş etleri, koordinasyon kaybı, kimyasal kokusu olan nefes, iştahta azalma, su tüketiminde artış ya da azalma, idrar miktarında artış ya da azalma, ağızda yaralar, idrarda kan ve halsizlik. 

Köpeklerde kronik böbrek yetmezliğinin daha nadir görülen ancak görülmesi muhtemel bazı belirtilerinin olduğu da bilinmektedir. Yüksek tansiyon nedeniyle ani görme kaybı, mide kanaması nedeniyle ciltte morarma, kalsiyum ve fosfor birikimine bağlı olarak kaşıntı, kemiklerin zayıflamasına bağlı olarak kemik kırıkları da köpeklerde böbrek yetmezliği nedeniyle ortaya çıkabilir. 

Tüm sayılan belirtiler böbrek yetmezliği evreleri doğrultusunda değişebilmektedir. Köpeklerde kronik böbrek yetmezliği kandaki atık ve protein seviyesine bağlı olarak farklı evrelere ayrılmıştır. 4 temel evrede incelenen bu hastalığın teşhis ve tedavisi ne kadar erken evrede olursa o kadar pozitif sonuçlar alınabilir. 

Köpeklerde Böbrek Yetmezliği Tedavisi

Diğer birçok sağlık sorununda olduğu gibi köpeklerde böbrek yetmezliği tedavisi köpeğin genel sağlık durumuna ve böbrek yetmezliğine neden olan probleme göre değişebilir. Akut böbrek yetmezliği ani ve şiddetli sorunlara yol açabileceğinden klinik bakımına ihtiyaç duyulabilir. 

Kronik böbrek yetmezliğinde ise genellikle hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması ve köpeklerin yaşam kalitelerinin artırılması hedeflenir. Köpeklerde böbrek yetmezliği kronik seyrettiği takdirde kesin bir tedavi yöntemi ne yazık ki bulunmamaktadır. Köpeklerin yaşaması muhtemel mide bulantısı, sıvı kaybı, kan basıncı değişimleri ve diğer semptomların ilaçla ve diyet değişiklikleri ile kontrol edilmesi adına adım atılır. Köpeklerde böbrek yetmezliği teşhisi konduğu takdirde diyet değiştirilmesi üzerinde durulması gereken öneme sahiptir ve bu noktada veteriner hekimler köpek özelinde en doğru beslenme yöntemini belirleyeceklerdir.

Köpeklerde böbrek yetmezliği teşhisi konulduktan sonra kaliteli ve kendilerini daha iyi hissedebilecekleri bir yaşam sürmeleri adına veteriner hekimlerin önerilerine uyum sağlanması kritik derecede önemlidir.