Köpeklerde Ağız Kanseri

Kanser ne yazık ki patili dostlarımızda da görülebilen hastalıklar arasında yer alıyor. Köpeklerde yaygın görülen ağız kanseri erken teşhis edildiği takdirde tedavi edilebilen ancak geç kalınması durumunda üzücü ve istenmeyen sonuçları gündeme getiren bir hastalık. Bu yazımızda köpeklerde ağız kanseri hakkında merak edilen soruların yanıtlarını bulabilirsiniz. 

Köpeklerde Ağız Kanseri Nedir?

Köpeklerde kanser vakalarının %6’sı ağız kanseridir. Oral tümörler özellikle erkek köpekler arasında daha yaygındır. Oral tümörler ağız içerisinde bulunan hücrelerin anormal büyümesi ve düzensiz replikasyonu olarak ifade edilebilir. Bu tömürlerin bazıları yavaş büyür ve yayılmaz; bazıları ise kötü huyludur hem büyüme hem de yayılım gösterirler. Oral tümörler köpeklerde ağız kanserinin en yaygın nedenidir. Köpeklerde ağız kanseri yaygın olarak ağız çatısında, diş etleri çevresinde bulunsalar da ağzın her noktasında bulunabilecekleri unutulmamalıdır. 

Bazı köpek ırklarında oral tümörlerin oluşumuna daha fazla rastlanmaktadır. Cocker Spaniel, German Shepherd, German Shorthaired Pointer, Weimaraner, Golden Retiever, Gordon Setter, Toy Poodle, Chow Chow ve Boxer bu ırklardan bazılarıdır. Köpeklerde ağız kanserinin en sık rastlanan türü melanomadır. Köpeklerde ağız kanseri görülme yaşı ortalama 11’dir. Oral melanoma bölgesel olarak infiltratif özelliğe sahiptir ve kemiğin derinliklerine kadar ilerleyebilmektedir. Ayrıca köpeklerin %80’inde metastaza neden olmaktadır. 

Köpeklerde Ağız Tümörü Türleri

Tümörler anormal büyümeler ya da şişliklerdir. Köpeklerin ağzından birden çok türde tümörl oluşabilir. Bazı durumlarda enfeksiyon nedeniyle ağız içi dokularda şişmeler ve kızarıklıklar meydana gelebilmektedir. Bu şişlikler kolay bir şekilde tümörler ile karıştırılabilir. Periodontal rahatsızlıklarda diş etinde şişliklere neden olabilir. Ancak bu şişlikler tek ya da birden fazla dişin etrafındaki diş etinde görülür ve kanserleşmez. Ancak bazı şişlikler kanserleşir ve kanserleşen şişliklerin farklı türleri vardır. 

Oral Malign Melanom

Bu kanser türü dil çizgisinde, yanaklarda, çenede ve ağız boşluğunda bulunan pigmentli hücrelerde meydana gelir ve en sık rastlanılan türler arasında yer alır. Oral malign melanom Golden Retriever, Dachsund, Scottish Rerrier ve Poodle ırkı köpeklerde daha sık rastlanmaktadır. Oluşan tümörler genellikle siyah ya da koyu kahverengi renklidir ve sadece küçük bir bölümünde beyazlık ya da pembelik vardır. Oldukça yayılmacı bir kanser türüdür ve genellikle lenf düğümlerine ya da akciğerlere sıçrar. Oral malign melanom rastlanan köpeklerde göğüs röntgeni ya da lenf bezi biyopsisi yapılması tavsiye edilir. Genellikle cerrahi operasyon ile bu tümör alınmaktadır. Alternatif olarak radyasyon ya da kemoterapi seçenekleri de mevcuttur. Oral malign melanomda tedavi şansı tümörün büyüklüğüne ve ne zaman tespit edildiğine bağlı olarak değişir. 

Yassı Hücreli Karsinom

Yassı hücreli karsinom hem köpeklerde, hem kedilerde hem de insanlarda görülebilen bir kanser türüdür. Yaygın olarak dudak ve boğaz bölgesinde görülür. Bu tümörler genellikle kırmızı renklidir ve patlayarak ağız bölgesinde acıya neden olurlar. Köpeklerde ağız içi tümörleri arasında yayılmacı olanlardan birisi olan yassı hücreli karsinom genellikle altta yer alan yumuşak dokuya ya da çene kemiğine sıçrar. Yassı hücreli karsinom diğer dokulara sıçramadığı takdirde kolay bir şekilde tedavi edilebilir. Ancak bademciklerde meydana gelmesi durumunda tedavi daha zor olmaktadır. Çünkü bu kanser türü bademciklerden vücudun diğer bölgelerine agresif bir şekilde sıçramaktadır. Yassı hücreli karsinomanın birincil tedavi yöntemi ana tümörün cerrahi işlem ile alınmasıdır. Ayrıca kanserli hücre ile beraber alt kısmında yer alan kemik dokusu da alınır. Tümörün tamamiyle çıkarılması durumunda tedavi başarılı olabilir. Ancak tümör çok büyük olduğunda ya da diğer bölgelere sıçradığında radyasyon ya da kemoterapi uygulamaları da gerekebilmektedir. 

Fibrosarkoma

Fibrosarkoma ağzın alt kısmında yer alan yumuşak dokuda meydana gelen tümörlerin neden olduğu kanser türüdür. Bu kanser türü çevredeki dokuya sarmaşık benzeri dallar atarak çoğalır. Bu nedenle fibrosarkomanın tedavisi için tümörün etrafında yer alan ve sağlıklı görünen dokunun da bir kısmı alınır.  Bu tümörler nadir bir şekilde yayılırlar. Genellikle pürüzsüz ve sıkı bir yapıları vardır. Fibrosarkoma tümörleri çok yavaş yayıldığı için tedavi ve iyileşme süreci de genellikle olumlu geçer. Tümörün kendisi ve yayılmak için çevreye attığı dalları başarılı bir şekilde alındığında iyileşme şansı neredeyse %100’dür. Düşük yüksek fibrosarkoma olarak da bilinen histoloji olarak düşük dereceli, biyolojik olarak yüksek dereceli fibrosarkoma adında bir alt tür tümör de bulunur. Bu tümör biyopsi yapıldığında iyi huylu gibi gözükse de oldukça agresif bir yapıya sahiptir. Bazı vakalarda o kadar hızlı yayılır ve çevredeki sağlıklı dokuyu işgal ederki ameliyat etmek bile mümkün olmaz. Düşük yüksek fibrosarkoma erken teşhis edildiğinde cerrahi operasyon ile tedavi edilebilir. Ancak bu tümör için radyasyon terapisi ya da kemoterapi mümkün değildir. 

Osteosarkoma

Osteosarkoma kemiklerde meydana gelen bir kanser türüdür. Bu kanser kafatası, ayak, omur kemikleri olmak üzere herhangi bir kemikte görülebilir. Osteosarkoma ağızda görüldüğünde vücudun diğer bölgelerine göre daha kolay tedavi edilebilirdir. Osteosarkoma da hızla yayılan kanser türleri arasında yer alır ve ağızdan ciğerlere ya da diğer kemiklere sıçrayabilmektedir. Çok fazla yayılmacı olduğu için osteosarkoma olan köpeklerde akciğer filmi çekilir ve lenf biyopsisi yapılır. Tedavi için cerrahi müdahale gerekir ve genellikle tümörün meydana geldiği kemiğin komple alınması gerekir. Çok nadir olarak radyasyon terapisi ile olumlu sonuç alınabildiği görülmüştür. Bu nedenle genellikle cerrahi müdahale dışındaki tedavi yöntemleri tercih edilmez. 

Akantomatöz Ameloblastoma

Köpek akantomatöz ameloblastoma odontojenik tümör türleri arasında yer alır. Bu yönüyle dişi destekleyen yapılarda görülen bir tümör türüdür. Bu özel tümör türü yapının yüzeyini oluşturan epitel hücrelerde meydana gelir. Akantomatöz ameloblastoma lokal olarak agresiftir ve dişin altındaki destekleyici kemik dokusuna sıçrayabilmektedir. Tedavi için tümörün ve altında yatan kemiğin çıkarılması gerekmektedir. 

Periferik Odontojenik Fibroma

Ossifiye fibrom epulis ya da fibrom epulis olarak da bilinen periferik odontojenik fibroma iyi huylu tümörlerdir. Dişi destekleyen yapılarda meydana gelirler. Köpeklerde epulis çok yavaş büyüyen kitlelerdir ve alttaki kemik dokusuna genellikle sıçramazlar bu nedenle operasyon ile alınarak kolayca tedavi edilebilirdir. Ancak periferik odontojenik fibroma tekrarlayabilir tümörler olarak bilinir. Tekrarladığında ise daha agresif yapıya sahiptir ve çok çabuk bir şekilde büyüyebilmektedir. 

Odontoma

Odontoma diş dokularında meydana gelen tümörlerdir ve iyi huyludur. Görünüşüne göre bileşik ya da karmaşık yapılı olarak sınıflandırılırlar. Odontoma özellikle daha iki yaşını doldurmamış genç köpeklerde görülmektedir. Çoğunlukla üst ya da alt çenede yavaş büyüyen bir şişlik şeklinde kendisini gösterir.Başka bir dokuya sıçramadığı için cerrahi müdahale ile alınarak başarılı bir şekilde tedavi edilmektedir. 

Papillom

Papillom genç köpeklerin ağzında çıkan, yumru benzeri bir tümördür. Virüs nedeniyle oluşur ve köpekler yaş aldıkça bu virüse karşı dayanıklı hale gelirler. Çoğunlukla kendiliğinden yok olurlar ve tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Ancak lezyonlar nadiren de olsa ağız içinde sıçrayarak çiğnemeye ve yutmaya engel olabilir. Bu gibi durumlarda lazerle ya da cerrahi yöntemler ile lezyonların alınması gerekir. 

Köpeklerde Kanser Belirtileri Nelerdir?

Her ne kadar köpeklerde ağız kanserinin çok farklı türleri bulunsa da belirtiler genellikle ortaktır. Köpeklerde;

• Kötü kokulu nefes, 
• Yemek yemede zorlanma, 
• Aşırı salya akıntısı, 
• Uyuşukluk,
• Ağzın bir tarafında çiğneme, 
• Kanlı salya
• Kilo kaybı en sık rastlanan ağız kanseri belirtileri arasında yer alır. Bu belirtilerden bazıları çok kolay bir şekilde başka rahatsızlıklar ile karıştırılabilmektedir. Ayrıca kanser türlerinin büyük bir çoğunluğu erken teşhis edildiğinde tedavi şansı oldukça yüksektir. Bu nedenle ağız içi kanser belirtileri görüldüğünde vakit kaybetmeden veteriner hekimi ziyaret etmek gerekir. 

Köpeklerde Ağız Kanseri Tedavisi

Köpeklerde ağız kanseri için tek bir tedavi yönteminden bahsedilmez. Yukarıda bahsettiğimiz üzere farklı oral tümörlere bağlı gelişen ağız kanserlerinin tedavileri farklılaşmaktadır. Yaygın olarak cerrahi olarak tümörün çıkarılması, kemoterapi, radyoterapi gibi tedavi yöntemlerinden bir tanesi ya da bu yöntemlerin kombinasyonu ile planlama yapılır. 

Ağız Kanseri ve Yaşam Süresi Beklentisi

Kanser söz konusu olduğunda ilk olarak yaşam süresi düşünülür ve “bir köpek ağız kanseri ile ne kadar yaşar?” sorusu ilk sorulan sorulardandır. Bu durum kanserin türüne ve evresine göre değişiklik göstermektedir. Erken teşhis ve başarılı tedavi ile kanser sonrasında köpekler 10 yılın üzerinde yaşayabilmektedir. Ancak geç fark edildiğinde ya da vücuttaki başka dokulara sıçradığında bu süre maalesef oldukça kısalmaktadır. Bazı kanser türlerinde tedaviye rağmen 6 ay kadar yaşam süresinden bahsedilir. Bu nedenle başarılı tedavi ve uzun bir yaşam süresi için erken teşhis son derece önemlidir.