Köpekler Rüya Görür mü?

Köpeğiniz uyurken onun bir anda titrediğini, ayaklarını ya da kuyruğunu hareket ettirdiğini ya da daha farklı garip bir davranış sergilediğini mutlaka görmüşüsünüz. Genellikle bu gibi durumlarda köpek sahipleri köpeklerinin rüya gördüğünü düşünür. Köpeklerin rüya gördüğünü ancak farz edebiliriz. Henüz onların rüyalarına birinci elden şahit olmamız imkânsız. “Köpekler rüya görür mü?” sorusundan önce rüyanın aslında ne olduğunu cevaplamak gerekmektedir. 

Rüya Nedir?

Rüya, uyku esnasında meydana gelir ve uyku sürecini anlamak rüyanın ne olduğunu anlamlandırabilmek için gereklidir. Uyku hem insanların hem de hayvanların bilinçsiz olduğu ve istemli kas aktivitesinin düştüğü doğal bir durumdur. Uyurken beyin uyanık saatlerde yaşadığı deneyimleri ve aldığı bilgileri işler. Rüya bu uyku döngüsünün bir parçasıdır. Rüya esnasında insanlar tam bir bilince sahip değildir. Her ne kadar bazen rüyalar inanılmaz derecede gerçekçi olsa da normalde rüya esnasında koku ve tat alma ya da herhangi bir şeyi hissetme mümkün değildir. 

Uyku esnasında insanların ve köpeklerin beyinleri benzer bir şekilde çalışır ve uyku döngüsünün iki temel aşaması arasında bir fark olduğunu gösteren beyin dalgası kalıpları sergiler. Siz ya da köpeğiniz uykuya daldığınızda ilk olarak yavaş dalgalı uyku deneyimlenir. Bu süreçte beyin dalgaları yavaş ve inişli çıkışlıdır. Uyku döngüsünün bu sürecinde mental işlemler yavaştır ancak kas sistemi aktiftir. Bu nedenle vücut tam gevşemiş değildir. Yavaş dalga uykusunda köpeğiniz sakince uyuyor gibi görünür ancak onu çok kolay bir şekilde uyandırabilirsiniz. 

Daha sonrasında ise hızlı göz hareketlerinin olduğu REM uykusu başlar. REM, İngilizce’de “rapid eye movement” teriminin kısaltılmışıdır. Rem uykusu derin uyku olarak bilinmektedir. Bu süreçte beyin dalgaları çok daha hızlı ve düzensizdir. Yavaş dalgalı uykunun aksine kaslar REM sırasında daha gevşektir ancak beyin daha aktiftir. Gözler ise göz kapaklarının altında hızlı bir şekilde hareket eder. Bu süreç mental aktivitenin zirvede olduğu süreçtir. Köpeğiniz REM esnasında ses çıkarabilir, hızlı hızlı nefes alabilir ya da ayaklarını hareket ettirebilir. 

Hem insanlar hem de köpekler uyku döngüsünün her iki sürecini de deneyimler. İnsanların rüya gördüğünden eminiz. Köpeklerin ve insanların beyindeki elektriksel aktivite uyku esnasında benzer evrelerden geçtiğini düşünürsek köpeklerin rüya görmesi oldukça olasıdır. Bilimsel araştırmalara göre köpeklerin beyin dalga modelleri insanlarınkine oldukça benzerdir. Buradan yola çıkarak rüyalar normal uyku döngüsünün bir parçasıdır ve köpekler de rüya görür demek çok yanlış değildir. 

Köpeklerin Rüyaları Hakkında Neler Biliyoruz?

“Köpekler rüyasında ne görür?” sorusunun yanıtı köpek sahiplerinin en çok merak ettiği yanıtlardan bir tanesidir. Her ne kadar köpekler ne gördüklerini anlatamasalar da klinik gözlemler ile köpeklerin rüyalarında neler gördüğünü ve uyku modellerinin nasıl olduğunu tahmin etmek mümkündür. 

Bir köpek uykuya daldığında nefes alışverişi derinleşir ve daha düzenli hale gelir. Ortalama olarak 20 dakikalık REM uykusundan sonra rüya başlar. Rüya esnasında köpeğin nefes alışverişi düzensiz hale gelebilir ve kasları seğirir. Bazı kişiler bunu köpeklerin rüyada tavşan kovalaması şeklinde değerlendirir. 

Köpeğin gözleri, kapalı göz kapakları altında hareket eder ve göz bebekleri yaklaşık olarak bir cismebaktığındaki açıklıktadır. Bu REM uykusunda köpeklerin tıpkı sahipleri gibi rüya gördüğü düşünülmektedir. Bir insanı REM uykusundayken uyandırdığınızda geneli rüya görmekte olduğunu söyleyecektir. 

REM uykusu esnasında beyin fonksiyonları uyanıkken olduğu gibidir. Köpekler ve insanlar uyanık saatlerde deneyimlediklerini rüyalarında görürler. Bu esnada beynin valori köprüsü adı verilen bir emniyet kemeri bulunur. Valori köprüsü rüya esnasında beynin vücudu hareket ettirmesini engeller. Bu nedenle rüyada maraton koşuyor ya da bir uçaktan paraşütle atlıyor olsanız da aslında yatağınızda hareketsiz bir şekilde yatmaya devam edersiniz. Sahipleri gibi köpekler de gün içerisinde hoşlarına giden aktiviteleri ya da durumları uykunun bu sürecinde görüyor olabilirler.

Köpekler Ne Kadar Sıklıkla Rüya Görür?

Bazı köpekler diğerlerinden daha sık rüya görür. Köpeklerde rüyanın sıklığı ve uzunluğu köpeğin yaşına ve boyutuna göre değişiklik gösterir. Yavru ve genç köpekler yaşı ilerlemiş köpeklerden daha sık rüya görür. Bunun en büyük nedeni yavru köpekler gün içerisinde yeni bilgi bombardımanına tutulurlar ve beyinleri geceleri bu yeni bilgileri işler. 

Diğer taraftan küçük ırk köpeklerin, büyük ırklardan daha sık rüya gördüğü bilinmektedir. Bir Toy Poodle her 10 dakikada bir rüya görürken Bir Labrador Retriever her 60 - 90 dakikada bir rüya görür. Toy Poodle’ın rüyası sadece birkaç dakika sürerken Labrador’un rüyası 5 - 10 dakika uzunluğunda olabilmektedir. Rüyanın uzunluğu ve sıklığı uykun ihtiyacıyla da değişebilmektedir. Büyük ırklar dışarıda daha aktif bir gün geçirdikleri için genelde uyurken daha fazla ses çıkarırlar ve daha uzun REM uykusu uyurlar. Bu da onlara rüya görmek için daha uzun zaman verir. 

Köpekler Kabus Görür mü?

Bazı köpek sahipleri bazen köpeklerinin uykudaki seslerine uyanırlar. Köpeğinizin yerde uyurken çeşitli sesler çıkarması normaldir ve bu korkulacak bir durum değildir. Ancak seslerin uykuyu bölecek kadar şiddetli olması rahatsız edici olabilmektedir. Köpeklerin uyurken farklı sesler çıkarmaları onların kâbus gördüğüne işaret etmez. Üstelik kâbuslar da sağlıklı bir uykunun parçasıdır. Uykudayken insanları ya da köpekleri uyandırmamak hem vücut hem de akıl sağlığı için önemlidir. Bu nedenle köpeğinize dinlenebilecekleri ve etrafa rahatsızlık vermeyecekleri rahat ve sakin bir alan sağlamanız gerekir. Evcil köpeklerin çocukları ısırdığı durumların %60’ı çocukların onları uykularından uyandırmasından kaynaklamaktadır. Bu nedenle evde çocuk varsa onun uyuyan köpeği uyandırmaması gerektiğini mutlaka öğrenmesi gerekmektedir.