Kedilerin Koku Bırakması Nasıl Engellenir, Sebepleri Nelerdir?

Kedilerde koku bırakma davranışı, kedilerin iletişim biçimlerinin ve doğalarının bir parçası olan yaygın bir durumdur. Kedinizin koku bırakma davranışını anlamak uygun çözüm yolları geliştirmenize yardımcı olurken hem kedinizin hem de sizin daha huzurlu ve konforlu olmanıza katkı sunar. Bu yazımızda kedilerin koku bırakma davranışının ardındaki nedenleri ve bu davranışın nasıl kontrol altına alınabileceğini detaylarıyla inceleyeceğiz.

Kediler Neden Koku Bırakır?

Kedilerin koku bırakma davranışının arkasında birden fazla neden olabilir. Kediler, çeşitli içgüdüsel veya çevresel faktörlerin etkisiyle bu davranışı sergilerler. Bu sebepleri anlamak, doğru çözüm yöntemlerini belirleyerek koku bırakma davranışını kontrol altına almanıza olanak tanır.

Bölge Koruma İhtiyacı

Kediler, doğal olarak bölgelerini işaretleyerek sahiplenme ihtiyacı hissederler. Bu davranış, kedilerin doğasında var olan bir içgüdüdür ve özellikle erkek kedilerde daha yaygındır. Kediler, bölge işaretlemek için idrar püskürtme ya da feromon salgılama gibi yöntemleri kullanarak bulundukları alanın kendilerine ait hâle getirmeye çalışırlar. Bu davranış kedinin kendisini daha güvende hissetmesini ve diğer kedilere işaretlediği bölgenin kendisine ait olduğunu belirtmesini sağlar. Kediler aralarında bir tür hiyerarşi kurma ihtiyacı hissettikleri için bu davranış özellikle çok kedili evlerde sık görülebilir.

Bölge koruma davranışını azaltmak için kısırlaştırma önemli bir adımdır. Kısırlaştırılmış kedilerde, bu davranışın azaldığı ve kedilerin daha huzurlu oldukları gözlemlenmiştir. Evde her kedi için ayrı dinlenme alanlarının oluşturulması da bölge işaretleme ihtiyacını azaltabilir.

Stres ve Anksiyete

Stres, kedilerin koku bırakma davranışlarını tetikleyen önemli bir faktördür. Kediler, çevrelerinde meydana gelen değişikliklere oldukça duyarlıdır. Evde yapılan değişiklikler, yeni bir evcil hayvanın gelmesi, yabancıların ziyareti veya yaşam alanının daralması gibi durumlar kedilerde stres yaratabilir. Bu tür durumlarda kediler, kendilerini daha güvende hissetmek amacıyla koku bırakma davranışı sergileyebilirler.

Stres kaynaklı koku bırakma durumlarında, kedinizin stresini azaltmaya yönelik adımlar atmak önemlidir. Kedinizin sakinleşmesini sağlamak için sakinleştirici ürünleri kullanabilir veya stres faktörlerini ortadan kaldırarak kedinize güvenli ve rahat bir ortam sunabilirsiniz. Kedilerin daha sakin olmasını sağlayan takviyeleri burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz. Yüksek noktalara erişimi olan tırmanma ağaçları veya güvenli saklanma alanları sağlamak da kedinin rahatlamasına yardımcı olabilir. Detaylı bilgi için Kedilerde Stres ve Stresi Azaltma Yolları içeriğimizi okuyabilirsiniz.

Diğer Kedilere Karşı Mesaj Bırakma

Kediler, koku bırakma yoluyla diğer kedilere mesaj verirler. Bu onlar için sosyal bir iletişim aracıdır ve kedinin diğer kedilere çeşitli sinyaller göndermesine olanak tanır. Örneğin, çiftleşme dönemlerinde kediler, karşı cinse hazır olduklarını belirten kokular bırakırlar. Bu koku bırakma davranışı aynı zamanda kedilerin çevrelerindeki diğer kedilere bölge sınırlarını belirtmek veya belirli bir alanın "kendi alanları" olduğunu ifade etmek için de kullanılır.

Bu davranışın önüne geçebilmek için kedinizin çiftleşme içgüdülerini bastırmak adına kısırlaştırılması etkili olabilir. Kedileri kısırlaştırmanın sağladığı faydalar hakkında detaylı bilgi almak için Kedi Kısırlaştırmanın Faydaları ve Bilinmesi Gereken Zararları başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Kedilerde Koku Bırakma Türleri

Kediler, koku bırakmak için farklı yöntemler kullanırlar. Bu yöntemler, kedinin hangi amaçla koku bıraktığını anlamanıza ve bu davranışı nasıl yöneteceğinize dair ipuçları sunar.

Yüz Sürme

Yüz sürme, kedilerin en yaygın koku bırakma yöntemlerinden biridir. Kediler, yanaklarında bulunan koku bezlerinden salgıladıkları feromonları kullanarak yüzlerini mobilyalara, sahiplerine veya diğer hayvanlara sürerler. Bu davranış, kedinin o bölgeyi güvenli ve tanıdık olarak işaretlediğini ifade eder. Yüz sürme, kedilerin kendilerini rahat ve mutlu hissettiklerinde sergiledikleri bir davranıştır. Bu davranış aynı zamanda kedinizin sizi "sahiplendiği" ve sizinle özel bir bağ kurduğunu gösterir. Kediler, sahiplerine yüz sürerek onlara kendi kokularını bırakır ve bu sayede sahipleriyle olan ilişkilerini güçlendirirler.

İdrar Püskürtme

İdrar püskürtme, kedilerin bölge işaretleme amacıyla sıklıkla başvurduğu bir yöntemdir. Bu davranış, kedinizin üreme döneminde, tehdit altında hissettiğinde veya çevresindeki değişikliklere tepki olarak gerçekleşebilir. İdrar püskürtme genellikle duvarlara, kapı çerçevelerine veya diğer dikey yüzeylere yapılır.

Kısırlaştırma, bu davranışın önüne geçmek için etkili bir çözüm olsa da kısırlaştırma sonrasında bu davranışın devam etmesi hâlinde, kedinizin veteriner hekim kontrolünden geçmesi önemlidir. Bazı durumlarda, idrar püskürtme bir sağlık sorununun belirtisi olabilir ve altta yatan sorunun tedavi edilmesi gerekir.

Anal Bezlerle İşaretleme

Kediler, tehdit hissettiklerinde anal bezlerini kullanarak güçlü bir koku bırakabilirler. Bu bezler, kedinin tehdit altında hissettiğinde devreye giren bir savunma mekanizması olarak çalışır. Kedinizin bu bezleri kullanarak koku bırakması, genellikle kedinin korktuğu veya stresli olduğu durumlarda gözlemlenir.

Kedinin bu yöntemle koku bırakma davranışını engellemek için anal bezleriyle ilgili bir sağlık sorunu olup olmadığını kontrol edebilirsiniz. Anal bezlerin düzenli olarak kontrol edilmesi ve gerektiğinde temizlenmesi, bu bezlerin aşırı dolmasını ve rahatsızlık yaratmasını engelleyebilir. Konu hakkında detaylı bilgiyi Kedilerde ve Köpeklerde Anal Kese Temizliği Nedir ve Nasıl Yapılmalıdır? içeriğimizde bulabilirsiniz.

Patilerle Dokunma

Kediler, patilerinde bulunan koku bezleri sayesinde tırmaladıkları ya da dokundukları yüzeylere koku bırakırlar. Bu davranış, kedilerin doğal tırmalama içgüdülerinin bir parçasıdır ve genellikle hem dikkat çekme hem de alan belirleme amacıyla yapılır. Kedi tırmalama direkleri veya kedi ağaçları kullanmak, kedinizin bu davranışını evde uygun bir şekilde gerçekleştirmesini sağlayarak mobilyalarınızı korumanıza yardımcı olabilir.

Kedilerin Koku Bırakmasını Engellemenin Yolları

Kedinizin koku bırakma davranışını kontrol altına almak ve bu davranışı azaltmak mümkündür. Bu konuda çeşitli yöntemler kullanarak kedinizin daha mutlu ve huzurlu olmasını sağlayabilirsiniz.

Kısırlaştırma

Kedilerde koku bırakma davranışının en yaygın nedenlerinden biri çiftleşme içgüdüsüdür. Kısırlaştırma, kedinizin üreme içgüdülerini bastırarak koku bırakma davranışının büyük ölçüde azalmasına yardımcı olabilir. Kısırlaştırılmış kediler genellikle daha sakin ve bölge işaretleme eğiliminden uzak olurlar. Kısırlaştırma işleminin, kedinizin yaşı ve genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak veteriner hekiminizin önerileri doğrultusunda yapılması önemlidir. Kedinizin kısırlaştırma operasyonuna karar vermek ve operasyon sonrasında neler yapmanız gerektiğini detaylı öğrenmek isterseniz Kedilerde Kısırlaştırma Ameliyatı ve Sonrasında Alınacak Önlemler başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.

Kum Kabı ve Kum Seçimi

Kedinizin kullandığı kedi tuvaletini beğenmemesi de dışarıya idrar yaparak koku bırakmasına neden olabilir. Kediler bazı kum türlerine karşı hassasiyet gösterebilir ve bu durumda farklı bir tür kedi kumu denemek gerekebilir. Bazı kediler kapalı kedi tuvaleti yerine açık kedi tuvaletini veya tam tersi durumu tercih edebilir.

Kediler, hijyen konusunda oldukça titizdirler ve kirli kum kabını kullanmayı reddedebilirler. Kum kabını her gün temizlemek ve kumu düzenli olarak değiştirmek, bu sorunun önüne geçebilir. Evdeki kum kabı sayısının kedi sayısından 1 fazla olması gerekir. Özellikle çok kedili evlerde bu duruma daha çok dikkat edilmelidir. 3 kedinin yaşadığı bir evde 4 kedi tuvaleti olması idealdir. Eğer 4 tuvalet için yer yoksa en az 3 tuvalet olması yani her kedinin tek başına kullanabileceği 1 tuvalet olması önerilir.

Kedi Eğitim Yöntemleri

Kedinizin koku bırakmasını engellemek için belirli eğitim yöntemlerini kullanabilirsiniz. Pozitif pekiştirme, kedinizin istenmeyen davranışlarının önüne geçmek adına etkili bir yöntemdir. Kedinizin farklı bir yere idrarını yapacağını fark ettiğinizde dikkatini dağıtabilir, olumlu bir ses tonu ve beden dili ile tuvaletine yönlendirebilirsiniz. Kediniz tuvaletini kullandığında ödül verebilirsiniz. Koku bırakmanın yanlış olduğunu belirten sert tepkilerden kaçınmak, kedinizin size karşı güvensizlik geliştirmesini engeller ve eğitimin daha başarılı olmasına katkı sağlar.

Çevresel Değişiklikler

Kedinizin yaşadığı stres faktörlerini ortadan kaldırmak, koku bırakma davranışını azaltmanın etkili bir yoludur. Kediniz için güvenli ve rahat alanlar sağlamak, onun stres seviyesini düşürür ve koku bırakma ihtiyacını ortadan kaldırır. Kedi tırmanma, saklanma alanları ve oyun oyuncakları ile kedinin kendine özel bir alanı olmasını sağlayabilirsiniz. Kedinizin huzurlu bir ortamda dinlenmesi için sessiz ve sakin bir alan sağlamak da oldukça faydalı olacak yüksek kedi evlerini burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Evde Kedi Kokusunu Azaltma İpuçları

Kedinizin koku bırakma davranışını tamamen engelleyemeseniz bile evdeki kokuyu kontrol altına almak mümkündür. Aşağıdaki yöntemler, evde kedi kokusunu azaltmanıza yardımcı olacaktır.

Düzenli Temizlik ve Hijyen

Kedi kum kabının temizliği, evde oluşabilecek kötü kokuların önlenmesi açısından son derece önemlidir. Kum kabının her gün temizlenmesi ve sık sık tamamen değiştirilmesi gerekmektedir. Kedinizin işaretleme yaptığı bölgelerin düzenli olarak temizlenmesi, kokunun ortadan kaldırılmasına yardımcı olur. Hem kedilere zarar vermeyecek hem de kedinin koku bıraktığı bölgelerdeki kokuyu tamamen gidermenizi sağlayacak ürünleri burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Doğal Koku Gidericiler

Kedinizin bıraktığı kokuları gidermek için güvenli ve etkili doğal yöntemler kullanabilirsiniz. Sirke, kötü kokuları nötralize etmek için oldukça etkili bir doğal çözümdür. Aynı şekilde, karbonat da kokuları emen bir madde olarak kullanılabilir. Kimyasal koku gidericiler tercih edecekseniz, kediler için özel üretilmiş ve onların sağlığına zarar vermeyecek ürünler kullanmanız önemlidir.

Koku Bırakma Noktalarının Tespiti ve Temizliği

Kedinizin koku bıraktığı alanları tespit etmek için UV ışık kullanabilirsiniz. Bu ışık idrarın ve diğer kokuların görülebilir hâle gelmesini sağlayarak temizlemeniz gereken bölgeleri tespit etmenize yardımcı olur. Bu alanları temizlerken kedinizin sağlığına zarar vermeyecek, güçlü bir temizleyici kullanarak kokunun tamamen ortadan kalkmasını sağlayabilirsiniz.

Sağlık Sorunları ve Koku Bırakma

Kedinizin koku bırakma davranışı, bazı sağlık sorunlarının belirtisi de olabilir. Özellikle idrar yolu enfeksiyonları, böbrek problemleri veya diğer rahatsızlıklar bu davranışın altında yatıyor olabilir. Kedinizin koku bırakma davranışı aniden başladıysa veya daha önce görülmeyen bir yoğunlukta devam ediyorsa, bir veteriner hekime danışmak önemlidir. Sağlık sorunları erken teşhis edilip tedavi edildiğinde, koku bırakma davranışı da büyük ölçüde ortadan kalkacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

Kedilerin koku bırakması ve özellikle de idrar püskürtmesi ile ilgili kedi sahiplerinin en çok sorduğu soruların yanıtları:

Kedim neden evde idrar püskürtüyor?

Kedinizin evde idrar püskürtmesinin birçok nedeni olabilir: stres, çevresel değişiklikler veya üreme içgüdüsü. Kedinizin bu davranışının ardında yatan nedeni anlamak için veteriner hekim kontrolü önerilir. Sorunun kaynağı tespit edildiğinde, uygun tedavi ve çözümlerle bu davranışın önüne geçmek mümkün olacaktır.

Kısırlaştırmak koku bırakma davranışını kesinlikle engeller mi?

Kısırlaştırma, koku bırakma davranışını büyük oranda azaltsa da bu davranışın tamamen ortadan kalkacağının garantisi yoktur. Kedinin karakteri, evdeki diğer hayvanlar ve çevresel stres faktörleri de bu davranışı etkileyebilir.

Kedinin koku bırakmaması için ne yapmalı?

Kedinizin koku bırakmaması için kısırlaştırma, çevresel stres faktörlerini azaltma, uygun eğitim metotları gibi yöntemlere başvurabilirsiniz.

Kediler neden kumundan başka yere çiş yapar?

Kediler, kum kabının yeterince temiz olmaması, stres veya idrar yolu enfeksiyonu gibi sağlık sorunları nedeniyle kum dışında başka yerlere çiş yapabilirler. Kum kabının düzenli temizlenmesi ve kedinizin sağlığının kontrol edilmesi bu sorunun çözülmesine yardımcı olabilir.

Kedinin koku bırakmaması ne yapmak gerekir?

Kedinizin koku bırakmasını engellemek için etkili yöntemler şunlardır: kısırlaştırma, stres faktörlerini azaltma, sentetik feromon ürünleri kullanımı ve uygun eğitim yöntemleri. Bu stratejiler, kedinizin davranışlarını kontrol altına almanıza ve rahatsız edici koku bırakma durumunu önlemenize yardımcı olabilir.

Kedilerin etrafa çiş yapması nasıl engellenir?

Kedinizin kum kabı dışında çiş yapmasını önlemek için şu adımları izleyebilirsiniz: 

• Kum kabını düzenli olarak temizleyin ve taze kum kullanın. 
• Her kedi için yeterli sayıda kum kabı bulundurun.
• Sağlık sorunlarını kontrol ettirin. 
• Kum kabını kedinizin rahatça erişebileceği sakin bir yere yerleştirin.

Erkek kediler koku bırakmaya ne zaman başlar? Koku bırakma ne kadar sürer?

Erkek kedilerin koku bırakma davranışı genellikle 5-6 aylıkken, cinsel olgunluğa eriştiklerinde başlar. Kısırlaştırılmadıklarında bu davranış hayatları boyunca devam edebilir. Kısırlaştırma sonrası koku bırakma büyük oranda azalır veya tamamen kaybolur. Kısırlaştırılmış bir kedinin koku bırakma davranışının durması genellikle birkaç hafta ile birkaç ay sürebilir. Süre kedinin alışkanlıklarına ve çevresel faktörlere bağlı olarak değişir. Eğer kısırlaştırma sonrası koku bırakma devam ediyorsa davranış stres veya sağlık sorunlarından kaynaklanıyor olabilir ve veteriner hekim kontrolü gereklidir.

Kedinin bıraktığı koku nasıl temizlenir?

Kedinizin bıraktığı kokuları tamamen temizlemek için özel temizleyiciler, doğal çözümler (sirke ve karbonat) ve derinlemesine temizlik yöntemleri uygulanabilir. Doğal ve kedilere özel temizleyici kullanımı kedinizin aynı yere tekrar gitmesini önlerken aynı zamanda sağlığını da korur.

Kedim evin her yerine çiş yapıyor, ne yapmalıyım?

Kedinizin her yere çiş yapmasının birkaç nedeni olabilir. Problemi çözmek için öncelikle veteriner hekim tarafından kontrollerin yapılması ve sağlık sorunlarının ele alınması gerekir. Kum kabının temiz ve uygun olduğundan emin olun, gerekiyorsa kum türünü veya yerini değiştirin. Stres faktörlerini azaltmak için evde güvenli alanlar oluşturun ve sakinleştirici ürünler kullanın. Son olarak, kedinizin davranışlarını izleyerek nedenini anlamaya çalışın.

Kediler neden kumundan başka yere çiş yapar?

Kedinizin kum dışına çiş yapmasının birkaç nedeni olabilir: kirli kum kabı, fiziksel rahatsızlıklar, kum kabının yerleşimi ve kullanılan kum türü. 

Kaynaklar: 

https://www.thesprucepets.com/why-does-my-cat-stink-5071501

https://be.chewy.com/whats-that-musky-odor-coming-from-my-cat/

https://cats.com/reduce-unpleasant-cat-odor

https://www.petmd.com/cat/general-health/causes-bad-odors-cats

https://www.bluecross.org.uk/advice/cat/behaviour-and-training/stop-your-cat-spraying-and-soiling-in-the-house

https://brentfordvets.co.uk/help-my-cat-is-spraying-or-toileting-in-my-house

https://zslpublications.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1469-7998.1998.tb00069.x

https://amerivet.com/blog/why-does-my-cat-smell-bad-cat-odors-explained

https://nutrisourcepetfoods.com/blog/pet-parents/foul-smelling-felines-what-causes-cat-odor-and-how-to-combat-it/

https://www.sunvetanimalwellness.com/2019/09/smelly-cat-ashevilles-holistic-vet-reveals-common-causes-of-feline-odor/

https://amerivet.com/blog/why-does-my-cat-smell-bad-cat-odors-explained/

https://www.catcarecenter.com/services/cats/blog/felines-pheromones-and-claws

https://weareallaboutcats.com/smelly-cat-smelly-cat-causes-of-feline-odors/

https://felidaefund.org/news/general/feline-olfaction-and-the-extraordinary-superpower-of-cat-smell

https://www.catster.com/lifestyle/cat-scent-glands/

https://catcare.com/blog/smell-a-very-important-sense-to-cats/

https://www.freshwaveworks.com/blogs/tips-how-to-use/best-ways-to-combat-common-cat-odors?srsltid=AfmBOor7IqkgetrR_voAukM91sigdcATSztof_YXdvnCMkGJp5B14qA4