Kedilerde Yüksek Tansiyon

Kedi hipertansiyonu ya da diğer bir deyişle kan basıncının sürekli olarak yüksek olması kediler arasında yaygın ve potansiyel olarak kedinin sağlığı ile ilgili ciddi tehlikeler oluşturabilecek bir rahatsızlıktır. Bu yazımızda kedilerde yüksek tansiyon hakkında merak edilen soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Kedilerde Yüksek Tansiyon Nedeni?

Kedilerde bir rahatsızlığa bağlı olarak çıkan ve ikincil hipertansiyon olarak adlandırılan sorun genellikle daha yaygın görülür. Kedilerde kan basıncı, kronik böbrek hastalığı gibi bazı hastalıklara bağlı olarak yüksek olabilmektedir. Yüksek tansiyon tanısı konan hastaların yaklaşık olarak %60’ında kronik böbrek hastalığı bulunmaktadır. Hipertiroid ya da diğer rahatsızlıklara sahip olan yaşlı kedilerin yaklaşık %20’sinde de yüksek tansiyon görülmektedir. Hiperaldosteronizm, Cushing sendromu ya da feokromositoma gibi nadir görülen hastalıklar da kedilerde yüksek tansiyon sebepleri arasında yer almaktadır. Ancak bir nedene bağlı olmandan birincil hipertansiyon da kedilerde görülebilir.

Kedilerde Yüksek Tansiyon Tanısı Nasıl Konur?

Kedilere yüksek tanısı koyabilmek için kedinin tansiyonun ölçülmesi ve sonrasında bazı testlerin yapılması gerekir. “Kedilerin tansiyonu nasıl ölçülür?” kedi sahiplerinin merak ettiği sorulardan bir tanesidir. Kedilerin tansiyonu Doppler ultrason cihazı ile ya da kuyruğa veya ön bacağa yerleştirilen osilometrik cihaz ile ölçülmektedir. Okumanın doğru ve kesin olması için genellikle birden fazla kez tansiyon ölçümü gerçekleştirilmektedir. Çünkü kediler alışkın olmadığı durumlarda stres yaşarlar ve bu da onların kan basıncında artışa neden olur. Ölçüm esnasında kedilerin sabit bir şekilde tutulması son derece önemlidir. Çünkü kedinin hareket ettiği durumlarda ölçümler başarısız olmaktadır. Kedilerin ortama alışabilmesi için tansiyon ölçümünün yapılacağı odaya 5 - 10 dakika alışması sağlanır. Tansiyon ölçümü kedi sakinleştikten sonra gerçekleştirilir. Hatta genellikle en doğru ölçümü yapabilmek için tansiyon ölçümü başka bir günde tekrarlanır. Kedilerde sistolik kan basıncı veya kalp kasıldığında atardamarlarda meydana gelen kan basıncı yüksek tansiyon teşhis konulurken göz önünde bulundurulan en önemli ölçümdür.

Heyecandan dolayı tansiyonun yükselmesine beyaz önlük tansiyonu adı verilmektedir. Kedilerin büyük bir çoğunluğu bunu yaşadığı için tanı koyarken hata payı göz önünde bulundurulmaktadır. Kedilerde arteriyel tansiyon 150 mmHg ve altı olduğunda düşük risk, 180 mmHg ve üzeri yüksek risk 150 ile 180 mmHg arası orta risk grubu olarak değerlendirilmektedir. Kedilerde kronik böbrek hastalığı, hipertroid ya da kalp hastalığı gibi çeşitli hastalıklar görüldüğünde hipertansiyon için mutlaka ölçüm yapılmaktadır. Tam tersi şekilde yüksek tansiyon tanısı konan kedilere de kronik böbrek hastalığı, hipertroid ve kalp hastalığı kontrolü gerçekleştirilmelidir.

Kedilerde Yüksek Tansiyonun Klinik Belirtileri

Kedilerde kan basıncı sürekli olarak yüksek olduğunda bunun bazı klinik belirtileri de bulunmaktadır. Yüksek basınca bağlı olarak kedilerin kan damarları dokulara ya da organlara zarar verebilmektedir. Kedide sistemik hipertansiyon çoğunlukla gözlere, beyne, kalbe ve böbreklere zarar verir. Bu duruma hedef organ hasarı adı verilmektedir.

Hipertansiyon tanısı konmuş kedilerde en sık rastlanan hedef organ hasarı göz ile ilgili olanlardır. Retina dekolmanından, kanama ya da gözün arkasında şişlik gibi son derece ince belirtilere neden olabilmektedir. Bu durum zaman içerisinde kedilerde körlüğe bile yol açabilmektedir. Bazı durumlarda hipertansiyona bağlı körlük, kan basıncı düşürüldüğünde ortadan kalkabilir. Ancak bu durum çok nadirdir ve çoğunlukla körlük kalıcı olmaktadır.

Hipertansiyona sahip kedilerin %15 ile %40’ında nörolojik değişiklikler meydana gelmektedir. Bu belirtiler arasında denge kaybı, nöbet geçirme, huy değişikliği, saldırganlık ve uzuvlarda güçsüzlük gibi ciddi belirtiler yer almaktadır. Özellikle kan basıncının çok hızlı bir şekilde yükseldiği durumlar da nörolojik değişikliklere daha sık rastlanmaktadır. Hastalığın erken evrelerinde kan basıncının düşürülmesi ile meydana gelen nörolojik değişiklikler ortadan kalkabilmektedir.

Yüksek kan basıncının sonuçlarından birisi de böbreklerde hasar oluşmasıdır. Ancak kedilerin büyük bir çoğunluğunda kronik böbrek hastalığı ve buna bağlı hipertansiyon olması nedeniyle hangi rahatsızlığın hangisine neden olduğunu tam olarak bilmek zordur. Yapılan araştırmalara göre kedilerde hipertansiyona bağlı olarak böbrek hastalığı olsun olmasın böbreklerde protein kaçağı meydana gelmektedir. Proteinuri adı verilen bu durum özellikle kronik böbrek rahatsızlığı olan kedilerde yaşam süresini önemli ölçüde düşürmektedir.

Sistemik hipertansiyon kedilerde çeşitli kalp sorunlarına da yol açmaktadır. Kalbin daha yüksek basınca karşı atması gerekmektedir bu da kedilerin %60’ında kalp hasarına yol açabilmektedir. Kedilerde insanlardan farklı olarak kalp hastalıkları nadiren kan basıncının artmasına neden olur. Kedilerde kalp hastalıkları hipertansiyonun bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. Her ne kadar hipertansiyon tanısı konan kedilerde kalp rahatsızlıkları görülse de bunların arasında kalp yetmezliği gibi hayati tehlikeye sahip rahatsızlıklar nadiren ortaya çıkar.

Kedilerde Hipertansiyon Tedavisi

Kedilerde hipertansiyon tedavisinin birincil hedefi organ hasarını düşürmektir. Tedavi genellikle ilaç kullanımını ve düzenli olarak takibi gerektirir. Böbrek rahatsızlığı ya da hipertroid gibi rahatsızlıklar sonucu ortaya çıkan tansiyon rahatsızlıklarında ise birincil hastalığın tedavisi sağlanır. Tedavide sık olarak kalsiyum kanal blokeri ilaçları tercih edilmektedir. Bu ilaçlar her gün düzenli bir şekilde kullanılmalıdır. Bazı durumlarda kulaktan deri altı preparatlar da verilebilmektedir ancak bu yöntem ilaç kullanımı kadar güvenilir olmayabilmektedir.