Kedilerde Vestibüler Sendrom Hakkında Bilinmesi Gerekenler
26.11.2021 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kedilerin bir anda düşmesi ve normal bir şekilde ayağa kalkamaması tüm ev sahipleri için tedirgin edici bir durum olabilmektedir. Bu durumda ilk neden olarak akla felç gelse de vestibüler bozukluk yüzünden de bu tarz durumlar görülebilmektedir. Kedilerde vestibüler sistemi etkileyen çok çeşitli hastalıklar bulunmaktadır. Bu hastalıklardan bazıları sistemi doğrudan etkileyerek vestibüler sendrom olarak da bilinen denge bozukluğunun meydana gelmesine neden olur. Bu yazımızda kedilerde vestibüler sendrom hakkında merak edilenleri yanıtlayacağız.
Kedilerde Vestibüler Sendrom Nedir?
Kedi vestibüler bozukluğu ya da sendromu , kedinin beynindeki vestibüler merkezin etkilenmesi ile ortaya çıkmaktadır. Düzgün işleyen bir vestibüler merkez kedinin dengesini ve koordinasyonunu sağlamasına yardımcı olur ve uzuv farkındalığının olmasını sağlar. Bu rahatsızlık insanlardaki Vertigo rahatsızlığına benzediği için aynı zamanda kedi vertigosu olarak da bilinmektedir.
Kedilerde Vestibüler Sendrom Neden Olur?
Kedilerde vestibüler sendromunun farklı nedenleri bulunmaktadır. Kedilerde denge siniri iltihabı, bir tümörün vestibüler merkezi etkilemesi ya da kulak veya beyin sinirlerinin bazı toksinlere maruz kalması, vestibüler sistemi etkileyebilecek sağlık sorunları sonucu bu sendrom görülmektedir. Vestibüler sendrom her yaştan ve türden kedilerde görülmektedir. Birkaç hafta içerisinde de kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Ancak siyam ve burma kedileri gibi bazı kedi türlerinde bu rahatsızlık doğuştan görülebilmektedir.
Vestibüler sendrom genel olarak idiyopatiktir. Yani oluşumunda bir sebep gösterilememektedir. Ancak bazı durumlarda orta ya da iç kulak enfeksiyonuna bağlı olarak vestibüler sendrom gelişmektedir. Çok nadir olarak beyinde oluşan tümörün sonucunda da vestibüler sendrom görülebilmektedir. Ancak bu özellikle yaşlı kedilerde meydana gelmektedir. Genel olarak bu rahatsızlığın neden olduğu ise bilinmemektedir. Bu nedenle bir teşhis koymak için test yöntemi ya da spesifik bir yöntem de bulunmamaktadır. Bunun yerine fiziksel muayene, hastalık geçmişine ve klinik belirtilere bakılmaktadır. Ancak iç kulak iltihabı ya da beyin tümörü gibi daha ciddi bir rahatsızlık sonucu ortaya çıktığı durumlarda ise MR, kulak kültürü, spinal sıvı analizi ve basit kan testi ile ortaya çıkarılabilmektedir.
Kedilerde Vestibüler Sendrom Belirtileri
Vestibüler sendromun en yaygın belirtilerinin başında koordinasyon bozukluğu ve düşme gelmektedir. Bu nedenle kedi sahiplerinin ilk şikayeti “kedim dengesini sağlayamıyor” şeklinde olmaktadır. Ayrıca bazı durumlarda kediler tek bir yöne doğru daireler çizebilmektedir. Bununla beraber başını bir yöne yatırma ya da göz titremesi olarak da ifade edebileceğimiz gözün çok hızlı hareket etmesi de belirtiler arasında yer almaktadır. Sendromun şiddetli olduğu durumlarda mide bulantısı da bir belirti olarak ortaya çıkmaktadır. Vestibüler sendromu olan kediler özellikle mamalarını kokladıktan sonra kusma eğilimi gösterebilirler. Bazı kedi sahipleri kedilerinin düştüğünü ya da kalkamadığını gördüğünde ilk olarak felci düşünmektedir. Ancak felç kediler arasında insanlar arasında olduğu kadar yaygın değildir.
Kedilerde Vestibüler Sendrom Tedavi Yöntemleri
Vestibüler sendromun nedeni bilinemediği için kesin bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Mevcut tedavi yöntemleri ise destekleyici türdedir. Eğer vestibüler sendroma neden olabilecek bir sağlık sorunu teşhis edildiyse, temel tedavi planlaması altta yatan hastalık odağında yapılır. Orta ya da iç kulak iltihabı sonucunda ortaya çıkan durumlarda bu rahatsızlığı iyileştirmek aynı zamanda vestibüler sendromun da ortadan kalkmasına yardımcı olmaktadır.
Antibiyotikler ve mantar ilaçları sayesinde kulak iltihabı tedavi edilebilmektedir.
Beyin tümörü sonucu görülen vestibüler sendromda ise yine kulak iltihabına benzer bir şekilde altta yatan rahatsızlığın tedavi edilmesi ile sendrom ortadan kalkmaktadır. Kemoterapi, radyasyon terapisi ya da ameliyat seçeneğinden sonra sendromda da iyileşme görülmektedir.
Altta yatan nedenin tedavi edilmesi dışında, nedeni bulunmayan vestibüler sendrom halinde semptomların iyileştirilmesi tercih edilmektedir. Mide bulantısı ya da kusmayı önlemeye yönelik bazı ilaçlar kullanılabilmektedir. Kedinin dengesinin iyice kaybolduğu durumlarda yaşam alanını ona göre ayarlamak gerekmektedir. Kedinin hareketlerinde dengesizlik olacağı için günlük aktivitelerini daha kolay yapabilir hale getirmek süreçte kedinin yaşam kalitesini sağlamak açısından çok önemlidir. Alçak girişli tuvaletleri tercih etmek, mamayı ve suyu bulundukları yere doğru yaklaştırmak bunlardan bazılarıdır. Vestibüler sendrom yaşayan kedilerin büyük bir çoğunluğu birkaç hafta içerisinde iyileşmektedir. Rahatsızlığın şiddetine göre bazı durumlarda hastalığın kalıcı etkileri olabilmektedir. Ancak büyük çoğunlukla kediler tamamen iyileşmektedir.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.