Kedilerde ve Köpeklerde Anal Kese Temizliği Nedir ve Nasıl Yapılmalıdır?

Kedi ve köpek bakımının yalnızca tırnaklarının kesilmesine, tüylerinin taranmasına ve kulak temizliği gibi süreçlere indirgenmemesi gerekiyor. Köpeklerde ve kedilerde anal kese bakımının da düzenli olarak gerçekleştirilmesi ve gerekli durumlarda veteriner hekimlerin yardımına başvurulması önem taşıyor. Evcillerin anal açıklıklarının her iki yanında bulunan anal keselerin tıkanması durumunda dostlarımız büyük bir rahatsızlıkla yüzleşmek zorunda kalıyor. Bakımları ihmal edildiğinde köpeklerde ve kedilerde anal kese iltihaplanması ve farklı sorunların yaşanması söz konusu olabiliyor. Bu yazımızda kedilerde ve köpeklerde anal kese temizliğine değineceğiz, ancak öncesinde anal kese hakkında bilgi aktarmak istiyoruz.

Anal Kese Nedir?

Kedilerin ve köpeklerin anüs bölgesinin her iki yanında bulunan, saat 4 ile 8 yönünde konumlanan, anüsün başlangıcına rektumun ise son bölümünden dışarıya açılan salgı bezleri anal kese olarak adlandırılır. Anal kese içerisinde dışkılamayı kolaylaştıran kıvamlı, kaygan ve aynı zamanda kokulu bir sıvı bulunur. Anal keseler normal çalıştığında köpeklerde anal kese bakımı ya da kedilerde anal kese bakımı gibi süreçler akla gelmeyebilir. Herhangi bir sorun yaşanmadığı takdirde bu salgı bezlerinin varlığı dahi birçok hayvan sever tarafından bilinmemektedir. Kedilerde ve köpeklerde anal kese anatomisi aynı olsa da köpeklerde anal kese iltihabı başta olmak üzere anal kese hastalıklarının daha yaygın şekilde görüldükleri söylenebilir. Özellikle kilo problemi olan ve küçük ırka mensup köpeklerde bu hastalıkların görülme sıklıkları daha fazla olma eğilimindedir. 

Köpeklerde ve Kedilerde Anal Kese Sorunları

Yapılan bilimsel araştırmalar köpeklerin yaklaşık %12’sinin anal kese hastalıklarından etkilendiğini ortaya koymaktadır. Kedilerde anal kese hastalığı köpeklere kıyasla daha az görülse de ortaya çıkabilir. Bazı evcillerin neden anal kese sorunları yaşadığı diğerlerinin ise yaşamadığını belirlemek her zaman kolay değildir. Ancak fazla kilonun bu noktada önemli bir risk faktörü olduğu düşünülür. Benzer şekilde kronik olarak yumuşak kıvamlı dışkı yapan evcillerde de anal bez sorunları artma eğilimindedir. Bazı evcillerin ise bezlerin boşalmasını sağlayan çok dar kanallara sahip olduğu ve bu nedenle anal kesenin içerisindeki salgıların dışarı akışının engellendiği düşünülür. 

Köpeklerde Anal Kese Bakımı

Köpeklerde anal kese iltihaplanması, köpeklerde anal kese enfeksiyonu ve köpeklerde anal kese fistülleri gibi anal kese hastalıklarının önlenmesi adına köpeklerde anal kese bakımının ihmal edilmemesi gerekir. Bu kapsamda keselerin belli aralıklarla boşaltılması önemlidir. Bazı köpekler keselerin içerisindeki sıvıyı otomatik olarak kendiliğinden boşaltabilirler. Ancak bir nedenle keselerin kendiliğinden boşalmaması, keselerin dolması ve/veya tıkanması çeşitli sorunlara neden olabilir. Köpekler anüs üzerine oturuyorsa ve yerde kızak hareketi yapıyorsa, anüs bölgelerini sık sık yalıyor ve hatta ısırıyorsa, bölgede kırmızılaşma ve şişme meydana geldiyse, tuvaletini yaparken zorlanıyorsa ve balık kokusunu andıran kötü bir koku duyuluyorsa köpeklerde anal kese temizliği ve tedavisi yapılmalıdır. Tedavi planlaması yapılırken köpeklerde anal kese hastalığı türü ve köpeğin genel sağlık durumu belirleyici olabilmektedir. Bu nedenle öncelikle veteriner hekimlere danışılması gerekir.

Köpeklerde Anal Kese Temizliği

Köpeklerde anal kese temizliği düzenli olarak yapıldığında tedavi gereksinimi doğuracak sağlık problemlerinin engellenmesi mümkündür. Köpekten köpeğe değişebilmekle birlikte bu işlemin ayda bir yapılması tavsiye edilir. Köpeklerde anal kese temizliği şu şekilde yapılabilir:

• Enerjisinin atıldığı bir zaman diliminde yanınızda ılık su, pamuk ve eldiven bulundurun. 
• Eldivenleri takın ve kuyruğu yukarı kaldırın.
• Anüs bölgesinin alt yan kısımlarında, saat 4 ve 8 arası yönünde bulunan keseleri baş parmağınızı ve işaret parmağınızı kullanarak eş zamanlı sıkın. Çok baskı uygularsanız keselere zarar verebilirsiniz. Daha sonra açığa çıkan sıvıyı silebilirsiniz.

Anal keselerin doluluk oranına bağlı olarak sıkma eylemi esnasında salgılar fışkırabilir, dikkatli olmalısınız. Uyguladığınız ölçülü basıya rağmen herhangi bir salgı dışarı çıkmazsa zorlamamalı ve bu işlemi gerçekleştirmesi için veteriner hekimlere başvurmalısınız. 

Kedilerde Anal Kese Bakımı

Daha önce de belirttiğimiz gibi kedilerde anal kese hastalığı görülme riski köpeklere oranla daha azdır ama ihtimal dışı da değildir. Bu nedenle dışkılarken zorlanan, her zamankinden küçük ve parça parça dışkılayan, anüs çevresinde renk değişimleri olan, anüs bölgesini sıklıkla yalayan, anüs bölgesine oturup köpeklerdeki gibi kızak hareketi yapan, dışkısında kan bulunan, salgılarında çok kötü koku olan bir kediniz varsa öncelikle veteriner hekimlere danışmanız gerekir. Kedilerde anal keseler kendiliğinden boşalmıyorsa bu salgı bezlerinin fonksiyonlarını etkileyen bir durumun varlığı göz önünde bulundurulmalıdır. Kedilerde anal kese hastalıkları genellikle enfeksiyona yol açabilen bir iltihaplanma ile başlar ve bu süreçte antibiyotik tedavisinin başlatılması gerekir. Diğer bir deyişle veteriner hekimlere başvurma zamanı gelmiştir!

Kedilerde Anal Kese Temizliği

Kedilerde anal kese temizliği sırasında köpeklerle aynı adımlar takip edilebilir. Cerrahi eldivenler, ılık su ve pamuk temin edilmeli ve kediler sakinleştirildikten sonra kuyrukları kaldırılarak bölgeye erişilmelidir. Keselere kontrollü bası uygulanmalı ve çıkan sıvı silinmelidir.

Keselere yapılan bası sonrasında her zaman sıvı çıkmayabilir. Bu durumda kesinlikle zorlamamak ve veteriner hekimlere başvurmak gerekir. Veteriner hekimler detaylı muayenelerin ardından kedilerde anal kese hastalığı teşhisi koyabilir ve kedi özelinde planlanan yöntemlerle en efektif tedaviyi başlatabilir.