Kedilerde Ses Kısıklığı ve Larenjit
19.10.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kediler farklı şekillerde ve tonlarda sesler çıkarırlar. Bu sesler genellikle farklı isteklerini anlatmak için kullanırlar. Kediler insanlarla iletişim kurmak için miyavlamayı tercih ederler. Kedinin miyavlaması dostluk gösterme, istekte bulunma, durum sorgulama, ihtiyaç belirtme, sinirlilik gösterme ya da sadece muhabbet etme odağında olabilir. Kediler kendilerine has ses yapısına sahip oldukları için seslerini tanımak ya da seslerinde meydana gelen bir farklılığı anlamak oldukça kolaydır.
Kedilerin seslerinde genellikle çok fazla değişiklik meydana gelmez. Kedilerin miyavlaması genellikle yüksek notalıdır. Miyavlama düşük notalardan başlar ve giderek yükselir. Miyavlama genellikle birkaç saniye uzunluğundadır. Bazı durumlarda ise kedilerin sesleri çatallanır ya da boğuk gelir.
Boğuk bir miyavlamada ise saf miyavlama tonu kaybolur. Bunun yerine cılız bir ses çıkarır. Kedinin ağzı normal bir şekilde açılır ancak ağızdan gelen ses farklıdır. Her zamanki müzikal miyavlama yerine boğuk ve pürüzlü bir ses gelir. Hatta bazen miyavlamanın sesi çok az çıkabilir veya kedi miyavlamaya çalışsa da ses çıkaramaz. Bu değişiklik kedinin mırlamasına da etki edebilir.
Kedilerde Ses Kısıklığı Neden Olur?
Çoğu kedi hayatının bir döneminde boğuk bir miyav sesinden muzdarip olur. Kedinin sesinin boğuk çıkmasının en yaygın nedeni ses tellerini barındıran hassas bir yapı olan gırtlakta ya da ses kutusunda meydana gelen iltihaptır. Kedilerin gırtlağı da insanlarınki gibi boğazın ortasında yer alır. Larinks iltihaplandığında hassas ve esnek yapısı daha kalın ve daha az elastik hale gelir. İltihabın ses telleri çevresinde birikmesi ile boğuk ses ortaya çıkar. Yaşanan değişiklikler ses kutusunun eskisi gibi yüksek perdeli sesleri üretememesine yol açar.
Kedilerde boğuk sesin en yaygın nedeni larenjittir. Kedilerde farklı sebeplere bağlı olarak larenjit gelişebilir. Başlıca görülen larenjit nedenleri;
- Feline kalisivirüs, feline herpes virüs ya da üst solunum yolu enfeksiyonu gibi viral solunum yolları enfeksiyonları,
- Duman ya da toz solumaya bağlı olarak havayolu irritasyonu,
- Travma,
- Aşırı miyavlama olarak sıralanabilir.
Ancak larenjit nedenleri bunlarla sınırlı değildir. Yaygın olarak görülmese de daha ciddi larenjit nedenleri bulunmaktadır. Nadir görülen larenjit nedenleri arasında;
- Nazofaringiyal polip,
- Apseler, tümörler ve diğer dokular da dahil olmak üzere gırtlak ve çevresinde gelişen kitleler,
- Gırtlak çevresinde bulunan bitki yaprağı gibi yabancı cisimlerin tıkanmaya neden olması,
- Gırtlak kaslarının eskisi gibi çalışmaması sonucunda ortaya çıkan larengiyal felç,
- Hipertiroidizm yer alır.
Kedilerde Larenjit Belirtileri
Larenjit belirtileri kolay fark edilebilir belirtilerdir. Kedinin sesinde meydana gelen değişiklik kolay ayırt edilebilir olmaktadır. Larenjitin en sık görülen belirtileri arasında;
- Boğuk miyavlama,
- Miyavlarken hiç ses çıkmaması,
- Yutkunmada zorlanma,
- Mırlama sesinde değişiklik meydana gelmesi,
- Üst solunum yolu enfeksiyonu kaynaklı larenjit rahatsızlıklarında ise enfeksiyona bağlı olarak gelişen göz akıntısı, hapşırma ya da öksürme gibi diğer belirtiler yer almaktadır.
Kedilerde Larenjit Teşhisi
Eğer kedinizde ses kısıklığı dışında bir belirti yoksa durum çok ciddi değildir ve birkaç gün içerisinde bu durum kendiliğinden geçebilir. Kedinin yemek yeme ve su içme alışkanlıklarında, günlük rutininde ya da davranışlarında bir değişiklik meydana gelmediği sürece veteriner hekime danışmanıza ihtiyaç duyulmayabilir. Kedilerde larenjite bağlı olarak gelişen ses kısıklığının insanlardakine benzer bir şekilde en geç 1 - 2 hafta içerisinde kendiliğinden geçmesi beklenir. Ancak rahatsızlığın daha uzun sürmesi durumunda ses kısıklığına yol açan ciddi bir problem olabilir ve kedinin veteriner hekim tarafından muayene edilmesi gerekebilir.
Teşhis sırasında öncelikli olarak kedinin hastalık öyküsü alınır. Sonrasında ise solunum yolları fiziksel olarak muayene edilmektedir. Göğüs, kalp ve akciğerler stetoskop ile dinlenir, ağız içi kontrol edilir ve ateş ölçülür. Kedinin gelen sağlık durumu hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak için kan tahlili gerekebilmektedir. FeLV ve FIV gibi virüsler kedinin bağışıklık sistemini ciddi derecede etkileyerek farklı belirtilere yol açtığı için sadece ses kısıklığı olan kedilerde bu virüslerin kontrolüne ihtiyaç duyulmamaktadır.
Boğaz bölgesinin detaylı bir şekilde görüntülenmesi için röntgen, ultrason, bilgisayarlı tomografi ya da MR gibi gelişmiş görüntüleme yöntemlerinden yararlanılması mümkündür.
Kedilerde Larenjit Tedavisi
Kedinizin iştahı, genel hareketliliği ve alışkanlıkları konusunda bir değişiklik meydana gelmediği sürece tedaviye ihtiyaç duyulmamaktadır. Larenjitin iyileşmesiyle kedinin sesinde de normale dönüş başlar. Ancak ses kısıklığı dışında başka belirtilerin olması ya da ses kısıklığının başka bir hastalığın belirtisi olarak ortaya çıkması durumunda ise uygulanacak bazı tedavi yöntemleri vardır. Tedavi yöntemleri kısıklığın nedenine bağlı olarak değişiklik gösterir.
- Yabancı cisim bulunması durumunda cismin çıkarılması,
- Havayolunda polip gibi kitlelerin bulunması durumunda bu kitlelerin cerrahi operasyonla alınması,
- Buhar tedavisi,
- Tümör ya da apse gibi durumlarda detaylı planlamış tedavi süreci ile ses kısıklığına neden olan rahatsızlıklar tedavi edilebilmektedir.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.