Kedilerde Renal Amiloidoz

Kedilerin böbrekleri pek çok canlıda olduğu gibi hayati öneme sahiptir. Böbrekler vücut fonksiyonları açısından oldukça önemlidir ve böbreklerde meydana gelen sorunlar ciddi riskler oluşturabilir. Bu yazımızda nadir ama ciddi bir böbrek hastalığı olan renal amiloidoz hakkında önemli bilgiler bulabilirsiniz.

Kedilerde Renal Amiloidoz Nedir?

Vücutta meydana gelen metabolik atıkların vücut dışına çıkarılması böbreklerin en önemli görevleri arasında yer alır. Böbreklerin içerisinde nefron adı verilen binlerce küçük filtre dokusu bulunur. Kan böbreklere renal arter aracılığı ile gelir ve glomerüllere ulaşıncaya kadar daha küçük kan damarlarından geçer. Glomerüllerden ise renal tubüllere iletilir. Birçok durumda bu filtreleme işlemi kedilerin ömrü boyunca gerçekleşir. Nadiren ise renal amiloidoz adı verilen ciddi bir hastalık yüzünden sekteye uğrar. Renal amiloidoz, hücrenin etrafında amiloid birikimi olması şeklinde tanımlanabilir. Amiloid vücutta böbrekler ve karaciğer gibi farklı organ ve dokular arasında etrafında biriken enflamatuar proteindir. Böbreklerde, renal amiloidoz gibi ciddi bir problem meydana gelmesi böbrek yetmezliğine ve devamında ölüme neden olabilir.

Renal Amiloidoz Belirtileri Nelerdir?

Kedilerde renal amiloidoz belirtileri diğer böbrek rahatsızlıklarıyla oldukça benzerdir. Renal amiloidoz hastası olan kedilerde görülen ilk belirti aşırı miktarda susama ve idrar yapmadır. Renal amiloidoz hastası olan kediler kaplarındaki suyu normalden daha çabuk bitirir, su içmeye daha fazla vakit harcar, evdeki bardaklardan, musluklardan, saksılardan ya da varsa diğer su kaynaklarından su içmeye çalışırlar.

Renal amiloidoz hastalığı olan kedilerin tuvaletinde ise çok miktarda idrara rastlanır. Hastalık nedeniyle kediler normalden çok daha fazla su içseler bile aşırı tuvalete çıkma nedeniyle dehidrasyona uğrarlar. Dehidrasyon meydana geldiğinde ise ilk olarak ciltte bozulmalar meydana gelir. Kedinin cildi çekilip bırakıldığında yerine hemen geri dönmesi gerekir. Dehidrasyon olduğunda ise cilt çekildiğinde oluşan "çadır" benzeri şekli korur. Bu görünüm hücrelerde aşırı miktarda susuzluğa işaret eder. Çok ciddi bir durumdur ve kedi bu esnada oldukça hasta hisseder. Ayrıca vücuttan henüz atılmamış olan atıklar kedinin daha hasta hissetmesine neden olur. Kısa süre sonra da kusma ve iştah kaybı ortaya çıkar. Hastalık nedeniyle beslenmeyi bırakan kedilerde ise aşırı hızlı bir şekilde kilo kaybı kendini gösterir. Kilo kaybı, böbrek rahatsızlığı olan kedilerde eninde sonunda görülen bir durumdur. Son olarak renal amiloidoz nedeniyle apendikslerde şişme görülür. Amiloidoz ile böbreğin filtreleme sistemi tıkanır ve idrara protein kaçağı meydana gelir. Protein, kan damarlarında sıvı tutulmasına yardımcı olur. Kanda protein seviyelerinin düşmesi patilerde, lenf sisteminde sıvı birikimine neden olur. Bunun sonucunda da lenfödem görülür.

Kedilerde Renal Amiloidoz Nedenleri Nelerdir?

Bazı tür kedilerde renal amiloidoz diğerlerine göre daha sık görülür. Ancak bu hastalığın tam olarak neden meydana geldiği henüz bilinmemektedir. Habeş ya da Siyam gibi doğu ırkı kedilerde amiloid yatkınlığı çok daha fazladır. Üstelik bu rahatsızlıklar için genetik yatkınlıkları da bulunur. Bunun dışında kronik böbrek enfeksiyonları ya da böbrek kanseri gibi hastalıklar sonucu ortaya çıkan kronik enflamasyon kedilerde renal amiloidoz rahatsızlığına neden olabilmektedir.

Kedilerde Renal Amiloidoz Tanısı Nasıl Konur?

Renal amiloidoz olan kedilerin böbreklerinde genellikle şekil bozuklukları ya da küçülmeler gözlemlenir. Ancak bazı kedilerde böbrek boyutlarında herhangi bir değişiklik meydana gelmez. Bu nedenle renal amiloidoz tanısı koymak oldukça zordur. Fiziksel muayenenin yanı sıra röntgen ve ultrason gibi ek görüntüleme yöntemlerinden yararlanarak tanı konabilir. Kırmızı ve beyaz kan hücrelerinin seviyelerine bakılması da tanı koymada yardımcı olabilecek tetkikler arasında yer alır. Ayrıca idrar konsantrasyonunu kontrol etmek ve idrar içerisindeki protein seviyelerini ölçmek için idrar testleri veteriner hekim tarafından gerçekleştirilebilir. Ayırıcı tanı ile tam bir tanı konması için böbrekten biyopsi alınması ve mikroskop altında incelenmesi gerekir.

Kedilerde Renal Amiloidoz Tedavisi Nasıldır?

Renal amiloidoz rahatsızlığı kediler arasında oldukça nadir görülen bir rahatsızlıktır. Ancak ne yazık ki herhangi bir tedavisi bulunmamaktadır. Hastalığın semptomlarını kontrol altına almaya çalışmak hayat kalitesini arttırabilir ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir. Ancak renal amiloidoz olan kedilerde tamamen bir iyileşme ya da rahatsızlığı durdurma gibi bir seçenek bulunmamaktadır. Semptomların iyileştirilmesi için sıvı gıdalar, beslenme alışkanlıklarında değişiklikler ya da ilaç kullanımı gerekebilir. Bu çözüm yöntemleri kusma, ishal, ağrı yönetimi ya da hipertansiyon gibi ikinci rahatsızlıkları gidermek için değişiklik gösterebilir.

Renal Amiloidoz Nasıl Engellenir?

Habeş ya da Siyam gibi renal amiloidoz rahatsızlığına yatkınlığı bilinen ırklara mensup kedilerin düzenli olarak takip edilmesi gerekir. Her ne kadar bu rahatsızlığın kaynağı tam olarak belli olmasa da renal amiloidozun erken evrelerinde keşfedilmesi ile yayılması yavaşlatılabilir. Beslenme alışkanlıklarında değişiklik ve ilaç kullanımı ile bu süreç kontrol altına alınarak kedilerin yaşam kalitesi korunabilir. Genç kediler için yıllık, yaşlı kediler için yılda iki defa kan testi yaptırmak böbrek sağlığını yakından takip etmeyi sağlar. Bu şekilde kedilerde renal amiloidoz olsa dahi erken teşhis ile kontrol altına alınabilir.