Kedilerde Pandora Sendromu Nedir?

Kedinin tuvalet ihtiyacı için tuvaleti dışında bir yeri kullanması evdeki herkesin endişelenmesine yol açar. Kedinin bu davranışına neden olan problemi belirlerken aynı zamanda tuvalete sık sık gitme, kanlı idrar ya da alışılmışın dışında miyavlama gibi meydana gelen değişiklikleri de takip etmek gerekmektedir. Bazı kedilerde bölgesini işaretleme ile yanlış yere tuvaletini yapma karıştırılabilmektedir. Ancak kedi için ikisi arasında çok büyük fark vardır. Kediler genellikle diğer kedilere bölgelerini belirtmek ya da çiftleşme isteklerini göstermek için işaretleme yaparlar. Bu durum özellikle birden fazla kedinin olduğu evlerde daha sık görülmektedir. Evdeki kediler kapı, cam ya da sık sık kullanılan mobilya gibi dikey yüzeylere işaretlerini bırakırlar. 

Diğer taraftan tuvaleti kullanmaktan kaçınmak ise çok farklı bir davranıştır. Zeminde aşırı miktarda idrar olması bölge işaretlemeyi değil tuvaleti kullanmaktan kaçınmayı gösterir ve bu durum evde birden fazla kedinin olmasıyla da ilgili değildir. Tuvaletini kullanmak yerine farklı yerleri tercih eden kediler genellikle tuvalet paspası ya da yastık gibi çok yumuşak yüzeyleri veya lavabo ya da küvet gibi sert yüzeyleri tercih ederler. Kedilerin bu davranışının birçok nedeni bulunabilmektedir. Bunlardan bir tanesi de Pandora sendromudur. 

Pandora Sendromu Nedir?

Kedilerde anormal idrara çıkma ile ilgili klinik bulgular eskiden kedi alt idrar yolu enfeksiyonu olarak değerlendirilirdi. Kedi alt idrar yolu enfeksiyonu nedenleri arasında idrar yolları enfeksiyonu, mesane taşı ya da mesane kristali yer almaktadır. Ancak rahatsızlığın neden meydana geldiği anlaşılmadığında da bu sağlık sorunu “felin idiyopatik sistitis” olarak adlandırılır. Diğer taraftan bu eleyici tanı değildir. Kedilerde sistit ancak tüm diğer yaygın ve bilinen sebepler elendikten sonra değerlendirilmektedir. Bu rahatsızlık da daha önceleri idiyopatik alt idrar yolları enfeksiyonu olarak adlandırılmıştır. Yapılan araştırmalara göre bu rahatsızlık kadınlardaki interstisyel sistite oldukça benzemektedir. 

Kedilerde nedeni bilinmeyen sistit olarak ifade edilen bu duruma Pandora sendromu adı da verilir. Çünkü durumun altına yatan nedenler aslında çok farklı organ sistemlerindeki anormalliklere işaret edebilir. Rahatsızlığın gelişimine neden olan çevresel stres faktörlerinin etkilerini de fazladır. Kediler merkezi stres yanıt sistemini uyaran unsurlara bir yanıt olarak genellikle pandora sendromu belirtilerinde artış ya da azalış yaşarlar. 

Pandora Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Kedilerde intersitisyel sistit çok farklı belirtilere neden olabilmektedir. Bunların en başında ise tuvalet dışında bir yere tuvaletini yapma gelir. Ayrıca kediler daha fazla tuvalete gitmeye başlarlar. Bunun en büyük nedeni ise idrarın küçük miktarlarda sık sık yapma ihtiyacı duymalarıdır.

Bunlarla beraber idrarda kan, genital bölgenin aşırı yalanması, idrar yaparken ağlar gibi miyavlama, yorgunluk, iştah kaybı, kusma ve ishal gibi belirtiler de görülebilmektedir. Ayrıca pandora sendromu olan kediler genellikle sosyal etkileşimden kaçınmayı tercih eder ve koltuk altı gibi gözden uzakta yerlere saklanırlar. 

Kedilerde üretra tamamen tıkandığın zaman çok az idrara çıkarlar ya da hiç çıkamazlar. Bununla beraber pandora sendromu olan kediler tuvaletini yaparken aşırı miktarda ağlar. İdrara çıkarken ağlamanın görüldüğü durumlarda genellikle diğer belirtiler de kendini göstermektedir. 

Pandora Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Aslında kedilerde intersitisyel sistin nedeni tam olarak bilinememektedir. Bununla beraber tanının konulması için bazı diğer durumların elenmesi gerekmektedir. Bu nedenle ilk olarak mesane taşı, üretral blokaj, mesane enfeksiyonları, mesanedeki kasları ve sinirleri etkileyen nörolojik bozukluklar, anatomik anormallikler ve idrar yolları tümörleri gibi hastalıklar kontrol edilmelidir. Anormal idrara çıkmanın tüm genel ve yaygın nedenleri elendikten sonra kedilere intersitisyel sistit tanısı konabilmektedir. 

Pandora Sendromu Tanısı Nasıl Konur?

Ayırıcı tanının yapılabilmesi için birçok farklı testin ve tahlilin yapılması gerekmektedir. Tanı koyma işleminde ilk olarak veteriner hekim kedinin sağlık geçmişini detaylı bir şekilde öğrenir. Özellikle yakın zamanda yaşam alanında ya da beslenmede meydana gelen değişiklikler kedilerde strese neden olabilmektedir. Kan değerleri için tam kan sayımı tanı için gerekli tahlillerden birisidir. Ayrıca tam idrar tahlili, idrar kültürü ile antibiyotik hassasiyet testi, karın bölgesinin röntgen ya da ultrason gibi gelişmiş yöntemler ile görüntülenmesi, mesane biyopsisi, sistoskopi ya da endoskopik inceleme gibi farklı tanı ve testlerden yararlanılarak tam tanı konabilmektedir. 

Kedilerde Sistit Tedavisi

Kedilerde sistit tedavisi için en etkili yöntem klinik belirtilere neden olan stres kaynaklarını ortadan kaldırmaktadır. Genellikle anksiyete ilaçları bu konuda önemli ölçüde yardımcı olmaktadır. Bununla beraber kedinin çevresinde strese neden olabilecek eşyaları kaldırmak gerekmektedir. Kedilerin stres olmamaları ve strese bağlı pandora sendromu yaşamaması için mama ve su kabının temiz olması gerekir. Kuru mama yiyen kedilerde sürekli olarak mama kabını kullanmak yerine puzzle besleyiciler gibi farklı seçenekleri kullanmak da onun hem iç güdülerini hem de beynini uyarır, bu sayede stresi azaltmak mümkün olabilir. Ayrıca günlük dinlenme, beslenme ve oynama rutini oluşturulması da stresi azaltmaya yardımcı olmaktadır. Kedilere koyulan kurallarda kararlı olmak ve yaptığı bir davranışa bir gün izin verirken ertesi gün aynı davranışa kızmak onların üzerinde stres yaratabilmektedir.

Kedinin günlük rutininde yapılacak değişiklikleri yavaş yavaş birkaç güne yayarak yapmak gerekir. Birden fazla kedinin olduğu evde kediler arasındaki rekabeti azaltmak, kedilerin sağlığı açısından son derece önemlidir. Her kedi için yeterli miktarda su, mama ve temiz kum olması onların yaşadığı stresin azalmasını sağlar. 

Pandora sendromu kediler için ağrılı bir süreçtir ve nöbetlerin görüldüğü durumlarda ağrı kesiciler kullanılmalıdır. Spazm önleyici ilaçlar üretral spazmların önlenmesi için kullanılabilmektedir. Kedilerde sistit tedavisi için mama değişikliği de veteriner hekim tarafından önerilebilmektedir. Özellikle kedilerin çok sevdiği yaş mamaların daha sık tercih edilmesi onların yaşadığı stres seviyesini düşürmeye yardımcı olabilmektedir. 

Pandora sendromunun tekrarlaması oldukça yaygın görülen bir durumdur. Medikal tedavi ile atakların sayısı azaltılabilir, belirtiler iyileştirilebilir ve kedinin daha rahat hissetmesi sağlanabilmektedir..