Kedilerde Nörolojik Bozukluklar

Tıpkı insanlarda olduğu gibi kedilerde de nörolojik bozukluklar görülebilmektedir. Kedilerin merkezi sinir sistemi insanlara benzer bir şekilde vücuda karmaşık sinir ağları aracılığıyla mesaj gönderir. Kedilerde beyin sinyalleri omuriliğe gönderir, omuriliğe gelen sinyallere organlara ve kaslara iletilir. Vücuttaki bir sorun bu sinyalleri etkilediğinde çeşitli problemler ortaya çıkar. Bazı nörolojik bozukluklar tedavi edilebilir ya da ilaçlar ile kontrol altına alınabilir. Bazı nörolojik bozukluklar için ise cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Bu yazımızda kedilerde nörolojik bozukluklar hakkında merak edilen soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.

Kedilerde Nörolojik Bozukluk Ne Anlama Gelir?

Nörolojik bozukluk aslında kedilerin sinir sisteminin rahatsızlanmasından kaynaklanır. Problemin beyinde olduğu durumlarda nöbet geçirme gibi olaylar meydana gelebilir. Diğer taraftan omurilikte meydan gelen bir enfeksiyon sonucunda yürüyüş ya da uzuvlarda fonksiyon bozukluğu veya tamamen felç gibi durumlar ortaya çıkabilir. Sinirlerde meydana gelebilecek rahatsızlıklar yüz, ağız, ayaklar ya da patiler gibi vücudun herhangi bir yerinde işlev bozukluklarına neden olabilir. Sinir sisteminde meydana gelen rahatsızlıklar özellikle vücudun denge, konuşma, yeme ve dışkılama fonksiyonlarını etkiler.

Kedilerde Nörolojik Bozuklukların Belirtileri

Kedilerde nörolojik hastalıklar çok geniş bir yelpaze de görülebilmektedir. Burada önemli olan nokta lezyonun merkezi ve nedenidir. Kediler başları döndüğünde, dengesiz hissettiklerine ya da depresif olduklarında yaşadıkları bu olumsuzlukları ifade edemezler. Ancak kedilerin hareketlerine bakarak bu belirtileri görmek son derece önemlidir.

Kedilerde en belirgin nörolojik bozukluk belirtileri arasında;

• Nöbet,
• Ani körlük,
• Yürüyememe ya da sarsak yürüme
• Yüzde ya da uzuvlarda kısmi felç bariz bir şekilde fark edilebilen belirtiler arasında yer alır.

Bir kedinin yönünü şaşırmış ya da kafa karışıklığı yaşamış gibi gözükmesi, gözlerini çok hızlı hareket ettirmesi, başını sallaması ya da yürürken daireler çizmesi de ciddi bir rahatsızlığın belirtileri olabilir. Fark edilmesi daha zor olan belirtiler arasında kas seğirmesi, titreme yer alır. Daha zor fark edilen belirtilerin anlaşılabilmesi için kedinin gözlemlemesi ve günlük rutinde kedi ile zaman geçirilmesi çok önemlidir. Bahsettiğimiz bu belirtiler fark edildiğinde vakit kaybetmeden muayene için veteriner hekime başvurmak gerekir.

Nörolojik Bozuklukların Tanısı Nasıl Konur?

Kedilerde sinir sistemi hastalıkları tanısı koyabilmek için tam bir nörolojik değerlendirme gerekir. Bunun için ilk olarak veteriner hekim kedinin hastalık geçmişiyle ilgili çeşitli sorular sorar. Sonrasında ise kapsamlı bir fiziksel inceleme yapar. Fiziksel muayene kapsamında kedinin reflekslerini kontrol etme, gözlerini muayene etme ve ağrı değerlendirmesi yer alır. Fiziksel muayenenin sonunda çeşitli laboratuvar testleri de yapılabilir. Tam kan sayımı, kan testi ya da idrar testi nörolojik hastalıklara teşhis koymak için yapılan testlerden bazılarıdır. Kedilerde hipertroid bir nörolojik hastalık gibi de ortaya çıkabilmektedir. Bunun elenmesi için tiroit testine başvurulmaktadır. Uzuv ve omurilik röntgenleri bir travma ya da büyük bir tümör şüphesini kontrol etmek için çekilir. Bu kontroller sonucunda hâlâ bir karara varılamadığında ise MR ya da bilgisayarlı tomografi gibi gelişmiş görüntüleme yöntemleri ile tümörler, enflamasyonlar ve diğer anomaliler kontrol edilir.

Kedilerde Yaygın Görülen Nörolojik Bozukluklar

Kedilerde farklı nörolojik bozukluklar görülebilir. Çeşitli hastalıklara, travmaya, yaşlanmaya bağlı nörolojik bozuklukların yanı sıra doğuştan meydana gelen bozukluklar da kedilerde görülebilir.

Neoplastik Hastalıklar

Kedilerde nörolojik rahatsızlıklar arasında en sık rastlanılanı neoplastik hastalıklardır. Neoplastik hastalıklar arasında en çok görüleni de menenjiyomdur. Menenjiyom kedinin beyin zarındaki koruyucu zarda meydana gelen tümördür. Bu tümörler genellikle yaşlı kedilerde ortaya çıkar. Genellikle iyi huylu olan menenjiyomların büyümeye devam etmesi ile beyinde baskı meydana gelir ve bunun sonucunda hasar oluşur. Kedilerdeki beyin tümörlerinin yaklaşık %75’i menenjiyomdur. Neyse ki bu tümörler tedavi edilebilirdir. Kedilerde meydana gelen menenjiyom cerrahi müdahale ile başarılı bir şekilde çıkarılır. Hatta operasyonun başarısına bağlı olarak bazı durumlarda ek terapi uygulanmasına gerek kalmaz ve kediler yıllarca rahat bir şekilde yaşamaya devam edebilir. Ancak benzer söylemler bir diğer beyin tümörü türü olan glioma için söylemek mümkün değildir. Glioma beynin daha derinlerinde ve genellikle cerrahi müdahale ile ulaşmanın zor olduğu yerlerde gelişir.

Epilepsi

Epilepsi kedinin beyin korteksindeki sinir sinyallerinin elektriksel olarak iletiminde meydana gelen kusurlar sonucu ortaya çıkar. Beyin korteksi beynin düşünce, hafıza, duyum ve istemli kas hareketlerinden sorumludur. Epilepsi baş yaralanmalarına, metabolik düzensizliklere ya da tümörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Görece en sık rastlananı idiyopatik epilepsidir. İdiyopatik epilepsiden etkilenen bir kedinin yaşadığı şiddetli nöbetlerin belirgin bir nedeni bulunmaz. İdiyopatik epilepsiye sahip kediler diğer her açıdan normaldir. Ayrıca bu sağlık sorunu çeşitli ilaçlar ile kontrol altına alınabilir.

Doğuştan Nörolojik Bozukluklar

Doğuştan meydana gelen bozukluklar sık olarak beynin, kasların koordinasyonundan sorumlu olan beyincik bölgesini etkiler. Bazı yavru kediler gençlik hastalığı enfeksiyonu ile doğarlar ve anında koordinasyon eksikliği göstermeye başlarlar. Gençlik hastalığı enfeksiyonuna bağlı koordinasyon eksikliğinin bir tedavisi yoktur ancak bu nörolojik bozukluk ile doğan yavru kediler uzun yıllar boyunca yaşayabilirler. Doğuştan gelen bir diğer rahatsızlık ise kafatası içerisinde çok fazla sıvının birikmesi sonucu beynin baskı altında kalmasıyla ortaya çıkan hidrosefalidir. Bu bozukluk kafatasındaki aşırı miktarda sıvının şant takılarak vücuda dağıtılması ve sonrasında vücuttan atılmasını sağlayan bir ile tedavi edilebilmektedir.

Enfeksiyona Bağlı Nörolojik Bozukluklar

Kedi enfeksiyöz peritonitisi enfeksiyonu bazı durumlarda kedilerde nörolojik bozukluklara neden olabilmektedir. Bu rahatsızlığın kesin tedavisi bulunmamaktadır. Enfeksiyöz peritonitisine bağlı orta ve iç kulaklarda meydana gelen bakteriyel enfeksiyonlar beyne sızarak nörolojik bozukluklara neden olabilir. Bu nedenle kedilerde enfeksiyonların takip edilmesi büyük bir öneme sahiptir. Enfeksiyonun erken safhalarında fark edilmesi tedavi şansını önemli ölçüde arttırmaktadır.

Travmaya Bağlı Nörolojik Bozukluklar

Kedilerde nörolojik rahatsızlıklara sebebiyet verebilecek bir diğer faktör de travma ve yaşlanmadır. Kafa travması geçiren kedilerde nörolojik bozukluklar meydana gelebilir. Bu durumda genel olarak dışkılamada problemler yaşanmaktadır.

Yaşlanmaya Bağlı Nörolojik Bozukluklar

Yaş ile ilişkili nörolojik problemlere çok sık rastlanmaz. Ancak nadiren de olsa görülebilecekler bunlardan bir tanesi progresif dejeneratif bozukluktur. Yaşlı kedilerde bu bozukluk beyin hücrelerinin ölmesine neden olur. Genellikle yaşlı insanlardaki Alzheimer hastalığına oldukça benzer bir hastalıktır.