Kedilerde Mesane Taşları

Kedilerde mesane taşları ürolit olarak da bilinen çeşitli mineral, kristal ve organik madde oluşumları olarak ifade edilebilir. Bir kedi ile yaşayan her insan mutlaka kedilerde bu tür sorunların yaygın olabildiğine dair bilgiye sahiptir. Önemli olan kedilerde mesane taşı oluşumunun nedenlerini, belirtilerini ve tedavi yöntemlerini bilerek sürece karşı doğru bir yaklaşım sergilemektir. Kedilerde idrar taşı olarak da adlandırılan bu oluşumlar çeşitli komplikasyonlara neden olarak sağlık sorunlarını gündeme getirir. Tedavi edilmediği takdirde kedilerin hayati tehlike yaşamasına neden olabilecek bu oluşumların erken teşhis edilmesi çok önemlidir.

Mesane Taşı Nedir?

Mesane taşları idrar kesesinde gelişen ve taş, kaya gibi bir yapıya sahip olan mineral oluşumlardır. İdrarda doğal olarak bulunan mineraller küçük kristaller oluşturacak şekilde bir araya gelebilir. Kristallerin bir araya gelmesi sonucunda ise mesane taşı, idrar taşı ya da ürolit olarak bilinen yapılar ortaya çıkar. Mesane taşları böbrek, üreter, mesane ve üretra gibi üriner sistemin farklı noktalarında bulunabilirler. Tek bir adet büyük taş formunda görülebileceği gibi kum benzeri küçük parçalardan da oluşabilirler. Genellikle büyük ve küçük parçalar bir arada görülür. Mesane taşları bölgede çeşitli sağlık sorunlarına ve iltihaplanmaya neden olur.

Kedilerde Mesane Taşı Neden Olur?

Kedilerde mesane taşı oluşumu nedenleri farklılık göstermektedir. Bu nedenle bir kedide mesane taşı oluşum nedenini başka bir kediye uyarlamak ve önemleri de bu bilgi dahilinde almamak gerekir. Kedilerin vücudunda doğal olarak mineraller vardır. Kedilerin üriner sistemi mineralleri uygun şekilde işleyemediği takdirde kristalleşme adı verilen durum gerçekleşir. Kristallerin yapısı keskin kenarlıdır. Bu özellikleri mesane dokusunu tahriş ederler ve bölgede mukus üretimi artar. Kristaller ile birleşen mukus zamanla sertleşir. Sertleşme sonucunda taş veya kaya benzeri yapılar ortaya çıkar. Kedilerde mesane taşları;

• Yanlış, eksik veya aşırı beslenme,
• İdrar yolu enfeksiyonları ve iltihaplanması
• İdrar pH dengesinde bozulma,
• Dehidrasyon,
• Yanlış takviye kullanımı,
• İdrar oluşumunda etkisi olan ilaç kullanımı,
• Konjentinal karaciğer hastalıkları,
• Irksal yatkınlık gibi sebeplere bağlı olarak ortaya çıkabilir.

Kedilerde mesane taşı oluşumunun yaşa bağlı olduğu ve özellikle de ileri yaşlarda görüldüğü düşünülse de bu taşlar genellikle 5 ila 14 yaş aralığında görülmeye başlar. Kedilerde ilerleyen yaşa bağlı olarak kalsiyum oksalat taşlarının görülme riski artmaktadır. Bunun yanı sıra kısırlaştırılmış erkek kedilerde taş oluşumunun daha yüksek olduğu düşüncesi ile ilgili araştırmalar yapılmaktadır. Fazla kilolu, kısırlaştırılmış, ileri yaştaki erkek kedilerde taş oluşum riski daha fazladır. İran, Siyam, Birmanya ve Himalaya ırklarında taş oluşum riskinin yüksek olduğu düşüncesi yaygın olsa da bu bilginin kesinleşmesine yardımcı olacak araştırmalar henüz tamamlanmadığı için net bir söylem geliştirmek doğru değildir.

Kedilerde Mesane Taşı Belirtileri Nelerdir?

Kedilerin herhangi bir sağlık sorunu olduğunu anlamak kolay değildir. Vahşi doğaları sebebiyle kedilerin hasta olduklarını dışarıya göstermeleri onlar için net bir güçsüzlük ifadesidir ve hiçbir kedi vahşi doğada zayıflık göstermek istemez. Kedilerin diğer evcil hayvanlara kıyasla daha yalnız canlılar olduklarını ve bir sağlık sorunu yaşasalar da çok belli etmeyeceklerini unutmamak gerekir. Kedilerde idrar taşı olduğunu anlamak için onları iyi gözlemlemek gerekir.

Kedilerde mesane taşı oluşumuna işaret edebilecek belirtiler;

• İdrar yaparken zorlanma,
• Sık sık idrara çıkma,
• Genital bölgeyi sık yalama ve temizleme,
• İdrarda kan,
• Kronikleşmiş idrar yolu enfeksiyonları,
• Kedi tuvaleti dışında farklı yerlere idrar yapma,
• İdrar yolu tıkanıklığı,
• İdrar püskürtme olarak ifade edilebilir.

Kedilerde idrar kesesi taşı olarak da ifade edilen bu oluşumlar mesane duvarına sürtünerek bölgenin tahriş olmasına neden olur. Tahriş sonucunda kanama meydana gelmesi muhtemeldir. Bunun yanı sıra mesane duvarlarının veya üretranın iltihaplanması, şişmesi ve gerilmesi gibi durumlar meydana gelebilir. Kedilerde mesane taşına bağlı tam veya kısmi tıkanma meydana gelmesi acil durum olarak değerlendirilmelidir. Bu durum sonucunda hem karın bölgesinde çok fazla basınç meydana gelir ve bu oldukça ağrılı bir durumdur. Hem de tıkanıklık kedinin yaşamını tehdit eden komplikasyonları beraberinde getirir.

Kedilerde Mesane Taşı Teşhisi Nasıl Yapılır?

Kedilerde mesane taşı belirtilerinden yukarıda bahsetmiştik. Ancak bu belirtiler mesanede iltihap oluşumunda da ortaya çıkabilir. Bu nedenle kedilerde mesane taşı teşhisinin veteriner hekimler tarafından yapılması gerekir. Mesane taşı belirtilerini gözlemlemeye başladığınız zaman mutlaka bir veteriner hekime danışmanız gerekir. Erken teşhis tedavinin daha kolay ve konforlu planlanmasına yardımcı olacaktır.

Kedilerde mesane taşı teşhisinde;

• Fiziksel muayene,
• Ultrason,
• Röntgen
• Kontraslı radyografik inceleme gibi teknikler kullanılabilir.

Kedilerde Mesane Taşı Tedavisi

Kedilerde mesane taşı tedavisinde yaygın olarak kullanılan iki uygulama vardır. Kistotomi olarak adlandırılan cerrahi müdahale bu sorunun en hızlı çözümüdür. Mesanenin açılıp taşların çıkarılması esasında yapılan bu operasyon sonucunda mesane taşları temizlenmiş olur. Operasyon sonrası iyileşme sürecinin konforlu olması ve mesane taşlarının kedi üzerindeki etkilerinin yok edilmesi ile kediler normal yaşantılarına kolayca dönerler. Tam üretral tıkanıklık olması durumunda mutlaka kistotomi gereklidir ancak bazı durumlarda kateter ile tıkanıklık geçirilebilir. Başka bir teknik ise litotripsi ile mesane taşlarının parçalanmasıdır. Bu yöntemlerden hangisinin tercih edileceği ise mesane taşlarının yapısına, miktarına ve kedinin genel sağlık durumuna göre belirlenir.

Mesane taşlarının önlenmesi için ve taşların eritilmesi için tercih edilen bir diğer uygulamada özel diyettir. Ancak diyetler her tipte taş oluşumu için uygun olmamakla birlikte bir taşın çözünmesi için birkaç ay gerekebilir. Bunun anlamı taşın çözünme sürecinde kedinin semptomlarının devam edeceğidir. Bir diğer deyişle mesane taşlarının neden olduğu üretral obstrüksiyon riski bu dönemde devam eder ve hayati tehlike de bununla birlikte devam etmiş olur.

Kedilerde Mesane Taşı Önlenebilir mi?

Kedilerde mesane taşının önlenebilmesi mümkündür. Bunun için düzenli veteriner hekim kontrollerinde idrar numunesinin alınması, mesane ultrasonuna bakılması gerekir. Bu tetkikler düzenli yapıldığı takdirde taşlaşma ihtimali ortaya çıktığı anda müdahale edilmesi mümkün olur.