Kedilerde Kornea Ülseri: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
25.08.2021 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kedilerde kornea ülseri yaygın görülen bir sağlık sorunu olarak bilinmektedir. Kornea ülseri teşhis edilmezse ya da hastalığın tedavisi tamamlanmazsa kedinin rahatsız hissetmesine ve nihayetinde de görme kaybı yaşamasına neden olur. Kornea canlıların sağlıklı bir şekilde görebilmesi için oldukça önemi olan bir yapıdır. Kedilerde kornea ülserini net bir şekilde anlayabilmek için bu zarın işleyişini ve yapısını bilmek gerekir. Bu yazımızda kedilerde kornea ülseri nedir? sorusunun yanı sıra bu sağlık sorununun belirtilerin ve tedavi yöntemlerinden bahsedeceğiz.
Kedilerde Kornea Yapısı ve Kornea Ülseri
Kornea göz küresinin yüzeyini oluşturan şeffaf yapıda parlak bir zardır. Kornea dört katmandan oluşur ve korneayı oluşturan tüm katmanlar şeffaftır. Korneanın en dış kısmındaki tabaka epiteldir. Epitelin altında bazal membran olarak adlandırılan bir yapıdır. 3. katmana ise stroma adı verilmektedir. Bu tabaka korneanın ana destek tabakasıdır. En altta ise descement adı verilen başka bir zar daha vardır. Kornea aşınması olarak adlandırılan durum ilk tabaka olan epitelin birkaç katmanının zarar görmesidir. Kornea ülseri ise aşınmanın stromaya yani ikinci tabakaya doğru ilerlemesidir. Bu durum fark edilmez ve tedavi edilmezse kornea ülseri olarak adlandırılan durum descement tabakasına ilerler ve descemetosel olarak adlandırılan durum meydana gelir. Descemetosel oldukça ciddidir, bu durumun ortaya çıkması halinde descement zarının yırtılması gündeme gelir. Bu zarın yırtılması halinde göz küresinin içerisindeki sıvı dışarı sızar, gözün yapısı bozulur ve geri döndürülemez hasar meydana gelir.
Kornea Ülseri Çeşitleri
Kornea ülserinin 3 kategoride incelemek mümkündür. Yüzeysel ülser, derin ülser ve descemetosel olarak adlandırılan 3 türün farklı belirtileri ve sonuçları olabilmektedir. Yüzeysel ülser sadece epitel tabakasını etkiler. Derin ülserler epiteli ve bazal membranı aşarak stromaya doğru ilerler. Descemetoseller ise descement zarını etkiler ve gözün çökmesine neden olabilirler.
Kornea Ülserinin Nedenleri
Kedilerde kornea ülseri birkaç nedene bağlı olarak meydana gelebilir. Bu durumun ortaya çıkmasının en yaygın nedeni travmadır. Kedinin gözünü pürüzlü bir yüzeye sürtmesi, tırmalanma, keskin veya sivri bir cismin kornea ile teması, kimyasal madde teması gibi travmaya bağlı olarak kornea ülseri meydana gelebilir. Bunun yanında bakteriyel ya da viral enfeksiyonlar ile bazı hastalıklar da kedilerde kornea ülserinin meydana gelmesine neden olabilir. Kedilerde nadir görülen epitel distrofisi, manx stromal distrofisi, keratokonjenktivt sicca, cushing hastalığı, diyabet gibi sağlık sorunları da kornea ülserine neden olabilir.
Kedilerde Kornea Ülserinin Belirtileri
Kornea ülseri oldukça ağrılı olması ile bilinir. Bu nedenle kedinin gözüne sık sık temas etmesi durumun en yaygın belirtisi olarak kabul edilir. Kedinin gözüne sürekli patisini götürmesi, gözünü halı, mobilya, ayakkabı gibi eşyalara sürtmesi kornea ülserinin yaygın belirtileri arasında yer alır. Ağrı dışında farklı belirtilerin olduğu da unutulmamalıdır.
- Işığa karşı hassasiyet,
- Şaşılık,
- Kornea iltihabı sebebiyle gözün kızarması,
- Korneanın bulutsu bir görünüme sahip olması,
- Gözde akıntı,
- Kedinin gözlerini kısması gibi belirtiler de kornea ülserine işaret eder.
Kedilerde Kornea Ülseri Teşhisi
Kedinizde kornea ülseri olduğuna dair şüpheleriniz varsa mutlaka bir veteriner hekim kontrolüne gidilmesi gerekir. Kornea şeffaf bir yapıya sahip olduğu için gözlem yapabilmek ve teşhis koyabilmek adına özel bir boya yardımı ile gözün incelenmesi gerekir. Floresan boya içeren damlalar sayesinde kornea ülseri rahatlıkla teşhis edilebilir. Bu boyalar ülserli dokuya bağlanarak yeşil bir renk alacağından teşhis kolaylıkla konulabilir. Sonrasında ise kornea ülserinin fasiyal sinir hasarına neden olup olmadığının anlaşılması için inceleme yapılması da gerekmektedir. Elbette bu teşhisler yapılırken kornea ülserine neden olan durumun anlaşılması da çok önemlidir. Travmaya bağlı meydana gelen bir ülser durumunda tedavi direkt olarak ülsere odaklanırken, altta yatan başka bir sağlık sorunu söz konusu olduğunda tedavinin amacı ve kapsamı da değişecektir. Kornea ülserinin erken dönemde teşhis edilmesi geri dönülmez hasarların engellenmesine yardımcı olur.
Kedilerde Kornea Ülseri Tedavisi
Kornea ülseri mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Ülserin ilerleme miktarına bağlı olarak tedavi planlaması yapılır. Eğer bakteriyel ya da viral enfeksiyon sebebiyle kornea ülseri meydana gelmişse durumun kontrol altına alınması için ilaç tedavisine başlanabilir. Kedilerde kornea iltihabının tedavisi ilaçla kolay bir şekilde yapılabilir.
Kornea ülseri ilerlediyse yani stromal tabakayı aştıysa kornea nakli, kontak lens, konjonktival flep ve gref, kornea dikilmesi gibi daha karmaşık tedavi yöntemleri gündeme gelebilir. Bu uygulamalar korneanın yapısına destek vermenin yanı sıra korneanın onarılmasına ve işlevini yerine getirmesine de yardımcı olur.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.