Kediler Neden İshal Olur? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
27.09.2021 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kedilerin sağlık durumu hakkında bilgi almak için dışkılarına bakmak etkili bir yöntemdir. Herhangi bir sağlık sorununu kolayca normalleştiren ve semptomlarını gizlemeyi başaran kedilerin dışkıları sağlık durumları hakkında çok fazla bilgi verebilir. Bu nedenle kedilerin tuvaletleri temizlenirken gözlem yapmak ve bir değişim olup olmadığını anlamak önemlidir. Bu yazımızda kedilerde ishal durumu, nedenleri ve tedavisi hakkında bilgiler bulabilirsiniz.
İshal Nedir?
İshal genellikle artan miktar ve sıklıktaki gevşek bağırsak hareketleri olarak ifade edilir. Besinlerin, elektrolitlerin ve suyun bağırsaktaki emiliminin azalması ile birlikte dışkının bağırsak içerisinden çok daha hızlı hareket etmesinin sonucunda ishal meydana gelir. İshal tek başına bir hastalık olarak ele alınmamalı bir sağlık sorununun belirtisi olarak gözlemlenmelidir. İshale neden olabilecek pek çok farklı durum vardır.
Kedilerde İshal Nasıl Anlaşılır?
Tuvalet eğitimi olan bir kedi aniden evde kazara tuvalet yapmaya başlarsa ve dışkısının kıvamı normalden daha yumuşaksa veya sıvıysa ishal net bir şekilde anlaşılır. Ancak kediler söz konusu sağlıkları olduğunda oldukça gizemli canlılar olduklarını kanıtlarlar. Kedi ishal olsa da tuvaletini kullanmaya devam edebilir bu durumda ishalin fark edilmesi daha zor olur. Kedilerde ishali anlamak için kedinin arka kısmındaki tüylere bakılabilir. İshal durumunda bu bölgede lekelenmeler meydana gelmesi olasıdır. Sağlıklı bir kedinin dışkısının nasıl olması gerektiği bellidir. Dışkı renginin koyu kahverengi olması ideal kabul edilir. Dışkının bir miktar kokması normal olsa da çok kötü kokmaması gerekir. Çok sert, çok yumuşak, peltemsi olmamalıdır.
Kedilerde İshal Olunca Ne Yapılır?
Kediler için ishal yaygın bir durumdur ve pek çok nedeni olabilir. Bazen ishal kısa süreli olur ve durum kendiliğinden düzelir. Bazı durumlarda ise ishal günlerce hatta haftalarca sürebilir ya da düzenli olarak başlayıp bitebilir. Bu noktada kedilerde ishal olunca ne yapmalı sorusunun cevabı kedilerde ishalin süresi ve meydana gelme sıklığına göre değişiklik gösterir. Kedilerde ishal belirli bir düzende süreklilik arz ediyorsa mutlaka altta yatan nedenin teşhisi ve tedavisi için veteriner hekime başvurulması gerekir. Kedilerde ishal ne kadar sürer? ya da kedilerde ishal kaç günde geçer? sorularının cevabı da yine ishalin nedenlerine göre farklılık gösterebilir. Eğer ishal durumunda dışkı siyah renkli ya da kanlı değilse, kedide ateş, kusma, halsizlik, iştahsızlık gibi farklı semptomlar yoksa bir süre ishalin geçmesi beklenebilir. Herhangi bir sağlık sorunu bulunmayan, yavruluk ya da yaşlılık döneminde olmayan kedilerde ishal 24 - 48 saat aralığında kediliğinden geçerse panik yapılmasına gerek yoktur. İshal tekrar etmeye başlarsa, kedi yavru ya da yaşlı ise, ishal 48 saatten uzun sürerse mutlaka veteriner hekime gidilmesi gerekir.
Kedi ishal olduğunda;
- Kedi çok genç ya da çok yaşlıysa,
- Dehidrasyon sebebiyle olumsuz etkilenebilecek mevcut sağlık sorunları varsa,
- Kedi ishal ile birlikte kusma, halsizlik, ağrı, ateş gibi farklı semptomlar gösteriyorsa,
- İshal çok sulu ise ve kedi çok sık tuvalete gidiyorsa,
- İshal kanlı, katranlı veya çok koyu renkliyse beklemeden veteriner hekime danışılması gerekir.
Kedilerde İshal Nedenleri?
Kedilerde ishalin pek çok farklı nedeni olduğu bilinmektedir. İshal tek başına bir sağlık sorunu olarak ele alınmaz, bir hastalığın klinik belirtisi olarak incelenir. Kedilerde ishalin yaygın nedenleri;
- Diyet değişimi,
- Gıda intoleransı,
- Gıda alerjisi,
- Kolit,
- Enflamatuar bağırsak hastalığı,
- Bağırsak parazitleri,
- Kanser,
- Hipertiroidizm olarak ifade edilebilir.
Kedilerde İshalin Nedeni Nasıl Belirlenir?
Kedilerde ishal nedeninin belirlenebilmesi için hem kedinin ayrıntılı tıbbi geçmişi hem de son dönemlerde yaşadığı değişimlerin doğru bir şekilde aktarılması gerekir. İshal ilk fark edildiğinde kedinin diyetinde bir değişim olup olmadığı sorusunun cevabının net verilmesi gerekir. Yeni bir mama, düzenli kullanılan mamanın yeni paketine geçilmesi, ilk kez verilen bir ödül maması gibi detayların mutlaka veterinere aktarılması gerekir. Beslenme odaklı değişimlerin yanı sıra tuvalet değişimlerine de bakılması gerekir. Kedi normalden daha sık tuvaletini kullanıyorsa hangi sıklıkta kullandığını belirlemek önemlidir. Dışkının rengi, kıvamı ve kokusu detaylı bir şekilde aktarılmalıdır. Veteriner hekim kedinin dışkısından bir örnek isteyeceğinden bunun da kliniğe giderken götürülmesi gerekebilir. Hafif ishal vakalarında detaylı tetkiklerden önce lifli bir diyete geçiş ile kedinin durumunun izlenmesi yaygın olarak tercih edilir. Gerekli görülmesi halinde parazit testi, endoskop muayenesi, röntgen, DNA testi, kan test, dışkı ve rektal sürüntü testleri ile ishalin nedeninin bulunması mümkündür.
Kedilerde İshal Tedavisi
Sağlıklı yetişkin kedilerde ishal durumunda spesifik olmayan bir tedavi yaklaşımı denenebilir. Gıda alerjisi, gıda intoleransı ve mama değişimi kedilerde sindirim sistemi sorunlarına ve buna bağlı olarak ishale neden olabilir. Bu ihtimalin elenmesi için lifli diyete geçiş yapılması gerekebilir. Bu durumda veteriner hekim 24 saat boyunca kedinin günlük rutininde tükettiği besinlerin kesilmesini, daha az miktarlarda kolay sindirilebilir mama tercih edilmesini isteyebilir. İshal devam ederken kedinin mutlaka su içtiğinden emin olunması gerekir. İshal normale dönmeye başladığında kedinin normal diyetine, ishal için sunulan mama ile karışımlar hazırlanarak kademeli bir şekilde dönülmesi mümkündür. Eğer bu değişimlere rağmen ishal devam ediyorsa ya da rutin bir tekrara başladıysa altta yatan nedenin bulunması öncelikli hale gelir. Yukarıda da bahsettiğimiz ishal nedenlerini belirleme yöntemlerine başvurularak detaylı bir inceleme yapılması gerekir. Bununla birlikte sıvı kaybının olumsuz etkilerinin ortadan kaldırılabilmesi için sıvı tedavisi uygulanması da çok önemlidir.
Kediler İshal Olduğunda Yapılmaması Gerekenler
Kediler ishal olduğunda insanlarda bağırsak florasını düzenlemesi için kullanılan yoğurt gibi besinlerin kesinlikle kedilere verilmemesi gerekir. Çünkü kediler yoğurt gibi süt ürünlerini doğru şekilde sindiremeyebilirler ve yoğurt tüketimi kedinin sorununun daha fazla artmasına neden olabilir. Veteriner hekime danışmadan ani bir beslenme ve mama değişimi de bu dönemde yapılmamalıdır. İshal önleyici ilaçların kedilerde veteriner hekimlere danışılmadan kullanılmaması da çok önemlidir.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.