Kedilerde Histoplazmoz

Kedilerde histaplazmoz kronik ve bulaşıcı olmayan bir mantar enfeksiyonudur. Toprakta yaşayan Histoplasma capsulatum. H. capsulatum mantarı enfeksiyona neden olmaktadır. Bu mantar dünyanın her yerinde bulunur ve hayvanları olduğu gibi insanları da enfekte edebilmektedir. Ancak hem kediler de hem de köpeklerde histoplazmoz oldukça nadir rastlanan bir enfeksiyondur. Enfeksiyona neden olan mantar sıcak ve nemli ortamlarda çoğalır ve özellikle kuş ya da yarasa dışkısı bulunan topraklarda görülür. 

Kedilere Histoplazmoz Nasıl Bulaşır?

Kediler, diğer hayvanlar ya da insanlar bu enfeksiyonu mantar sporlarını soluyarak kapar. Sporlar alt solunum yollarına yerleşerek çoğalmaya başlar ve sonucunda da bölgeyi enfekte eder. Sporlar ağızdan girdiğinde ise bağırsaklarda enfeksiyona yol açar. Mantar enfeksiyonu akciğerlerde ya da bağırsaklarda kalabilir; dolaşım sistemi veya lenfatik sistem üzerinden vücudun diğer bölgelerine sıçrayabilir. Bu durumda enfeksiyon tüm vücuda yayılır. Enfeksiyonun yayılmasıyla beraber lenf düğümlerinde, dalakta, karaciğerde, kemik iliğinde, gözlerde ya da ciltte mantarlara rastlanabilmektedir. 

Histoplazmoz genellikle dört yaşından küçük kedilerde görülse de tüm yaştan kediler bu enfeksiyondan etkilenebilmektedir. Bununla beraber ırk ayrımı da bulunmamaktadır ve tüm ırklardan kediler histoplazmoz kapabilir. Yüksek seviyede Histoplasma’ya maruz kalma hastalığın gelişme riskini arttırır. 

Histoplazmoz Belirtileri

Histoplazmoz belirtileri genellikle değişiklik gösterir. Bu hastalığa özgü bir belirti bulunmamaktadır. Kedilerde histoplazmoz hafif ateş, depresyon, iştah kaybı ve kilo kaybı gibi belirtilere yol açmaktadır. Ancak bu belirtiler aynı zamanda kedileri etkileyen diğer birçok hastalıkta da görülmektedir.

Enfeksiyonun akciğerleri etkilediği durumlarda nefes almada zorlanma ya da öksürük gibi belirtiler de ortaya çıkabilmektedir. Bağırsağın etkilendiği durumlarda ise sadece iştah ve kilo kaybı görülür. Enfeksiyonun vücudun geneline yayılması ile beraber karaciğerde, dalakta ve lenf düğümlerinde şişlikler meydana gelir. Nadir olarak boğazda ya da bağırsaklarda ülser, ciltte lezyonlar, gözde enfeksiyon ve eklemlerde meydana gelen enfeksiyona bağlı topallama gibi belirtiler de ortaya çıkabilir. 

Histoplazmoz Tanısı Nasıl Konur?

Bulunduğunuz bölgede histoplazmoz hastalıklarının artması ve kedinizde belirtilerin görülmesi histoplazmoz riskinin artmasına neden olur. Hastalığın belirtileri çok silik ve diğer hastalıklarla kolay karıştırılabilir olduğu için röntgen görüntülemesi, idrar ya da kan tahlili gibi yollarla tanı konulmaya çalışılmaktadır. Ancak bu testlerin sonuçları hastalığın tanısının konabilmesini sağlamaktadır. 

Mantar hücre duvarının bir bileşeninin kan ya da idrar üzerinde görünme olasılığı bulunduğu için bu testler kullanılır. Ancak bu testlerde bazı hata payları bulunmaktadır. Diğer mantar türleri ile çapraz reaksiyon görüleceği için histoplazmoz tanısı bu testler ile doğrulanamayabilir. Ayrıca enfeksiyonun sadece akciğerler gibi tek bir bölgeyle sınırlı kaldığı durumlarda test yanlış negatif çıkabilmektedir. 

Histoplazmozu tam anlamıyla teşhis etmek için sitoloji ya da histopatolojiden yararlanılmaktadır. Sitolojide hücrelerin mikroskobik incelemesi gerçekleştirilir. Açık bir yaradan akan veya bir nodül ya da lenf düğümünden alınan örnek kullanılarak sitoloji gerçekleştirilir. Sonuçların yetersiz olması durumunda ise histopatoloji için biyopsi yapılması gerekebilmektedir. 

Histoplazmoz Tedavisi

Histoplazmoz tedavi edilebilir bir hastalıktır ancak tüm kediler tedaviye aynı şekilde cevap vermeyebilir. Özellikle yeni geliştirilmiş olan anti-mantar ilaçlar kediler tarafından daha iyi tolere edilebilmektedir. Üstelik daha az yan etki görülmektedir. Histoplazmoz tedavisi birkaç aylık bir ilaç tedavisidir. Ortalama olarak tedavi 4 - 6 ay kadar sürmektedir. Tedavi sürecinde düzenli olarak kan tahlili yapılması ve akciğer filminin çekilmesi gerekir. 

Düzenli aralıklarla çekilen akciğer röntgeni hastalığın durumunun takip edilmesini sağlamaktadır. Sağlık durumu iyi olmayan ya da enfeksiyonun ileri seviyelere geldiği kedilerde hayatta kalma şansı düşüktür. Akciğer enfeksiyonu olan kedilerin iyileşme şansı, bağırsak enfeksiyonu olan kedilere göre daha yüksektir. Mantarın sinir sistemini istila etmesi durumunda tedavi daha zor olmaktadır. 

Histoplazmoz Bulaşıcı Değildir

Yapılan araştırmalara göre mantar vücuda girdikten sonra farklı bir forma bürünmektedir. Mantarın yeni formu diğer hayvanlara ya da insanlara bulaşmamaktadır. Ancak yine de hijyene dikkat etmek gerekmektedir. Özellikle ciltte meydana gelen lezyonların tedavisinde yaraya direkt olarak temas etmemek ve bakımını maske takarak yapmak gerekmektedir. Bununla beraber kedide histoplazmoz olması yaşadığı çevrede çok miktarda H. capsulatum mantarının olduğunun göstergesidir. Bu nedenle evde yaşayanlar da risk altındadır. Her ne kadar kediden bulaşmasa da topraktan bulaşma riski olduğu için evde yaşayanların muayene olması tavsiye edilmektedir. Kedinin histoplazmoz olması durumunda aşağıdaki özelliklerden en az birini taşıyan kişilerin mutlaka uzman hekime başvurması gerekmektedir.

• Bebek ya da küçük çocuklar
• Organ nakli olanlar 
• Kemoterapi hastaları
• HIV/AIDS hastaları
• İleri yaştakiler
• Bilinen bir bağışıklık sistemi hastalığı olan kişiler

Bu kişilerin kedinin aldığı kaynaktan enfeksiyon kapması durumunda ciddi sağlık problemleri ortaya çıkabilmektedir.