Kedilerde D Vitamini: Eksikliği ve Fazlalığı

D Vitamini vücutta kemiklerin sağlığı, kasların hareketliliği, sinir sisteminin çalışır halde olması ve bağışıklık sisteminin işler olmasını sağlayan mineral olan kalsiyumun emilmesi için gereklidir. Aşırı D vitamini ise zehirlenmeye yol açar. D vitamini mantar ve mayanın ürettiği D2 vitamini ve hayvanların ürettiği D3 vitamini olarak ikiye ayrılır. D2 vitaminine ergokalsiferol, D3 vitaminine ise kolekalsiferol adı verilir. Bu yazımızda kedilerde D vitamini eksikliği ve fazlalığı hakkında bilmeniz gerekenleri bulabilirsiniz.

Kedilerde D Vitamini Eksikliği

D vitaminin güneş ışığı vitamini olarak bilinmesinin sebebi, vücudun güneş ışığına maruz kaldığında doğal bir şekilde D vitamini sentezlemesidir. Kedilerde D vitamini kullanımı oldukça önemlidir. Kedilerin vücudu yeteri kadar D vitamini üretemediğinden sağlıklı olabilmeleri için beslenmesinde D vitamininin de yer alması gerekir. D vitamini kemik gelişiminde ve kalsiyum seviyesinin düzenlenmesinde önemli rol oynar. D vitamini bağırsakta kalsiyum emilimini, kalsiyumun kemik içine ve dışına olan hareketini, böbrekler tarafından atılan kalsiyum miktarını kontrol eder. 

Kasların ve sinirlerin düzgün bir şekilde çalışmaya devam edebilmek için D vitaminine ihtiyacı vardır. Kedilerde D vitamini oldukça önemli vitaminler arasında yer alır. Kedilerde D vitamini eksikliği durumunda konjestif kalp yetmezliği, diğer kalp rahatsızlıkları, kemik yumuşaması gibi bozukluklar ve kemik dokularında deformasyonlar meydana gelebilir. Kedilerde D vitamini eksikliğinin meydana gelmemesi için onların yeterince D vitamini aldığından emin olmak gerekir.

Kediler İçin D Vitamini Kaynakları

“Kediye D vitamini verilir mi?” sorusunun cevabı kediden kediye göre değişmektedir. D vitamini eksikliği olmayan kedilere vitamin takviyesi yapılması zehirlenmeye yol açabilir. Bu nedenle veteriner hekim tavsiyesi olmadan ek D vitamini vermemek gerekir. 

Kediler için en yaygın D vitamini kaynakları ciğer, balık, yumurta sarısı, biftek ya da süttür. Ancak sütün laktozsuz olduğundan emin olmak gerekir. Yetişkin kedi mamalarının kilogram başına minimum 280 UI D vitamini içermesi ve bu miktarın 30,080 UI’i geçmemesi gerekir. Bu miktarlar ticari evcil hayvan mamaları için geçerlidir. Ancak evde hazırlanan gıdaları tüketen kediler için durum farklıdır. Böyle bir beslenme şeklini tercih ediyorsanız kedinizin tüm ihtiyaçlarını yeterli miktarda aldığından emin olmak için veteriner hekime danışmanız gerekmektedir. Veteriner hekimin kedi için vitamini takviyesi önermesi durumunda kullanabileceğiniz vitamin takviyelerini buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.

Kedilerde D Vitamini Fazlalığı

Kedilerde D vitamini fazlalığı kaynaklı zehirlenme genellikle kedinin kolekalsiferol içeren fare zehrini ya da başka yapıda D vitamini içeren bir şeyi sindirmesi ile görülür. D2 vitamininin aşırı tüketilmesi, D3 vitaminin aşırı tüketilmesine göre daha güvenlidir. Birçok sedef hastalığı ilacı içerisinde bir miktar D vitamini bulunur. Kedinin krem sürmüş birinin cildini ya da kremtüpünü yalaması D vitamini fazlalığına neden olabilir. Ayrıca içeriği düzgün olarak ayarlanmamış evde hazırlanan gıdalar da kediler için D vitamini zehirlenmesine yol açabilmektedir. 

Kedilerde D Vitamini Zehirlenmesi Belirtileri

Kedilerde D vitaminini zehirlenmesinin belirtileri genellikle sindirimden 12 - 36 saat sonra çıkar. Belirtilerin şiddeti sindirilen D vitamini miktarına göre değişiklik gösterir. Kusma, ishal, aşırı su tüketme, aşırı tuvalete çıkma, karın ağrısı ve iştah kaybı gibi belirtiler genellikle az miktarda zehirlenmelerde görülen belirtilerdir. Daha yüksek miktarda D vitamini alımı vücutta kalsiyum ve fosfor artışına neden olmaktadır. Bu da beraberinde böbrek yetmezliğine yol açar. Yukarıdakilere ek olarak aşırı miktarda zehirlenme ile beraber nefes alıp vermede hızlanma, nefes almada zorlanma, bağırsakta kanama, düşük kalp ritmi ve inorganik tuzların hücre duvarında birikmesi gibi problemler ortaya çıkar. Tedavi edilmediğinde ise zehirlenmegenellikle ölümle sonuçlanır. 

D Vitamini Zehirlenmesi Tedavisi

Kedinizin herhangi bir şekilde zehirlendiği durumda erken tedavi ile yaşama şansı oldukça yüksektir. Bu nedenle kedinizin D vitamini zehirlenmesi yaşadığını düşündüğünüzde vakit kaybetmeden veteriner hekimi ile iletişime geçmeniz gerekir. Tedavi yöntemi ise sindirilen D vitamini miktarına göre değişiklik gösterir. Zehirlenmenin erken fark edilmesi ve hemen tedaviye başlanması ile ciddi zehirlenme durumu ortadan kalkar. Bu gibi durumlarda veteriner hekim kediyi kusturmaya çalışabilmektedir. Ancak kediyi evde kusturmayı denememeniz gerekir. Bu durum kedilerin karın duvarında ciddi hasara neden olabilmektedir. Aktif kömür ile kusturma veteriner hekim kontrolünde gerçekleştirilmelidir. Bu durum bağırsaklarda emilecek D vitamini miktarını düşürmektedir. 

Kalsiyum, fosfor ve böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kan tahlili yapılması şarttır. Az miktarda  D vitamini emilimi olduğunda genellikle kediler aynı gün taburcu edilir. Miktarın yüksek olduğu durumlarda kedinin gözetim altında tutulması gerekebilmektedir. D vitaminin emilmesini engellemek için serum ya da ek ilaçlar kullanılabilir. Kalsiyum ve fosfor seviyelerini dengelemek içinse steroid, mide bulantısı önleyici, antiasit ilaçlarına başvurulmaktadır.