Kedilerde Çinko: Eksikliği ve Fazlalığı

Kedilerde Çinko: Eksikliği ve Fazlalığı

07.03.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen


Kediler yaş aldıkça onları aktif tutmak önemlidir. Aktivite kan akışını ve metabolizmayı destekler. Kedilerde aktivite kilo kontrolünü sağlamanın yanı sıra bilişsel sağlığı da korur. Ancak söz konusu bilişsel sağlık olduğunda beslenme de son derece önemlidir. Kedilerin beyinlerinin büyük bir kısmı yağ dokusundan oluşur. Bu yağ dokusu içerisinde enerji depolayan adipoz yağ dokusu değil kolestrol tabanlı olan daha yumuşak yağ dokusudur. Yağ asitlerinin kullanılması ve beynin düzgün bir biçimde çalışması için çinko gereklidir. Mental aktivite, odaklanma, duygusal davranışlar, öğrenme ve hatırlama gibi beyin dokusunu ve sinyalleri geliştiren aktivitelerde çinko son derece önemlidir. Ancak çinkonun fazlası zehirlenmeye neden olabilmektedir. Bu nedenle kedilerde çinko kullanımında son derece dikkatli olmak gerekir. Kedilerde çinko eksikliği ve fazlalığı hakkında merak edilenleri yazımızda bulabilirsiniz.

saksı kırmış suçlu bakışlara sahip kedi

Kedilerde Çinko Eksikliği

Kedilerde çinko eksikliği nadiren meydana gelmektedir. “Kedilerde çinko ne işe yarar?” sorusunun cevabı aslında bu nadir durumlarda önem kazanır. Omega - 3 gibi yağ asitleriyle beraber beyni besleyen çinko beyinsel aktivitelerin yerine getirilmesine yardımcı olur. Bununla beraber çinko eksikliği meydana gelen kedilerin kürklerinde değişimler meydana gelir. Çinko eksikliği olan kedilerin kürklerinde parça parça incelme görülür. Bununla beraber uzama da yavaşlar. Çinko eksikliği cilt problemlerine de yol açar. Kedilerde çinko eksikliği bazı durumlarda cildin pullanmasına ve ciltte ülserleşmenin meydana gelmesine neden olur. Bu problemler özellikle kedilerin burun ve ağız çevresi ile beraber yanak bölgelerinde görülür. Kedilerin günlük çinko ihtiyacı 15 ile 50 ppm arasında değişmektedir. Bu seviyelerin altında kaldığında zaman içerisinde çinko eksikliği ve çinko eksikliği belirtileri ortaya çıkar. 

Çinko eksikliği belirtileri arasında toprak yemek de bulunur. Kedilerin toprak yemesi aslında pika sendromunun bir göstergesidir. “Kediler toprak yer mi?” sorusunun cevabı ortada bir sorun olması halinde evet olarak verilebilir. Çünkü toprak yeme ciddi bir problemin belirtisi olarak ortaya çıkar. Pika sendromu olan kediler toprak dışında gıda olmayan başka eşyaları da yeme eğilimi gösterir bu nedenle toprak yiyen kedilerin bir süre boyunca gözetim altında tutulması ve gıda olmayan başka nesneleri yemediğinden emin olunması gerekir. Kediler sadece toprak yiyorlarsa çinko eksikliğinden bahsedilebilir. Kedilerde çinko eksikliği olması durumunda veteriner hekim önerisi ile çinko takviyesi kullanımı gündeme gelebilir. Kediler için özel formüle edilen vitamin ve mineral takviyelerini burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz.

madeni paralarla oynayan kedi

Kedilerde Çinko Fazlalığı

Kedilerde çinko fazlalığı kedilerin boyutuna ya da beslenmesindeki çinko miktarına göre değişiklik gösterir. Ayrıca çinkonun hangi formunun tüketildiği de önemlidir. Çinko oksit kremlerin bir defaya mahsus olarak tüketilmesi midede rahatsızlığına neden olabilir. Diğer taraftan bu içeriğin günlerce tüketilmesi çinko zehirlenmesine yol açar. Bununla beraber küçük demir eşyaların ya da demir paranın yutulması da çinko fazlalığına ve sonunda zehirlenmeye yol açabilir. Çinko zehirlenmesi kedilerin mide asidinin aşırı çinko kaynağını çinko tuzuna çevirmesiyle ortaya çıkar. Her ne kadar bir miktar çinko, kedilerin hayati işlevlerini yerine getirmesi için önemli olsa da aşırı miktarda tüketilmesi ciddi hasarlara ve hastalıklara neden olur. 

halsiz yatan kedi

Kedilerde Çinko Fazlalığı Belirtileri

Kedilerde çinko fazlalığının belirtileri vücuda ne kadar çinko girdiğine bağlı olarak değişir. Az miktarda çinko tüketildiğinde uyuşukluk, hastalık hali ya da mide rahatsızlığı en sık görülen belirtiler arasında yer alır. Ancak tüketilen çinko miktarı arttığında belirtiler farklılaşır. Belirtiler arasında iştah kaybı, aşırı uykulu görülme, kusma, ishal, karın ağrısı, anemi, gözlerde, ciltte ve dişe etlerinde sararma, idrarda kan görülmesi yer alır. İleri seviyede çinko fazlalığı durumunda ise böbrek yetmezliği meydana gelir. 

serum bağlanmış tedavi gören hasta kedi

Çinko Zehirlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Kedilerde çinko zehirlenmesi tedavisi birkaç farklı adımdan oluşur. İlk olarak çinko zehirlenmesinin etkilerinin azaltılması için çinko kaynağını ortadan kaldırmak gerekir. Kedinin vücudunda çinkonun artmasına neden olan parça görüntüleme sistemleri ile teşhis edildiğinde bu parçanın çıkarılması gerekir. Kusturma ya da endoskopi yöntemi ile genellikle zehirlenmeye neden olan parça vücut dışına alınır. Bazı durumlarda ise ameliyat gerekebilmektedir. Çinko içeren madde çıkarıldıktan sonra kandaki çinko seviyesini düşürmek ve etkilerini azaltmak gerekir. Bunun için deri altına yerleştirilen serumlar ya da ilaçlar kullanılır. Bu ilaçların genel amacı midenin asit miktarını düşürerek vücutta daha fazla çinko emiliminin olmasını engellemektir. 

Kısa zamanda müdahale edildiğinde çinko zehirlenmesi sonrası iyileşme süreci kediler için konforlu geçebilmektedir. Belirtiler hemen hafifleyebilir ve kediler normal hayatlarına neredeyse anında devam edebilecek hale gelir. Ancak zehirlenmeye neden olan madde uzun süre sonra çıkarıldığında ya da tedaviye geç kalındığında bir süre boyunca böbrek desteği uygulanmalıdır.

 


Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen fotoğrafı
Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen

Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.