Kedilerde Akne: Sivilce Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
09.04.2022 Veteriner Hekim Tuğba Dağdelen
Kedilerde sivilce oldukça yaygın bir cilt problemidir. Sivilceler tek seferlik olabildiği gibi bazı durumlarda tekrarlayabilir ya da kronik bir problem olarak görülebilir. Özellikle çene aknesine kedilerde sıkça rastlanır. Bununla beraber kedilerde sivilce oluşumu incelendiği zaman ırk, yaş ya da cinsiyet farkı olmadan sivilcelenme olabileceği bilinmektedir. Ancak 2 - 4 yaş arası kedilerde hormonal olarak sivilcelenmenin daha sık görüldüğü düşünülmektedir. Kedilerde akne çoğunlukla görüldüğü zaman rahatsız edici olmanın yanı sıra kedi içinde oldukça sıkıntılı bir durum olabilmektedir. Kedilerde akne kaşıntıya ve tahrişe neden olan ağrılı ve akıntılı çıbanlara kadar ilerleyebilmektedir.
Sivilce insanlarda olduğu gibi kedilerde de saç foliküllerinin etrafında bulunan ve yağ üreten sebasöz bezlerinin tıkanmasıyla ortaya çıkar. Her ne kadar problemin sebebi bilinse de bu durumun kedilerde nasıl ilerlediği ve nasıl kontrol altına alınacağı ile ilgili pek fazla bilgi yoktur. Yapılan araştırmalara göre çene sivilceleri foliküler keratinizasyondan kaynaklanmaktadır. Ancak aşırı keratin üretiminin nedeni tam olarak bilinememektedir. Aşırı keratin saç foliküllerinde kaldığında komedona ya da siyah noktaya yol açabilmektedir. İnsanlarda olduğu gibi kedilerde de sivilcenin bakteri tarafından enfekte olması sonucunda çıban görülebilmektedir.
Kedilerde Sivilce Nedenleri Nelerdir?
Kedilerde çok farklı sivilce nedenleri bulunur. Kedilerde beyaz sivilce her ne kadar fazla anlaşılmamış bir durum olsa da bazı potansiyel faktörlerin beyaz sivilceye neden olduğu bilinmektedir. Stres, temizlenmeme, aşırı aktif sebasöz bezleri, gıda ya da kimyasal alerjisi, hormonal dengesizlik, zayıf bağışıklık sistemi, atopik dermatit teması ve tekrarlayan enfeksiyonlar sivilce nedenleri arasında yer alır.
Çene aknesi ile plastik su ve mama kapları kullanımının arasında bir ilişki bulunmaktadır. Uzun yıllar boyunca kullanılan plastik tabaklarda aşırı miktarda bakteri üremesi nedeniyle akne oluşumu görülmektedir. Plastiğin elle temizlenmesi cam, seramik ya da paslanmaz çeliğin temizlenmesi kadar kolay değildir. Plastik yüzeyde meydana gelen mikro çatlaklar bakterilerin üremesi için ortam sağlamaktadır. Plastik yerine cam, seramik ya da paslanmaz çelik kapları tercih etmek sivilce oluşumunun önüne geçmeyi sağlar. Plastik mama ya da su kabı kullanılıyorsa düzenli aralıklarla değiştirilmeleri önerilir. Kediler için tercih edebileceğiniz mama ve su kaplarını burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz.
“Kedilerde akne neden olur?” sorusunun bir diğer cevabı da alerjidir. Evcil hayvanlarda alerjiler insanlardaki göz ve burun akıntısı yerine genellikle cilt problemlerine yol açar. Gıda alerjisi ya da kedinin temasının olduğu herhangi bir maddeye karşı alerji iltihaplı cilt, kaşıntı, bölgesel yalama, kulak enfeksiyonu, tüy kaybı ya da çene aknesine neden olabilmektedir.
Kedilerde Çene Bölgesi Sivilce Belirtileri
Çene bölgesinde görülen sivilcelerin en büyük belirtisi çenenin kirli gözükmesidir. Özellikle açık renkli kedilerde bu renk değişimi daha kolay fark edilebilir. Tüylerin arasına bakıldığında siyah noktalar ve enfekte olmuş saç folikülleri rahatlıkla görülebilmektedir. Her ne kadar sivilcelerin büyük bir çoğunluğu çenede meydana gelse de alt ve üst dudakta da sivilce oluşumu görülebilmektedir. Siyah noktalar enfekte olduğunda şişebilir, iltihaplaşabilir, yırtılabilir ve akıntıya neden olabilir. Kronik akne problemi olan kedilerde dokunulduğunda acı veren, sert ve kabuklu lezyonlar görülebilmektedir.
Kedilere Akne Tanısı Nasıl Konur?
Kedinizin çenesinde siyah nokta fark ettiğinizde durumun yayılmasını ve ilerlemesini önlemek için vakit kaybetmeden veteriner hekime başvurmanız gerekir. Akne tanısı koymak için ilk olarak uyuz akarı, pire, mantar enfeksiyonları, alerji ve bakteriyel enfeksiyon gibi diğer rahatsızlıkların elenmesi gerekmektedir. Akarlar için deri döküntüsü, bakteri, mantar ya da saçkıranı elemek için için cilt sitolojisi gerekebilir. Yaraların alışılagelmiş çene aknesi görüntüsünden farklı olduğu durumlarda bağışıklık sistemi hastalıklarını ya da neoplastik nedenleri elemek için biyopsi de uygulanabilmektedir.
Kedilerde Akne Tedavisi
Kedilerde akne tedavisi aslında direkt durumun tedavi edilmesi yerine hijyen koşullarının iyileştirilerek yönetilebilir hale gelmesini hedefler. Plastik yerine farklı bir mama ve su kabı kullanmak bunun için ilk adım olabilir. Ayrıca akne tedavisi için evde uygulanabilecek bazı yöntemler vardır. Akne bölgesinin günde iki defa yumuşak sabun, benzoil peroksit, klorheksidin ya da antiseboreik şampuan ile temizlenmesi saç foliküllerindeki tıkanıklığın giderilmesini sağlar. Cildin genel sağlığını iyileştirmek için Omega - 3 yağ asiti tüketimi arttırılmalıdır. Kediler için özel olarak formüle edilen Omega – 3 takviyelerini burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz. Ayrıca aknenin olduğu bölgeye yapılacak sıcak su kompresi enfeksiyonun etkilerinin hafiflemesini ve iyileşmeyi sağlar.
Kedilerde Çene Aknesi Nasıl Önlenir?
Kedilerde çene aknesini önlemenin en kolay ve etkili yollarından bir tanesi plastik yerine seramik, cam ya da paslanmaz çelik mama ve su kabı kullanmaktadır. Kedinin kendisini yeteri kadar temizlediğinden emin olmak da önemlidir. Kedilerin kendilerini yalayarak temizlemeleri ciltlerinin ve tüylerinin daha sağlıklı olmasını sağlar. Ayrıca saç foliküllerinin daha az tıkanmasına yol açar. Kedilerde akne oluşumu karmaşık bir süreçtir ve tedavisi zordur. Hijyenik bir ortam kedilerde akne oluşma riskini önemli ölçüde düşürür.
Veteriner hekim kimliğiyle evcil hayvan sağlığı hakkında farkındalığı artırmak için Petlebi.com blog sayfasına yazıları ile değer katan Tuğba Şenol Dağdelen, evcil hayvanlarda hastalıkların önlenmesi, teşhis ve tedavisi, hayvan davranışları ve ferahı, evcil hayvanlarda beslenme ve diyeti özelinde çalışmalarını sürdürmektedir.