Kedilerde Calicivirüs Enfeksiyonu

Üst solunum yolu problemleri kediler arasında oldukça yaygındır ve bu problemler genellikle enfeksiyon şeklinde görülür. Kısaca FCV olarak adlandırılan calicivirüs, kedilerde üst solunum yolları enfeksiyonunun yaygın nedenlerinden birisidir. Bu enfeksiyon kedilerde hapşırma, burun ve göz akıntısı, ağız içinde ağrılı yaralar ya da aniden topallamaya başlama gibi problemlere yol açar. Calicivirüs oldukça bulaşıcıdır ve kediler arasında hızlı bir şekilde yayılabilir. Bu nedenle kedi barınaklarında oldukça ciddi rahatsızlıklardan birisi olarak kabul edilir. Calicivirüs enfeksiyonu tamamen tedavi edilebilen bir hastalıktır ancak çoğu kedide belirtilere neden olmaz. Bu yüzden bazen tedavisi zor olabilmektedir. 

Calicivirüs Nedir?

Kedi calicivirüs, kedileri etkileyen çok bulaşıcı viral patojendir. Caliciviridae adı verilen RNA virüsleri ailesindendir. Bazı calicivirüs türleri diğer canlıları ya da insanları etkileyebilmektedir ancak kedi calicivirüs sadece kedileri etkiler. 

FCV sıklıkla kedilerin üst solunum yollarını ve ağız içini etkiler. Ancak nadir de olsa vücudun diğer sistemlerini etkilediği de görülmektedir. Virüs tipik olarak bulaştıktan sonra belirtiler ortaya çıkana kadar 2 - 6 gün kuluçkada kalır. Hastalık başladığında ise genellikle bu durum 2 - 3 hafta kadar sürer. Tüm bu süreç boyunca hastalık bulaşıcıdır. Kedilerin %50’si tamamen iyileştikten sonra bile virüsü taşımaya devam ederler. Bu süreç birkaç ay olabildiği gibi kedinin hayatının sonuna kadar da devam edebilmektedir. 

FCV taşıyıcı kediler genellikle belirti göstermez ancak hastalığı diğer kedilere bulaştırabilirler. Bununla birlikte FCV taşıyıcı dişi kediler hamile kaldıklarında virüs yavrularına da geçer. 

Calicivirüs Belirtileri

Calicivirüs enfeksiyonu olan kedilerde genellikle insanlardaki gribe benzer belirtiler ortaya çıkar. Burun tıkanıklığı, burun ve gözlerde akıntı, hapşırma, iştah kaybı ve genel yorgunluk hissi bunlardan bazılarıdır. Yüksek miktarda enfekte olan kedilerde daha ciddi belirtiler görülebilir. Hastalık özellikle yavru ya da yaşlı kedilerde ciddi boyutlara ulaşabilir. Yetişkin kediler ise daha hafif atlatır. En yaygın görülen calicivirüs belirtileri ise aşağıdaki gibidir. 

• Burun akıntısı
• Göz akıntısı
• Konjunktivit 
• Hapşırma
• İştah kaybı
• Kilo kaybı
• Ağız çevresinde ülser
• Ülsere bağlı aşırı salya akıtma
• Ateş
• Topallama
• Cildin bazı bölgelerinde lezyonlar

Calicivirüs enfeksiyonu kedilerde genellikle üst solunum yolları enfeksiyonuna neden olur. Ancak enfeksiyonun şiddetli olması durumlarında zatürre de görülebilmektedir. Calicivirüs enfeksiyon başta dil olmak üzere çeşitli yerlerde ağrılı ülserlere neden olabilir. Bu ağrı nedeniyle kedilerde iştah kaybı ve aşırı salya akıtma görülür. FCV aynı zamanda ağız ve dudaklarda enflamasyon şeklinde görülen stomatite de yol açabilir. 

Topallama ve ateş ise bazı calicivirüs enfeksiyonu vakalarında görülmektedir. Ek olarak bazı kedilerde öldürücü sistemik enfeksiyona yol açan FCV-VSD adı verilen daha ciddi bir tür enfeksiyon görülebilir. Bu enfeksiyon ana organları etkiler, cilt lezyonlarına, iştahsızlığa, ateşe ve sarılığa yol açar. FCV ilişkili enfeksiyonlar bazı kedilerde kronik hale gelir ve dönem dönem belirtileri şiddetlenir. 

Calicivirüs Enfeksiyonu Nedenleri

Birkaç farklı kedi calicivirüs suşu vardır ve hepsi de son derece bulaşıcıdır. Bir kedi, enfekte olmuş bir kedinin salyası, göz veya burun akıntısı ya da hapşırıklarından aeorosol haline gelmiş damlacıklar ile doğrudan temas etmesi durumunda FCV’ye yakalanır. Virüs kedinin vücuduna burun, ağız ya da gözlerinden girer. 

Kedi calicivirüs yaygın olarak çok sayıda kedinin bulunduğu ortamlarda görülür. Hayvan barınakları ve veteriner klinikleri yüksek riskli yerler olarak kabul edilmektedir. Bu gibi birçok kedinin bir arada bulunduğu yerlerde tek bir kedinin hasta olması hastalığın yayılması için yeterli olmaktadır. FVRCP aşısının tüm aşılarını almış olan kediler, calicivirüse karşı bir miktar bağışıklığa sahip olabilir. Bu kombine aşının adında yer alan C harfi, calicivirüsün kısaltılmışıdır. Bununla birlikte kedi calicivirüsün birden fazla suşu olduğu için aşı tamamen koruyucu değildir. Ancak aşılı kediler yine de calicivirüs kapabilir ancak bu kedilerde hastalık daha hafif seyretmektedir. 

Calicivirüs Enfeksiyonu Teşhisi ve Tedavisi

Genel olarak veteriner hekim kedinin belirtilerine bakarak teşhis koymaktadır. Burun ve göz akıntısı ile ağız çevresinde yer alan ülserler en yaygın belirtilerdir. Bununla birlikte bazen hasta kedinin ağzından, burnundan ve gözlerinden sürüntü örneği alınır ve virüsün varlığı için test edilir. Topallama görülen kedilerde diğer olası rahatsızlıkları elemek için röntgen çekimi de gerekebilmektedir. 

Kedi calicivirüs için bir tedavi yoktur. Ancak kedinin süreci rahat bir şekilde atlatması için destekleyici tedavi uygulanmaktadır. Destekleyici tedavi ile zatürre gibi ikincil bakteriyel enfeksiyonların ortaya çıkması da önlenmektedir. 

Üst solunum yolları enfeksiyonu hafif olan kedilerin tedavisi genellikle evde yapılır. Burun açıcı sprey, göz damlası ve gözdeki enflamasyonu hafifletmek için anti-enflamatuar ilaçlar kullanılmaktadır. İkincil enfeksiyonların tedavi edilmesi için anti-biyotik tedavisi de gerekebilir. Enfekte kediler normal bir şekilde tat ya da koku alamadığı için iştah kaybı ortaya çıkar. Ayrıca ağız çevresindeki yaralar da kedilerin rahat bir şekilde mama yemesine engel olur. Yeteri miktarda mama yemeyen kediler için iştah açıcılar kullanılabilmektedir. Kedi iyileşinceye kadar sağlıklı bir şekilde beslenmesi için güçlü aromalı ve yumuşak mamalar tercih edilmelidir. Bu noktada kedilerin yaş mama tüketmesi iyi bir seçimdir. Kedilerin beslenme gereksinimlerine uygun yaş mamaları burayı tıklayarak inceleyebilirsiniz. 

Hastalığın şiddetli ilerlediği kedilerde ise yoğun bakım gerekebilmektedir. Bu kediler genellikle serum ile tedavi edilmektedir. Zatürre olan kedilerde ise daha iyi nefes almaya yönelik tedaviler uygulanmaktadır. Yemek yemeyen kedilere ise genellikle beslenme tüpü yerleştirilir. 

Kedi calicivirüs enfeksiyonu tamamen iyileşebilir ancak bazı kediler tamamen iyileşse bile taşıyıcı olabilir. Genellikle taşıyıcılık kısa bir süreliğine geçerlidir ancak bazı kediler ömür boyu taşıyıcı olarak kalabilir. 

Kedileri calicivirüs enfeksiyonundan korumanın en etkili yöntemi düzenli aşılarının yaptırılmasıdır. Her ne kadar aşı, calicivirüs enfeksiyonuna karşı tam bir koruma sağlamasa da belirtilerin hafif geçmesine ve enfeksiyonun kolay atlatılmasına yardımcı olur. Calicivirüs enfeksiyonu olan kedilerin diğer kedileri enfekte etmemesi için karantinaya alınması gerekmektedir. Çok sayıda kedinin olduğu yerlerin ise detaylı ve rutin bir şekilde temizlenmesi ayrıca temizlik esnasında hayvanlara zararlı olmayan dezenfektanlarla ortamın dezenfekte edilmesi gerekir.