Hamster Çarkı Nedir, Ne İşe Yarar, Neden Gerekli?

Gündüzleri uyuyan geceleri ise tüm enerjileri ile kafeslerinde zaman geçiren hamsterlar, spesifik gereksinimleri olan ve son derece hassas olmaları ile tanınan minik kemirgenlerdir. Hamsterların mutlu ve konforlu bir yaşam sürebilmesi için sağlıklı beslenmeleri, kafeslerinin hijyeninin sağlanması, diş uzunluklarının yakından takip edilmesi ve kafesleri içerisindeki çevresel uyaranların mümkün olduğunca çeşitlendirilmesi gerekir. Hamster çarkı da hamsterların en sevdiği oyuncaklardan biridir. Onları fiziksel ve mental olarak aktif tutan diğer hamster ürünleri gibi hamster koşu çarkı çeşitleri de hamster kafeslerinin olmazsa olmazları arasında yer alır. Doğru seçilen, boyutu hamsterın boyutuna uygun olan çarklar hamster için temel gereksinimlerdendir. Bu yazımızda hamster çarkları, hamster çarklarının faydaları ve bu çarkların hamster sağlığı üzerindeki etkileri hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Hamster Çarkının Temel Fonksiyonları

Hamsterlar doğal ortamlarında, uyanık oldukları zaman dilimi boyunca sürekli hareket ederler. Yer altında açtıkları oyuk sistemlerinde yaşayan ve bu sistemlerde sürekli koşturan canlılar olan hamsterların kafes ortamında da içgüdüsel ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Fiziksel ve/veya mental olarak ideal oranda uyarılmadıklarında hamsterlarda huzursuzluk ve anksiyete gibi psikolojik sorunlar veya obezite gibi fiziksel hastalıklar meydana gelebilir. 

Hamster çarkları ya da tekerleri hamsterların içgüdüsel ihtiyaçlarını karşılamaları için uygun ortamı sağlayan kafes aksesuarlarından biridir. Hamsterların canlarının sıkılmasını engellerken egzersiz yapmaları için de önemli bir fırsat sunar. Uzmanlar hamster çarklarının hamsterların doğal merak güdülerini yatıştırmak adına da işlevsel tercihler olduğunu söylemektedir.

Hamster kafeslerinde onları uyaracak ekipmanların bulunmaması hamsterlar için yıkıcı sonuçlara neden olabilir. Örneğin canı sıkılan, depresyona giren hamsterlar kafesin en ücra köşesinde saklanmaya başlayabilir. Hareketsizlikle geçen zaman kilo almalarına ve küçük organlarının zarar görmesine yol açabilir.

Hamster Çarkının Hamsterlar İçin Faydaları Nelerdir?

Vahşi doğada her gece birkaç kilometre koşmak hamsterların doğal alışkanlıklarıdır. Bu muhteşem egzersiz onları mutlu ve sağlıklı tutmak için birebirdir. Hamster çarkları, hamsterların koşma içgüdülerini yaşamalarını sağlayan kafes ekipmanlarıdır. 

İstedikleri zaman sınırsızca egzersiz yapabilme özgürlüğü hamsterların streslerini azaltır. Islak kuyruk gibi stresle bağlantılı hastalıklara yakalanma ihtimallerinin düşmesine yardımcı olur. 

Zeminde koşma deneyiminden çok daha verimlisini sunan hamster çarkı çeşitleri onları çevreleyen dünyayı keşfetme ihtiyaçlarına da yanıt verir.

Obezite hamsterlar için ciddi sağlık sorunlarından biridir. Çok küçük boyutlara sahip olan bu evcil hayvanlar hızla kilo alabilir. Hamster çarkı çeşitleri onları hareket etmeye teşvik etmenin en kolay yoluna dönüşebilir. Ek olarak kafeslerinin yeterince büyük olması da eşit derecede önemlidir. Böylece kafesin içerisine daha fazla hamster oyuncağı koyulabilir, hamsterlar için zaman geçirecek keyifli alternatiflerin çoğaltılması sağlanabilir.

Hamster Çarkı Seçerken Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Hamsterların ebatları, cinsleri doğrultusunda farklılaşır. Hamster çarklarının güvenli ve sağlıklı bir egzersiz imkânı sunabilmesi için hamsterın boyutları ile uygun olanlar arasından seçilmesi gerekir. Genel öneri Roborovski hamsterı gibi cüce hamsterlar için alınan hamster çarkının en az 15,24 cm çapında olmasıdır. Suriye hamsterı için önerilen ise çapı en az 20,32 cm olan çarklardır. Hamsterın boyutları göz önünde bulundurulmadan seçilen çarklar yaralanmalara ve koşu sırasında omurga zedelenmesine neden olabilir. 
• Hamsterlar için koşu çarkı seçimi sırasında ürünün tasarımına da dikkat edilmelidir. Tekerleklerin yüzeyi aşırı pürüzsüz olmamalıdır. Çok pürüzsüz yüzeylerde hamsterlar rahat tutunamazlar, kayıp düşebilirler. Aynı şekilde ürünlerin iç yüzeyinin çok pürüzlü, girintili çıkıntılı da olmaması gerekir. Bu durumda da hamster oyun oynayıp koşarken ayakları zarar görebilir. Çarklar aşırı kullanıldığında tüm tasarımların hamsterlara zarar verebileceği unutulmamalıdır. Dolayısıyla hamsterların kafeslerindeki ekipmanların zenginleştirilmesi en güvenlisi olacaktır. Çarkını çok kullanan hamsterların ayaklarının sağlıklı olup olmadığının düzenli olarak kontrol edilmesi gerekir.
• Hamster çarkı çeşitleri arasında karar verilirken ürünlerin imal edildikleri malzemelerin de göz önünde bulundurulması faydalıdır. Tek parça olarak tasarlanan plastik çarklar oldukça yaygındır. Hem ekonomik hem dayanıklı hem de kolay temizlenebilmeleri plastik hamster çarklarının avantajları arasında yer alır. Hamster çarkları doğal ahşaptan da üretilebilir. Hamsterların kemirebilecekleri ve dolayısıyla diş uzunluklarının kontrol altına alınmasını sağlayan bu alternatifler oldukça popülerdir. Hamster çarkları metalden de üretilebilir. Dayanıklılığı ile öne çıkan metal çarkların tasarımının hamsterların ayaklarına zarar vermeyeceğinden emin olunmalıdır. 
• Çarklar genelde geceleri aktif olarak kullanılır. Hamsterlar geceleri uyanık olan canlılar olduklarından çark seçiminde çarkın gürültü çıkarıp çıkarmadığı da önemli bir değişken hâline gelebilir. Bazı hamster çarkları çok ses çıkardığından, kafes yatak odasına da yakınsa, uykuların bölünmesine neden olabilir. Hamstera koşma için uygun ortam yaratan bu ürünlerin mümkün olduğunca ses çıkarmaması yapılan seçimden duyulan memnuniyeti artıracaktır. 
• Hamster çarkının kullanım esnasında stabil kalabilmesi hamster güvenliği için önemlidir. Hamster koşarken stabil duran ürünler daha konforlu bir kullanım deneyimi sunacaktır. 
• Büyük boşluklar ve delikler içeren ürünler tercih edilmemelidir. Enerjileri ile baş döndüren canlılar olan hamsterların ayakları çarkın boşluklarına kaçarsa yaralanmalar kaçınılmaz hâle gelebilir.