Guinea Pig (Ginepig) İshal Nedenleri ve Tedavisi

Birçok evcil hayvan gibi guinea piglerde de ishal sıklıkla görülen sağlık sorunlarından biri. Başlı başına bir hastalık olmaktan ziyade farklı sorunların belirtisi olarak karşılaşılan ishal; bakteri, virüs ve parazitler nedeniyle meydana gelebiliyor. Guinea piglerin sindirim sistemini etkileyen bu mikroorganizmalar ishale ek olarak kilo kaybı, enerji düşüklüğü ve dehidrasyon gibi semptomlara yol açabiliyor. Guinea pig ishal nedenleri belirlendiğinde tedavi planlaması nedenler doğrultusunda gerçekleştiriliyor. Tedavi edilmediğinde Gine domuzlarının sağlığını ciddi şekilde etkileyebilen ishal hakkında hazırladığımız bu yazımızda ginepiglerde ishal nedenleri, semptomları ve tedavi süreçleri hakkında bilgi bulabilirsiniz.

Ginepigler Neden İshal Olur?

Guinea pig ishal nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Beslenme Sorunları: Düşük lifli beslenme guinea piglerde ishal oluşumunun yaygın nedenleri arasında yer alır. Ek olarak toksik besinlerin tüketilmesi, tüketilen besinlerin düşük kalitede olması ve ginepiglerin diyetinde ani değişiklik yapılması ishal ile sonuçlanabilir. 
• Bakteriyel ve Viral Enfeksiyonlar: Özellikle genç ginepiglerde görülme sıklığı artan enfeksiyonlar, her yaştaki ginepigi etkileyebilir. E. coli, Salmonella, Clostridium ve rotavirüs gibi mikroorganizmaların yol açtığı enfeksiyonlar hafif, orta şiddette ya da şiddetli ishal oluşumunu tetikleyebilir. Guinepiglerin genel sağlık durumunun kötü olması enfeksiyonların etkinliğini artırabilir. Hâlihazırda sağlık sorunları bulunan ginepiglerde ishal fark edildikten sonra zaman kaybetmeden veteriner hekimlere danışılmalıdır.
• Parazitler: Parazitler, genç ginepiglerde ishale yol açan potansiyel nedenlerden biridir. Bu parazitler ishale ek olarak kronik kilo kaybına veya kilo alımının engellenmesine yol açabilir. Özellikle kafesleri yeterince hijyenik olmayan ginepigler parazitlere karşı savunmasız kalabilir.
• C Vitamini Eksikliği: Diyetlerinde yeterince C vitamini bulunmayan ginepiglerde ishale yatkınlık artabilir. C vitamini eksikliği ishal dışında eklemlerde şişmeye, topallamaya, cilt sorunlarına, tüy kalitesinde azalmaya ve zayıflığa da neden olabilir. Kan testleri yapıldıktan sonra C vitamini eksikliği tespit edilirse beslenmenin veteriner hekim yönlendirmesi ile revize edilmesi gerekecektir.
• Stres: Hastalıklar, enfeksiyonlar ve çevresel unsurlar neticesinde guinea pigler strese girebilir. Yaşam alanlarına yeni bir ginepig getirilmesi, kafes dışında çok gürültülü bir ortam olması ve ısı değişimleri gibi birçok farklı unsur stres kaynaklı ishal oluşumuna yol açabilir.

Tüm bu nedenlere ek olarak nadirde olsa mantar enfeksiyonlarının, yakın zamanda antibiyotik kullanımının ve hipertiroidzm hastalığının ishale neden olabileceği bilinmektedir.

Guinea Pig İshal Belirtileri ve Tanısı

İshal olan ginepigler normal davranışlarından uzaklaşabilirler. İshalin nedeni ve süresi doğrultusunda yaşadıkları semptomlar ve semptomların şiddeti değişiklik gösterebilir. Dışkılarında gevşeme ve yumuşama olması, kuyruk kısımlarına dışkı bulaşması, dışkılarının her zamankinden fazla kokması yaygın ishal belirtilerine örnek olarak gösterilebilir. Guinea piglerde ishal 1 günden fazla devam ediyorsa veteriner hekiminize danışmanız tavsiye edilir.

İshal şikâyeti ile veteriner hekimlere götürülen ginepigler hakkında çeşitli sorular sorulur. İshalin ne kadar süredir devam ettiği, ginepiglerin ek hastalıklarının olup olmadığı, son dönemde yaşantılarının değişip değişmediği, günlük beslenmede nelerin tercih edildiği, beslenmede değişiklik yapılıp yapılmadığı, gevşek dışkılamanın sıklığı ve dışkının kokusu gibi yaşanan sorun hakkında genel bilgiler toplanır. Daha sonra fiziksel muayene aşamasına geçilir. Fiziksel muayenenin temel amacı ishalin potansiyel nedenlerini daraltmaktır. Bu kapsamda karın bölgesi muayene edilir, bağırsaklarda ses olup olmadığı belirlenir, vücut ısısı ölçümlenir, dehidrasyon olup olmadığına bakılır, kilo kontrolü yapılır. Kimi zaman hastalık öyküsünün dinlenmesi ve fiziksel muayene tedaviye başlamak için yeterli veriyi sunabilir. Bazı durumlarda enfeksiyon şüphesini doğrulamak ve enfeksiyona yol açan mikroorganizmayı tespit etmek için dışkı ve idrar analizi gerekli olabilir. Bu kapsamda kan testlerinin yapılması da istenebilir. Spesifik kan testleri sayesinde enfeksiyona yol açan ajan tanımlanabilir. Gerekli görülmesi durumunda X-ray görüntüleme yöntemine başvurulması da mümkündür. 

Ginepig İshal Tedavisi ve Önleme Yolları

Guinea pig ishal tedavisi, nedenler doğrultusunda planlanır. Genel olarak ağrı kesicilerin kullanımına başlanabilir, vücuttaki elektrolit ve sıvı dengesinin sağlanması için sıvı terapisine başvurulabilir. İshalin kaynağı bakterilerse antibiyotik tedavisi başlatılır. Sindirim sisteminde yaşanan bir sorun ishale yol açtıysa bağırsaklardaki sağlıklı bakteri popülasyonunun desteklenmesi için probiyotikler tedaviye eklenebilir. Tedavi sürecinde ginepiglerin yeterli oranda su içmesi gerekir. Tedavi boyunca davranışları yakından gözlemlenmeli, kiloları ve dışkılarının kıvamı takip edilmelidir. Tedavi sonrası eve döndüklerinde kafeslerinin, kafesteki eşyalarının, suluk ve yemlik gibi kafes ekipmanlarının dezenfekte edilmiş olması önemlidir.

Guinea pigler için ishal son derece büyük bir tehlike anlamına gelebilir. Önlenebilmesi için bazı tedbirlerin alınması ve bu tedbirlerin düzenli olarak uygulanması gerekir. Ginepiglerde ishali önlemek için şu adımlar atılabilir:

• Beslenmelerinde ideal oranda lif bulunduğundan emin olunmalıdır. Koyu yeşil renkli yapraklara sahip olan sebzeler günlük beslenmelerine dâhil edilmelidir. Taze sebzeler sayesinde bağırsak sağlığı desteklenebilir ve ishal oluşma riski azaltılabilir.
• Ginepiglerde ishali önlemek için kafes temizliğine dikkat edilmelidir. Kafeslerdeki talaşların her gün, kafesin de belli aralıklarla derinlemesine temizlenmesi önemlidir. Kafeslerin konumlandırıldığı yer de doğru seçilmelidir. Ginepigler evde farklı evcil hayvanlardan uzak tutulmalı, strese neden olabilecek gürültülere maruz bırakılmamalıdır.
• Kafese yeni bir ginepig dâhil edileceğinde, yeni sahiplenilen ginepigin bir hafta boyunca farklı bir kafeste tutulması tavsiye edilir. Bir hafta boyunca herhangi bir hastalık belirtisi gözlemlenmediğinde guinea pigler aynı kafese alınabilir. Böylece hem daha sağlıklı hem de stressiz bir karşılaşma sağlanabilir.