Dünyanın En Eski Köpek Irkları

Köpeklerin insanların en yakın arkadaşları olduğu binlerce yıldır kabul edilen bir gerçek. İnsanlık tarihinin ayrılmaz bir parçası olan insan - köpek dostluğunun geçmişinin 10.000 yıl ila 30.000 yıl önceye dayandığı düşünülüyor. İnsanlar ile köpekler arasındaki ilk dostluğun ise avcı toplayıcı toplumlarla temasa geçen kurtlar ile başladığına inanılıyor. Kurtların binlerce yıl içerisinde bugün bildiğimiz sadık, şefkatli ve akıllı dostlarımız olmak için evrimleştiğini, hem psikolojik hem de fiziksel olarak değiştiğini biliyoruz. Günümüzde resmen tanınmış çok sayıda köpek ırkı olsa da pek çoğunun kökenlerinin en eski köpek ırklarına dayandığı ve farklı ırkların çiftleştirilmesinden ortaya çıktıkları da biliniyor. Bu yazımızda dünyanın en eski köpek ırklarından ve onların günümüze kadar devam eden değişim süreçlerinden bahsedeceğiz.

Dünyanın En Eski Köpek Irklarının Ortak Özellikleri

Eski köpek ırklarının en çok bilinen ortak özelliği fiziksel açıdan çok güçlü olmalıdır. Pek çoğunun kurtları andıran bir görünüme sahip olduğu, tüylerinin genellikle beyaz, kahverengi ve kızıl tonlarda olduğu bilinmektedir. Eski köpek ırklarının karakterleri de bağımsızlıklarına düşkün olmaları ile benzeşir, bu karakter özelliği de kurtları anımsatır. Dünyanın en eski köpek ırkları günümüzdeki yeni ırklara kıyasla daha vahşi olsalar da evcilleşebilir olmaları onları her zaman sadık bir koruyucu yapar.

Evcil Köpeklerin Ataları

İlk evcilleştirilen köpeklerin en yakın akrabalarının Gri Kurtlar olduğu bilinmektedir. Yapılan arkeolojik çalışmalar neticesinde ilk evcil köpeğe ait kesinleşmiş kanıtların 14700 yıl öncesine ait olduğu görülmüştür. Bu kanıtlar sahibi ile birlikte gömülen bir köpeğe ait kalıntılar doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Günümüzde hala tartışmalı olan ancak köpekler ile insanların çok daha eskiye dayandığını gösteren bulgular ise yaklaşık 36000 yıl öncesine dayanmaktadır. Köpeklerin genetik çeşitliliğinin kurt nüfusunun Doğu ve Batı avrupa olarak ayrılması nedeniyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Kurt popülasyonunun ayrılmasının sonucunda ortaya çıkan köpeklerin 6400 ila 14000 yıl önce evcilleştirildiği tahmin edilmektedir.

Bilinen En Eski Köpek Irkları

Tibet Mastifi

Tibet Mastifi, günümüzde bilinen tüm mastif ırkı köpeklerin atası olarak kabul edilmektedir. Tibetli kabilelerin sürülerini leoparlardan ve ayılardan korumak için büyüttüğü bu köpeklerin geçmişi 58.000 yıl önceye kadar takip edilebilmektedir. Yapılan bilimsel araştırmalar Gri Kurtlardan bundan 42.000 yıl önce 12 farklı köpek cinsi ortaya çıktığını gösterirken, Tibet Mastifi’nin 14.000 yıl daha eski bir kökene sahip olduğu düşünülmektedir. İlk evcil Tibet Mastif’in ne zaman ve nerede evcilleştirildiği bilinmese de bu ırkın dünyanın en eski köpek ırkı olduğu yaygın bir düşüncedir.

Basenji

Yapılan bilimsel çalışmalara göre bilinen en eski köpek ırkı Basenji’dir. Toplamda 161 köpek ırkının kökeninin ve gen analizinin araştırılması sonucunda Basenji’nin tüm köpeklerin atası olabileceğine inanılıyor. Irkın Afrika kıtasından geldiğine ve avlanmak için eğitildiği düşünülüyor. Bu ırka ait ilk kalıntılar Libya’da bulunan bir mağaradaki resimlere dayanıyor. M.Ö. 6000 yıl öncesine ait mağara resimlerinde tasvir edilen köpeğin Basenji ırkının bir üyesi olduğu tahmin ediliyor. İnanılmaz bir zekâya sahip olan bu ark aynı zamanda çok inatçı olmasıyla da karakterizedir.

Saluki

Geçmişi Mısır’a kadar takip edilen bu ırkın M.Ö. 2100’lü yıllardan kalma mezarlarda resmedildiği keşfedilmiştir. İnce bacakları, zayıf gövdesi ve uzun kuyruğu ile tazılara benzer fiziksel özellikler gösteren ırk, sadakati ile tanınmaktadır. Hızlı ve dayanıklı olmaları onları iyi bir avcı yapsa da bu köpekler aynı zamanda insanlar için harika bir arkadaş olmaları ile de tanınırlar.

Afgan Tazısı

Dünyanın en eski köpek ırklarından birisi olan Afgan Tazısı’nın geçmişinin çok eski olduğu ve bazal cins olarak tanımlandıkları bilinmektedir. Saluki ile benzer fiziksel özelliklere sahip olsalar da kürkleri onları Saluki’den ayrıştıran en önemli özellikleridir. Uzun tüyleri ile oldukça asil bir görünüme sahiptir. Afgan Tazısı günümüzdeki pek çok ırkın kökeninde yer alan bazal ırklardan birisidir.

Sibirya Kurdu

Çalışkanlığı ile bilinen Sibirya Kurtları, dünyanın en eski çalışan köpeği olarak bilinmektedir. Chukchi halkının binlerce yıl önce evcilleştirdiği bu ırk hem koruyucu olması hem de yaşadıkları bölgedeki insanların kızakla yolculuklarına eşlik etmeleri ile tanınırlar. Çok aktif ve enerjik olan bu köpeklerin oldukça kalın ve koruyucu bir kürkleri vardır. -60 santigrat derecede bile yaşamlarını sürdürebilen ırkın, dünyanın en eski köpekleri arasında yer aldığının en önemli kanıtı da zorlu şartlarda hayatta kalabilmesidir.